تنها ۵۷ درصد منابع آب کشور تامین شده است
به گزارش خبرنگار مهر، تازه‌ترین نقشه‌های دمایی سازمان هواشناسی کشور نشان می‌دهد که روز ۹ تیرماه ۱۴۰۴ بخش‌هایی از جنوب و جنوب‌غرب کشور با شدیدترین موج گرمای سال جاری مواجه شده‌اند. بر پایه این گزارش، ایستگاه بستان در استان خوزستان با ثبت دمای ۵۱ درجه سانتی‌گراد گرم‌ترین نقطه ایران در این روز بوده است. این دما در حالی ثبت شده که بخش عمده‌ای از نوار غربی، جنوب‌غرب، مرکز و جنوب کشور نیز دمای بالای ۴۵ درجه را تجربه کرده‌اند.
در سوی دیگر، کمینه دمای کشور در همین روز مربوط به ایستگاه فرودگاه اردبیل در استان اردبیل است که دمای ۸.۴ درجه سانتی‌گراد را به ثبت رسانده است. اختلاف بیش از ۴۲ درجه‌ای بین سردترین و گرم‌ترین نقاط کشور در یک روز، نمایانگر شدت تنش حرارتی و ناهمگونی اقلیمی حاکم بر پهنه جغرافیایی ایران است.
نقشه‌های دمای کمینه و بیشینه در ۹ تیرماه، از سلطه گسترده هوای بسیار گرم بر اکثر نقاط کشور خبر می‌دهند. دمای بیشتر مناطق جنوب و جنوب‌غربی در بازه ۴۰ تا ۵۰ درجه سانتی‌گراد بوده است.
مطابق داده‌های آماری منتشرشده، میانگین دمای روز ۹ تیرماه ۱۴۰۴ نسبت به بازه‌های مختلف زمانی به‌صورت معناداری افزایش یافته است. بر اساس این داده‌ها، میانگین دما نسبت به روز مشابه بلند مدت ۲.۳ درجه، نسبت به هفته گذشته ۱.۵ درجه، از ابتدای ماه ۱.۶ درجه، از ابتدای فصل ۱.۶ درجه و از ابتدای سال زراعی ۱.۲ درجه سانتی‌گراد افزایش نشان می‌دهد.
افزایش قابل توجه دما در تیرماه که از ماه‌های آغازین فصل تابستان به‌شمار می‌رود، می‌تواند تأثیرات جدی بر مصرف آب و برق، وضعیت سلامت عمومی، راندمان فعالیت‌های کشاورزی، و پایداری محیط‌زیست داشته باشد. همچنین، مناطق گرم‌خیز کشور نظیر خوزستان، بوشهر، هرمزگان و کرمان، بیش از دیگر نقاط در معرض خطرات ناشی از تداوم گرمای شدید قرار دارند.
کاهش ۴۰.۲ درصدی بارش‌ها در سال آبی جاری
براساس این گزارش، بررسی نقشه‌های بارشی کشور تا تاریخ ۹ تیرماه ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که مجموع بارش تجمعی در سال آبی جاری (از ابتدای مهر ۱۴۰۳ تا ۹ تیر ۱۴۰۴) کاهش محسوسی نسبت به دوره‌های بلندمدت و میان‌مدت داشته است. بر اساس داده‌های منتشرشده از سوی سازمان هواشناسی، میانگین درصد تأمین آب جاری کشور در این بازه زمانی ۵۷.۲۲ درصد برآورد شده که بیانگر پایین‌بودن سطح بارش نسبت به نیاز واقعی منابع آب سطحی و زیرزمینی کشور است.
مطابق نقشه توزیع بارش، بخش‌های گسترده‌ای از نیمه شرقی، جنوب‌شرق و نواحی مرکزی کشور همچنان در شرایط کم‌بارش یا بی بارش قرار دارند. در مقابل، نوار شمالی، شمال‌غرب و غرب کشور وضعیت بهتری داشته اما همچنان از نظر مقدار بارش با نرمال فاصله دارد. مناطقی نظیر سیستان و بلوچستان، جنوب خراسان، بخش‌هایی از فارس، کرمان، یزد، اصفهان، سمنان و خوزستان در دسته کم‌بارش‌ترین استان‌های کشور در سال آبی جاری قرار گرفته‌اند.
