Engelli emeklilerin kontrol muayenesi nasıl yapılacak?
ENGELLİ EMEKLİLERİN KONTROL MUAYENESİ NASIL YAPILACAK? Engellilerin emeklilik koşullarıyla ilgili değişiklik konusunda mevcut engelli emeklilerin durumu ile ilgili anlayamadığım bir konu var, yardımcı olursanız çok sevinirim. Eşim 2022 yılında alınan raporla %52 engelli olarak emekli oldu. 2024 temmuz ayındaki kontrol muayenesinde de aynı oranlarda durumunu koruyarak emekliliğine devam ediyor. Tekrar kontrol ise 2026 temmuz ayında yapılacak. Bu durumda ne olacak? Kazanılmış haklar aynı şekilde devam mı edecek? Yoksa yeni kontrol raporu aldığı tarihteki kanun mu geçerli olacak? (Cenk Ö.) SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com AK Parti milletvekillerince kasım ayında TBMM’ye sunulan torba kanun teklifi komisyondan geçti ancak henüz TBMM Genel Kurulu’nda görüşülmedi. Teklifin ocak ayında Genel Kurul’da görüşülüp yasalaşması bekleniyor. Teklifteki önemli düzenlemeler arasında engelli emeklilik koşullarıyla ilgili yapılan değişiklik yer alıyor. Mevcut uygulamaya göre, sigorta girişi 2008 öncesi olan SSK’lılar (4/a), en az yüzde 40 oranında engelli olmaları halinde vergi indirimine esas engellilik derecelerine göre aranan prim günü ve sigortalılık süresi koşullarını yerine getirmeleri halinde yaşa bakılmaksızın emekli olabiliyorlar. Engellilik indiriminde raporların geçerli olup olmadığına ilişkin değerlendirmeyi Hazine ve Maliye Bakanlığı merkez sağlık kurulu yapıyor. Vergi indirimi için rapor düzenlenirken, hastalıklara göre belirlenen puanlar üst üste konularak engellilik derecesi belirleniyor. Örneğin bir kişinin tansiyon, şeker, kalp rahatsızlığı gibi hastalıkları varsa bunlara ilişkin puanlar alt alta konularak, toplamı engellilik oranı bulunuyor. Ekim 2008 sonrası çalışmaya başlayan 4/a’lılar ise Sosyal Güvenlik Kurumu sağlık kurullarından rapor alıyorlar. Düzenlenen raporlara yapılan itirazları ise SGK Merkez Sağlık Kurulu değerlendiriyor. SGK sağlık kurullarından rapor alınırken hastalıklar için puanlar üst üste konulmuyor. En önemli rahatsızlığın çalışma gücünde kayıp yaratıp yaratmadığına, yaratıyorsa ne oranda yarattığına bakılıyor. Kanun teklifi yasalaştığında Ekim 2008 öncesi çalışmaya başlayan ve henüz emekli olmamış SSK’lılar 2008 sonrası çalışmaya başlayanlar ile aynı kurallara tabi olacaklar. Raporu, SGK sağlık kurullarından almaları gerekecek. Yeni yasayla birlikte 2008 öncesi çalışmaya başlayanların engellilik oranına göre emeklilik koşulları da değişecek. Çalışma gücü kayıp oranı yüzde 40 ile 49 arasında olanlar 18 yıl sigortalılık süresi ve 4100 prim günüyle, yüzde 50 – 59 arasında olanlar 16 yıl sigortalılık süresi ve 3700 prim günüyle emekli olacaklar. Çalışma gücü kaybı yüzde 60 ve daha fazla olanlar ise halen olduğu gibi 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 güne tabi tutulacaklar. Buraya kadar anlattıklarım, Ekim 2008 öncesi çalışmaya başlamış ancak henüz emekli olmamış engelli çalışanları kapsıyor. Eşiniz gibi süreli engelli vergi indirimi raporuyla daha önce emekli olan ve kontrol muayenesine tabi kişilerin kazanılmış hakları korunacak. Eşinizin 2026 yılı temmuz ayında kontrol muayenesini SGK sağlık kurulları yapacak. Ancak, eşinizin raporu düzenlenirken, engelli vergi indirimi raporu alırken Hazine ve Maliye Bakanlığı sağlık kurulunda dikkate alınan aynı kurallar geçerli olacak. Hastalıklara ait engellilik oranı alt alta konularak toplam engellilik derecesi bulunacak. Eski kurallara göre yapılacak kontrol muayenesi sonrasında engellilik devam ediyorsa emekli aylığını almaya devam edecek. 2008 öncesi çalışmaya başlayan ve “süresiz” engelli raporuyla emekli olanlar ise haklarında herhangi bir ihbar, şikâyet ya da savcılık soruşturması bulunmadıkça kontrol muayenesine tabi tutulmayacaklar. Zaman zaman basına yansıyan sahte engelli raporları ile emeklilik vakaları bulunuyor. Sahte rapor çeteleri, vatandaşın kendisi yerine engelli bir kişiyi sağlık kuruluna sokarak engelli raporu düzenletebiliyor. Böyle bir durumun ihbarla sonradan ortaya çıkması halinde rapor süresiz olsa bile kontrol muayenesi yapılacak. ESNAFA İHYA KOLAYLIĞI GELECEK Mİ? Ekim 2008 tarihinden 2014 yılı temmuz ayına kadar BAĞ-KUR’luyum. Hiç ödeme yapmadığım için borcum silindi. Bugün ihya yapmak istersem 2070 gün karşılığı ne kadar borcum çıkar? Güncel hesaplama formülü nedir? Geçmişte olduğu gibi ihya kolaylığı gündeme gelir mi? Ödemeyi yıl bitmeden yapmak mı yoksa çıkacak bir affı beklemek mi avantajlı olur? (İlker Y.) Ödenmeyen borç nedeniyle prim günü silinen BAĞ-KUR’lular, ihya başvurusu yaptıklarında, her gün için başvuru tarihindeki günlük asgari ücretin yüzde 34,5’i oranında prim yatırdıklarında durdurulmuş sigortalılık sürelerini canlandırabilirler. Buna göre, 2024 yılında ihya başvurusu yapanlar her gün için 230,03 TL prim öderler. Toplam 2070 prim günü için 2024 yılı bitmeden ihya başvurusu yaptığınızda 476.162 TL prim ödemeniz gerekir. Başvuruyu 2025 yılında 1 Ocak ve sonrasında yaparsanız ödemeniz gereken prim tutarı 619.061 TL olacak. Bu yıl ödemek avantajlı görünüyor. Geçmişte bazı yıllarda çıkartılan yapılandırma kanunlarında, BAĞ-KUR primlerini ihya edenlere adeta af niteliğinde ödeme kolaylığı sağlandı. En son 2021 yılındaki yapılandırma kanununda ihya kolaylığı getirildi. Ancak, dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati ihya kolaylığı olacağını açıklamasına rağmen 2023 yılındaki yapılandırma kanununda ihya kolaylığı öngören bir düzenlemeye yer verilmedi. Olası bir yapılandırma kanununda nasıl bir yol izlenir bilinmez. Yapılandırma kanununu bekleyip beklememe kararını kendiniz vermelisiniz. 2025’TE EMEKLİ OLACAK KİŞİ EMEKLİ AYLIĞINDAKİ DÜŞÜŞTEN KURTULABİLİR Mİ? 27.06.1982 doğumluyum. 01.01.1996 sigorta başlangıcı, 10 bine yakın prim günüm var. EYT’den faydalanabiliyorum. Şu anda e – Devlet’te maaşım 17.000 TL görünüyor. Gelecek yıl ortaya çıkacak kayıptan kurtulmak için SGK’ya gittim, bana 27.06.2025 tarihinde 43 yaşında emekli olabileceğimi söylediler. Bu kayıptan kurtulmanın yolu var mıdır? (Ahmet Ö.) Emekli aylığında 2024’ten 2025’e geçişte ortaya çıkan yüzde 30 oranındaki farkı gidermek için düzenleme yapılması gündeme geldi ancak yapılmadı. Emekliliğe hak kazanmış kişiler dilekçelerini 2024 yılı emeklisi olacak şekilde verdiklerinde ortaya çıkacak farktan etkilenmeyecekler. Sizin gibi emeklilik koşullarını 1 Ocak 2025 tarihi ve sonrasında yerine getirenler ise farktan etkilenecekler. Emekli aylığınız yeni yılda önce 13.000 TL’ye düşecek, sonra bu tutara ocak ayındaki emekli aylığı zammı yansıtılacak. Ocak ayında zamlı emekli aylığınız yaklaşık 15.300 TL görünecek. Koşulları yerine getirip dilekçeyi bu yıl bitmeden vermiş olsaydınız emekli aylığınız ocak zammıyla birlikte 19.900 TL’ye ulaşacaktı. Brüt ücretiniz brüt asgari ücretin 3 kat ve üzeri ise en az beş yıl çalıştıktan sonra reel olarak 2024 yılındaki emekli aylığı seviyenizi yakalayabilirsiniz. KISMİ EMEKLİLİK AVANTAJLI MI? Eşim 2003 yılından, evlendiğimiz 2012 yılına kadar çalıştı. 3100 prim günü bulunuyor. Şu anda 37 yaşında. Emekli olabilmek için isteğe bağlı sigorta ile devam edip, son 2-3 yıl SSK’ya çevirmek mantıklı mı? Ne tavsiye edersiniz? (İbrahim T.) Sigortalı çalışmaya 9 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında başlamış olan 4/a’lı (SSK’lı) kadınlar, normal emeklilikte de kısmi emeklilikte de 58 yaşa tabiler. Normal emeklilik için 7000 prim gününü, kısmi emeklilik için ise 4500 prim gününü tamamlamaları gerekir. Özellikle asgari ücret üzerinden çalışan veya isteğe bağlı sigorta primi ödeyenler için emekli aylığı bakımından 4500 gün ile 7000 gün arasında bir fark bulunmuyor. Kök aylıklar ile ilgili kapsamlı bir düzenleme yapılmadıkça her ikisinden de aynı tutarda aylık bağlanır. SSK’dan 4500 gün ile emekli olabilmek için en az 140 gün daha 4/a’lı çalışıp, ondan sonra isteğe bağlı sigorta primi ödemesi gerekir. Varsa çocuğunuz için doğum borçlanması yoluyla 140 günü 4/a’ya saydırdıktan sonra isteğe bağlı sigortaya geçerek 4500 günü tamamladıktan sonra asla daha fazla prim ödememeli. Prim günü isteğe bağlı sigorta ile birlikte 4500 günü aşarsa bu kez BAĞ-KUR kapsamında en az 5400 günü tamamlaması istenir.
Source: Habertürk
Emekli, memur, memur emeklisi! Enflasyona göre hesaplandı, işte zamlı maaşlar
Asgari ücret sürpriz bir kararla beklenenden erken açıklandı ve 7 milyon asgari ücretlinin 2025 maaşı 22 bin 104 lira oldu. Yüzde 30 artış pek çok kesim tarafından yetersiz görülürken, gözler emekli ve memur maaşına çevrildi. 6 AYLIK ENFLASYON FARKI NE KADAR OLACAK? Merkez Bankası anketine göre piyasa katılımcıları, aylık enflasyonun aralıkta yüzde 1,72 olacağını öngördü. Temmuz, ağustos, eylül, ekim ve kasım aylarında toplam enflasyon yüzde 14,57 olarak hesaplandı. Beklentiler referans alındığında emekli ve memuru ilgilendiren 6 aylık enflasyon oranı yüzde 16,54 civarında hesaplanıyor. Enflasyon yüzde 2 gelirse, 6 aylık enflasyon yüzde 16,86″ya çıkıyor. Memur ve emekli zammında belirleyici olan enflasyon farkı ise yüzde 6,24 olacak. Enflasyonun yüzde 2,5 olması halinde ise 6 aylık enflasyon yüzde 17,43″e yükseliyor. Enflasyon farkı ise 6,76 olacak. EMEKLİ MAAŞI ZAMMI NE KADAR OLACAK? İşçi ve Bağ-Kur emeklileri, 6 aylık enflasyon oranında zam alıyor. Enflasyon beklentileri göz önüne alındığında emeklilerin yıl sonu zam oranı yüzde 16-18 civarında şekilleniyor. MEMUR VE MEMUR EMEKLİSİ NE KADAR ZAM ALACAK? Memur ve memur emeklileri, temmuz ayında yüzde 10″luk sözleşme zammı almıştı. 6 aylık enflasyonda, bu oranı aşan miktar kadar fark hakkı elde edecekler. Enflasyon farkının üzerine de toplu sözleşmeden doğan yüzde 6″lık bir zam eklenecek. Enflasyon beklentilerine göre memur ve memur emeklileri, yıl sonunda yüzde 5,95″lik enflasyon farkına hak kazanacak. Böylece memur ve memur emeklisinin zam oranı yüzde 12,62 olarak gerçekleşecek. EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI ARTACAK MI? 6 aylık enflasyon kaynaklanan zam oranı kök maaşa uygulanıyor. En düşük emekli maaşı temmuz ayı itibarıyla en 12 bin 500 lira olarak belirlenmişti. Enflasyon zammına rağmen bu rakamın altında kalan aylıklar, 12 bin 500 liraya tamamlanmıştı. Güncel rakamlara göre 3 milyon 703 bin 180 kişi en düşük emekli maaşı alıyor. En düşük emekli maaşının artması için Meclis düzenlemesi gerekiyor. Ekonomi yönetimince belirlenen rakam, yasa teklifi olarak TBMM”ye sunuluyor. Yani enflasyondan doğan zam oranı en düşük emekli aylığını etkilemiyor. EN DÜŞÜK MEMUR MAAŞI NE KADAR OLACAK? En düşük memur maaşı, temmuz ayı itibarıyla 39 bin 177 liraya çıkmıştı. Zam oranının yüzde 12,62 olması halinde 2025 yılında en düşük memur aylığı, 44 bin 121 liraya yükselecek. Yüzde 13 civarında bir zam olması halinde ise en düşük memur maaşı 44 bin 270 liraya çıkacak. EN DÜŞÜK EMEKLİ MEMUR MAAŞI NE KADAR OLACAK? En düşük memur emekli aylığı, temmuz ayında 17 bin 587 liraya yükselmişti. Memur emeklilerinin en düşük maaşı, yüzde 12″lik zam halinde 19 bin 697 liraya çıkacak. Yüzde 13″lük zam olasılığında ise en düşük maaş 19 bin 873 lira olacak.
Source: Haberler
Dul ve yetim maaşı ne kadar olacak?
6 aylık enflasyon farkı ve dolayısıyla emekli ve memur zam oranları da açıklanacak. Vefat eden sigortalının emekli maaşına göre hesaplanan dul ve yetim aylığı da zamlanmış olacak. Peki, dul ve yetim maaşı ne kadar olacak ve kimler bu maaşı alabilir? İşte, detaylar… 2025 DUL VE YETİM MAAŞI NE KADAR OLACAK? Emekli maaşının artmasıyla birlikte dul ve yetim maaşı ödemeleri de artıyor. Vefat eden sigortalı SSK ve Bağ- Kur lu ise 6 aylık enflasyon oranında, memur ise toplu sözleşme ve enflasyon farkı oranında artışlar dul ve yetim maaşlarına eklenecek. DUL VE YETİM AYLIĞINI KİMLER ALABİLİR? Ölen kişilerin ardında kalan eş ve çocukları için oluşturulan fon, hayatta kalanların ekonomik olarak mağdur olmamalarını sağlar. Vefat eden kadın ya da erkek eşlerden biri durumunda, dul maaşı diğer eş tarafından talep edilebilir. Benzer şekilde, çocuklara yönelik yetim maaşı ise cinsiyet ayrımı gözetmeksizin verilir. Halk arasında ölüm aylığı olarak bilinen dul ve yetim aylığı, ölen sigortalının eşine ve çocuklarına yönelik bir destektir. Bu aylık, kadın ya da erkek fark etmeksizin hak sahiplerine sunulur. Dul aylığı, ölen sigortalının eşine bağlanan aylık olarak adlandırılır ve Medeni Kanunlara uygun evlilik bağı şartını taşır. Çocuklara yönelik yetim aylığı ise yetim aylığı olarak bilinir. Bu aylık, kız ya da erkek çocuklar arasında cinsiyet ayrımı yapmaz, ancak çocukların maaşları alacakları süreleri etkileyebilir. Erkek çocuklar eğitim görmedikleri hallerde 18 yaşına kadar, orta öğretim gördükleri hallerde 20 yaşına kadar, yüksek öğrenim gördükleri hallerde ise 25 yaşına kadar aylık alabilirler. 25 yaşından sonra erkek çocuklar yetim maaşı alamazlar. Kız çocuklarında ise durum evli olmadıkları ve sigortalı olarak çalışmadıkları takdirde yaş sınırlaması yapılmadan maaş alabilmektedirler.
Source: Habertürk