بر اساس جدول منتشرشده از مقایسه مقادیر بارش با دوره‌های مختلف، از ابتدای سال آبی جاری تاکنون، میزان بارش کشور به‌طور میانگین ۱۳۴.۴ میلی‌متر بوده است که نسبت به نرمال بلندمدت با کاهش ۴۰.۲ درصدی همراه است. این در حالی است که در بازه هفت‌روزه منتهی به ۹ تیرماه، تنها ۰.۱ میلی‌متر بارش در کشور ثبت شده و نسبت به میانگین بلندمدت همین بازه، کاهش ۸۷.۶ درصدی دیده می‌شود.
همچنین، در مقایسه با آغاز فصل جاری، میزان بارش‌ها با افت ۸۵ درصدی نسبت به میانگین فصلی روبه‌رو بوده است. این روند کاهش در کنار دمای بالاتر از نرمال، چشم‌انداز نگران‌کننده‌ای از تشدید بحران آب، کاهش سطح سفره‌های زیرزمینی، و چالش تأمین آب برای مصارف شرب، کشاورزی و صنعتی ایجاد کرده است.
کارشناسان هواشناسی تأکید دارند که با توجه به چشم‌انداز فصلی پیش‌بینی‌شده، امکان جبران کسری بارش در فصل تابستان بسیار محدود خواهد بود. در چنین شرایطی، مدیریت تقاضای آب، اصلاح الگوی مصرف، مهار برداشت‌های بی‌رویه، و آماده‌سازی برای سناریوهای خشکسالی از جمله اولویت‌های اصلی دستگاه‌های اجرایی و مدیریت منابع آب کشور به‌شمار می‌رود.
Source: زهره آقاجانی
آلودگی هوا دومین عامل مرگ‌ومیر در کشور است
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران، محمدصادق حسنوند رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوا در پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران، آلودگی هوا را دومین عامل مرگ‌ومیر در کشور عنوان کرد و گفت: در ۲۴ ساعت گذشته میزان ذرات معلق بالاتر از ۱۰ میکرون و کمتر از آن، ۱۰ تا ۱۵ برابر حدی است که سازمان بهداشت جهانی برای سلامتی اعلام کرده است.
وی ادامه داد: وضعیت کیفیت هوا از روز چهارشنبه ۱۱ تیر تاکنون در تهران و بسیاری از شهرها ناسالم، بسیار ناسالم و خطرناک گزارش شده است و بر اساس اطلاعات و داده‌های موجود، شاخص کیفیت هوا به دلیل ذرات معلق ۱۰ میکرون و ۲.۵ میکرون در وضعیت ناسالم قرار دارد و این ذرات دلیل آلودگی هوا است.
حسنوند اذعان کرد: داده‌ها نشان می‌دهد توفان‌های گرد و غبار و ریزگردها عامل اصلی این آلودگی است و این گرد و غبار از منابع داخلی و بخشی نیز از خارج از کشور – عراق، سوریه و عربستان – وارد کشور می‌شود.
رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوا در پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران اضافه کرد: میانگین غلظتی که در ایستگاه‌های شهر تهران گزارش شده است حدود ۴۵۰ میکروگرم بر متر مکعب بوده و حتی در برخی مواقع تا ۶۰۰ میکروگرم بر متر مکعب گزارش شده که وضعیت نامطلوبی است.
ضرورت مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین سی در روزهای آلوده
رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوا در پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید کرد: در شرایط کنونی و بر اساس دستورالعمل‌هایی که وجود دارد، شهروندان تا حد امکان از تردد غیرضروری در سطح شهر اجتناب کنند چراکه کیفیت هوا برای همه گروه‌ها ناسالم است و توصیه می‌شود همه مردم به‌ویژه افراد آسیب‌پذیر و گروه‌های حساس تا حد امکان از منازل خارج نشوند.
وی با بیان اینکه ماندن در خانه باعث می‌شود که میزان مواجهه با آلودگی هوا تا حد نصف کاهش یابد، خاطر نشان کرد: میزان غلظت ذرات معلق در محیط خانه در صورت بسته بودن در و پنجره‌ها به نصف می‌رسد و اگر دستگاه تصفیه هوا در منزل روشن باشد، خطرات کمتری شهروندان را تهدید می‌کند.
حسنوند تصریح کرد: شهروندان به هر دلیل اگر ناچار به تردد در بیرون از منزل شدند توصیه اکید این است که از ماسک‌های n ۹۵ استاندارد یا همان ماسک‌های سه بعدی استفاده کنند؛ همچنین تهیه این نوع ماسک‌ها در بازار ایران بسیار سخت است و این ماسک‌ها اگر کاملاً روی صورت قرار گیرد می‌تواند میزان مواجهه با آلودگی ناشی از گرد و غبار را تا ۷۰ درصد کاهش دهد.
به گفته وی، ماندن در منزل، استفاده از ماسک‌های تنفسی در این شرایط، حتی اگر ماسک هم در دسترس نیست پوشاندن دهان و بینی با یک پارچه می‌تواند مواجهه آنها را با گرد و غبار کاهش دهد. مقابله با توفان‌های گرد و غبار نیازمند برنامه‌ریزی
رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوا در پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران، مقابله با توفان‌های گرد و غبار را نیازمند برنامه‌ریزی کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت دانست و افزود: سازمان‌های متولی باید در برنامه‌های بلند مدت و میان مدت فکری به حال منابع داخلی کنند و سامانه‌های پیش‌بینی دقیق راه‌اندازی شود تا بتوانند پیش‌بینی‌های لازم را داشته باشند؛ برای مثال در یک هفته آینده پیش‌بینی کنند که مقادیر غلظت چه میزان است تا افراد بتوانند برای بیرون رفتن یا ماندن در خانه برنامه‌ریزی کنند.
وی با اشاره به تأثیر برخی تمهیدات از جمله اعلام تعطیلی و محدود کردن فعالیت‌ها خاطر نشان کرد: در بسیاری از کشورهای دنیا زمانی که شاخص کیفیت هوا در وضعیت بسیار ناسالم و خطرناک قرار گیرد، کل شهر را تعطیل نمی‌کنند بلکه ممکن است برخی فعالیت‌ها محدود شود. برای مثال در آمریکا و چین اگر شاخص کیفیت هوا روی ۲۷۰ و بالاتر از آن باشد فعالیت‌های مدارس در فضای باز محدود می‌شود.
حسنوند ادامه داد: واقعیت این است که مواجه فرد در خانه با آلودگی هوا با زمانی که در محل کار است؛ تفاوت چندانی ندارد فقط زمانی که در مسیر است مشکل‌زاست که می‌تواند با استفاده از ماسک میزان مواجهه خود را با آلودگی کاهش دهد.
آلودگی هوا دومین عامل مرگ درک شور بعد از فشار خون
رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوا در پژوهشکده محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره این موضوع که این وضعیت تا کی ادامه پیدا می‌کند، گفت: بر اساس پیش‌بینی‌ها آلودگی هوا در کشور ما مربوط به دیروز و امروز نیست و سال‌هاست که مانند بسیاری از کشورها با مشکل آلودگی هوا دست و پنجه نرم می‌کنیم؛ این چالش جهانی است. در کشور ما روند آلودگی هوا یا ثابت مانده یا افزایشی بوده اما در سایر کشورها سعی کردند که با برنامه مبتنی بر شواهد علمی، آلودگی هوا را کاهش دهند.
وی با بیان اینکه سالانه ۵۰ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا در کل کشور ثبت می‌شود، افزود: این میزان مرگ‌ومیر بسیار زیاد است و دومین عامل خطر مرگ بعد از فشار خون بالا تلقی می‌شود؛ در واقع دومین عامل خطری است که در کشور بیشتر موارد مرگ را دارد.
حسنوند خاطر نشان کرد: واقعیت این است که تنها در شرایط بارش و پیش‌بینی‌های هواشناسی و پارامترهای طبیعی انتظار هوای مطلوب را داریم و در غیر این صورت نباید انتظار کیفیت هوای خوب را داشته باشیم.
Source: