Uzmanı uyardı: Bu faydası hep gözden kaçıyor! Özellikle çocuklara bol bol yedirin… Beyin gelişimi için en önemli besinler hangileri?
Havuç yemenin gözlere iyi geldiğini ya da kalsiyum zengini süt ürünlerinin dişler ve kemikler için faydalı olduğunu mutlaka duymuşsunuzdur. Peki beyin dostu besinler hangileri? Weill Cornell Kadınlar Beyin Girişimi direktörü ve Brain Food: The Surprising Science of Eating for Cognitive Power (Beyin Gıdası: Biliş Gücü İçin Yemenin Şaşırtıcı Bilimi) kitabının yazarı Lisa Mosconi, Bir nörobilimci olarak konuşursam, besinler beyin sağlığı için çok temel bir öneme sahip. Çünkü beyinlerimiz kelimenin tam anlamıyla besin maddeleri sayesinde çalışıyor dedi. İnsan beyni yaş aldıkça farklı besin maddelerine ihtiyaç duyuyor. Beynin büyümesi, gelişmesi ve sağlığı için özellikle erken çocukluk dönemi beslenmesi kritik bir önem taşıyor.Mosconi, Hayatın ilk birkaç yılında bile beyin ışık hızıyla nöronlar saçıyor. Bir bebeğin beyninde Samanyolu”ndaki yıldızlardan daha fazla nöron, daha fazla beyin hücresi var diye konuştu. Bilim insanları beyin sağlığı için kilit öneme sahip 45 besin maddesi tespit etti. Bunların arasında protein, çinko, demir, kolin, folat, iyot, A vitamini, D vitamini, B6 vitamini, B12 vitamini ve omega-3 yağ asitleri özellikle öne çıkıyor. Elbette folat ya da kolin kelimeleri bırakın çocukları yetişkinlerin bile ağzını sulandıracak şeyler değil. Dolayısıyla doğası gereği bu besin maddeleri açısından zengin yiyecekleri hedef alan beslenme stratejileri geliştirmek gerekiyor. Bu yiyecekleri aşağıda tek tek sıraladık. Onların yanı sıra yulaf, kuruyemişler, narenciye türü meyveler, baklagiller ve farklı renklerdeki sebzeleri de çocukların beyin gelişimi için önemli yiyecekler arasına yazmak mümkün. Boston Çocuk Hastanesi”nde pediatri uzmanı olmanın yanı sıra Harvard Tıp Okulu”nda da pediatri dersleri veren Claire McCarthy, Erken başlamak kritik. Bir çocuğun hayatı boyunca tanıdığı her şey sağlıklı besinler olursa bunları yeme konusunda aileleriyle kavga etme ihtimalleri de daha düşük olur dedi. Uzmanlar, belli besin gruplarını hedefleyip yeni pişirme teknikleriyle denemeler yaparak çocukların beyin gelişimine katkıda bulunmanın düşünülenden daha kolay olduğunu da vurguladı. Böğürtlen, yaban mersini gibi kolay bulunan orman meyveleri bile C vitaminiyle dolu. C vitamini denince birçoğumuzun aklına bağışıklık sistemi gelse de beynin de bu besine ihtiyacı var. C vitamini bir antioksidandır diyen Mosconi, bu maddenin doğal olarak ortaya çıkan ve DNA”mızda ve hücrelerimizde hasara yol açan serbest radikallerin nötrleştirilmesinde önemli bir rol oynadığını vurguladı. Mosconi, C vitamini aynı zamanda sinir sisteminde sinyallerin gönderilmesinden sorumlu kimyasallar olan nörotransmitterlerin oluşumunda da önemli bir role sahip diye konuştu. Kişi yeterince C vitamini almadığında, vücuttaki dokuların beyin dahil birçoğunun bütünlüğü zayıflamaya başlıyor.Ahududu, vişne, dut, kurt üzümü gibi meyveler de bu kategorinin diğer yıldızlar. Yemişler ayrıca doğal şekerler ve lif açısından dengeli bir zenginlik taşıyor. Bu da bağışıklık sistemi için önemli. Çocuklara yedirmek için tavsiyeler: Orman meyveleri bu listede çocuklara yedirmesi en kolay besinler olabilir. Ancak menülere renk katmak isterseniz bu meyveleri yoğurda hatta bitter çikolataya batırabilirsiniz. Bitter çikolata da içerdiği triptofan isimli aminoasit sayesinde beyne fayda sağlıyor. Öte yandan orman meyvelerini dondurduktan sonra birkaç damla limon suyu ve bal ya da akçaağaç şurubu gibi doğal bir tatlandırıcıyla birlikte blender”dan geçirip sorbe kıvamına getirmek de mümkün. Eriğin hem tazesi hem de kurusu, serotonin adı verilen ve kişinin ruh halinin düzenlenmesinde rol oynayan nörotransmitterle ilişkili olan triptofan isimli aminoasidin en güçlü kaynaklarından biri. Dahası çocukların beyinlerini bol miktarda triptofanla beslemek, beynimizin dinlenip kendini tamir ettiği gece saatlerinde rahatça uyumalarına da yardımcı oluyor. Eriğin yanı sıra chia tohumu ve bitter çikolatanın hammaddesi olan saf kakao da triptofan içeriyor. Çocuklara yedirmek için tavsiyeler: Tatlıyla ekşiyi çok leziz bir biçimde bir arada sunan eriğin püresi, bebeğinizin katı gıdaya geçiş sürecindeki ilk besinlerinden biri olabilir. Daha ileri yaştaki çocuklarda, beslenme çantasına birkaç tane kuru erik eklenebilir. Bu lezzeti bir adım öteye taşımak isterseniz, kuru erikleri ortadan ikiye ayırıp üstlerine taneli fıstık ezmesi sürerek hem lif hem de protein açısından çok zengin bir atıştırmalık hazırlayabilirsiniz. Mosconi, Çocukların beyin sağlığı için odaklanılması gereken tek bir besin olsa koyu yeşil yapraklı sebzeler derdim. Ama dürüst olalım: Çocuklar bunları yemiyor dedi. Peki yeşil yapraklı sebzeler yerine, tadıyla rengiyle geniş kullanım alanıyla çocukların seveceği bir şey koymak istesek? Bu durumda akıllara bir diğer antioksidan olan A vitamini açısından zengin tatlı patates geliyor. A vitmaini genel beyin sağlığı için önemli; eksikliği durumunda merkezi sinir sisteminin gelişimi ve işleyişinde sorunlar yaşanabiliyor. Çocuklara yedirmek için tavsiyeler: Tatlı patatesi, püre, kumpir, kızartma, ızgara, mücver, tart, hatta çorba yapabilirsiniz. Seçeneklerin sonu yok. Beynimizin yarısından fazlası yağdan oluşuyor. Dolayısıyla lipidlerin nörolojik sağlıkta önemli rol oynamasına şaşırmamak gerek. Ancak ne tür yağ yediğiniz de önemli. Örneğin DHA (dokosaheksaenoik asit) adı verilen bir tür omega-3 yağ asidi, sinir hücrelerinin inşası için fazlasıyla önemli. Mosconi, bu hücrelerin beynin sağlıklı bir biçimde büyüyüp gelişmesinden ve öğrenme becerilerinden sorumlu olduğunu söyledi. DHA almak için soğuk sularda yaşayan yağlı balıklara odaklanmalısınız diyen Mosconi, somon, uskumru, hamsi, sardalye ve ringa gibi balıkları örnek gösterdi. Çocuklara yedirmek için tavsiyeler: Kendisi de küçük bir kız annesi olan Mosconi, balıkları kullanarak havalı balık kroketler yaptığını söyledi. Balık filetosunu önce çırpılmış yumurtaya batıran Mosconi, ardından dövülmüş Antep fıstığı, badem, ekmek kırıntısı ve tuz karışımıyla balıkları kapladığını belirtti. Mosconi balığı derin yağda kızartmak yerine de Hindistan cevizi yağında veya sızma zeytinyağında soteleme tavsiyesinde bulundu. McCarthy ise çocukların bu balıkları yemekte zorlanabileceğini, balık tadına alışmaları için öncelikle marketlerde satılan balık kroketlerle işe başlanabileceğini belirtti.
Source: Hurriyet.com.tr
Çalışanlar 2024’te en çok kaygı ve stres için psikoloğa gitti
Pandemiden bu yana dünya genelinde yaşanan çoklu krizlerin yol açtığı belirsizlikler çalışanların ruh halini olumsuz etkiliyor. 100’den fazla ülkede 250 bini aşkın çalışana esenlik çözümü sunan Wellbees’in kullanıcı datalarını analiz ederek oluşturduğu ‘2024 Esenlik Haritası’ da çalışanların kaygı ve stresinin giderek arttığına işaret ediyor. Verilere göre 2023 yılında kaygı ve stres durumlarında artış gözlemlenen çalışanlar, 2024 yılını bir önceki yıldan daha da kaygılı ve stresli geçirdi. Wellbees psikologları ile uygulama üzerinden çevrim içi olarak yapılan görüşmelerin başvuru nedenleri incelendiğinde ilk üç sırayı yüzde 19,5 ile kaygı, yüzde 15,9 ile evlilik-romantik ilişkiler, yüzde 12,1 ile de stresle başa çıkma aldı. Kaygı için başvuranların oranında bir önceki yıla göre yüzde 34, stres için başvuranların oranında ise yüzde 50,5 artış saptandı. Psikologlara en çok kadın çalışanlar ve Y kuşağı başvurdu Wellbees’in verilerine göre geride bıraktığımız yıl psikologlara danışanların yüzde 70,9’unu kadınlar oluşturdu. Kuşaklara göre dağılımda ise Y kuşağı yüzde 65,2 ile ilk sırada yer alırken bu kuşağı yüzde 30 ile Z, yüzde 4,8 ile de X kuşağı izledi. Her iki çalışandan biri kilo kontrolü için diyetisyenden destek aldı ‘2024 Esenlik Haritası’nın diyetisyen başvuruları bölümünde ilk sırayı bir önceki yıl olduğu gibi kilo kontrolü konusu aldı. Ancak 2023 yılında başvuru sebeplerinde kilo kontrolünün oranı yüzde 37,6 iken 2024 yılında bu oran yüzde 51,2’ye yükseldi. Yani yaklaşık her iki çalışandan biri kilo kontrolü için diyetisyenden destek aldı. Diğer başvuruların yüzde 19,7’si sağlıklı beslenme alışkanlığı, yüzde 8,5’i ise Egzersiz ve Sporcu Beslenmesi için yapıldı. Diyetisyene başvuranların yüzde 71,2’sini kadınlar, yüzde 68,3’ünü de Y kuşağı oluşturdu. Erkek çalışanlar en çok spor eğitmenleriyle görüşüyor 2024 yılında Wellbees’in spor eğitmenlerine en çok spor alışkanlığı motivasyonu için başvuruldu. Bu alanda bir önceki yıla göre yüzde 39 artış yaşandı. Bunu kuvvet-kondisyon ile sıkılaşma için alınan başvurular takip etti. Spor aynı zamanda yine kadın çalışanlardan az olmakla birlikte erkek çalışanların Wellbees’in uzmanlarına en sık başvurduğu alan olarak öne çıktı. Buna göre erkeklerin 45,2’si spor eğitmenlerinden destek aldı. Kuşaklarda ise diğer alanlarda olduğu gibi sıralama değişmeyerek Y, Z, X şeklinde oldu.
Source: Dünya Gazetesi
Kış soğuğunda iç ısıtan lezzet salep: Sağlığa faydası ne? Kilo vermeye yardımcı mı?
Soğuk kış günlerinde sıkça tercih edilen salep, toz haline gelmeden önce bir takım işlemlerden geçer. Salep orkidesi olarak anılan çiçeğin toprak altında kalan yumrusu güzelce yıkandıktan sonra sütle kaynatılır ve doğrudan güneş ışığına maruz kalmadan kurutulup öğütülür ve toz haline getirildikten sonra da içecek özü olarak satışa sunulur. Vücut ısısını artırma gibi pek çok faydası bulunan salepin özelliklerine bir göz atalım…
İçerğinde hangi vitamin ve mineraller var?
A ve C vitamininden zengin olan salep, içeriğindeki protein sayesinde vücut direncini yüksek tutar ve kış hastalıklarına karşı koruma kalkanı oluşturur. Kalsiyum, sodyum ve potasyum minerallerini de içeren salep, bağırsak ve mide işleyişine yardımcı olur.
Sağlığa faydaları neler?
Yoğun kıvamıyla boğaz yollarını yumuşatan, bronşit, nezle ve öksürük gibi hastalıkların etkilerini hafifleten salep, grip gibi hastalıklarda vücut sıcaklığını dengeler ve ter atmaya yardımcı olur. Üzerine tarçın eklenerek tüketildiğinde kan şekerini dengelemeye yardım eden içecek, vücudun direncini artıran etkisiyle bilinir.
Bunun yanı sıra salep; kalp sağlığına iyi gelir, sinirleri yatıştırmaya yardımcıdır, hafızayı güçlendirir, adet sancılarının dinmesine yardımcı olur, kabızlığa ve mide hazımsızlığına iyi gelir.
Kilo kontrolüne özen gösterenler: Dikkat!
“Tatlı yemeden duramıyorum. Ne yapmalıyım?” diyenlerin yardımına sık sık yetişen tarçın, salebin üzerine konup tüketildiğinde de tatlı krizlerinin önüne geçmede etkilidir. Bu şekilde kan şekerini kontrol altına alan tarçın, tatlı tüketme isteğini bastırır. İçeriğindeki glucomannan, yüksek su tutma kapasitesine sahip olduğu için mideye doygunluk hissi verir. Dolayısıyla salep rafine şekerle tüketilmediği sürece kilo vermeye yardımcı olan bir içecektir. Buna bağlı olarak da kış aylarında diyet programlarında tüketilmesi tavsiye edilir.
Sütle hazırlanan bir içecek olduğu için salep yüksek kalsiyum ve protein içerir. Bu maddeler vücudun daha fazla yağ yakmasına yardımcı olur. Aynı zamanda kasları korur ve geliştirmeye destek olur.
Diyabet hastaları niçin salebi kontrollü tüketmeli?
Yüksek oranda karbonhidrat barındıran salep, özellikle de diyabet hastaları tarafından kontrollü içmelidir.
Source: Dünya Gazetesi
Kıbrıs tatlısı tarifi
Kıbrıs Tatlısı, zengin ve yoğun kremasıyla tanınır ve soğuk olarak servis edilir. Hem tatlı hem de hafif dokusu ile damaklarda hoş bir iz bırakır. Bu tatlı, özel günlerde ve davetlerde sıklıkla tercih edilen, sunumu kolay ve lezzetli bir seçenektir. Kıbrıs Tatlısı nasıl yapılır? KIBRIS TATLISI TARİFİ Bir dilim Kıbrıs Tatlısı 250-350 kalori arasında değişir, bu miktar tatlının büyüklüğüne ve kullanılan malzemelere göre değişiklik gösterebilir. Kek kısmındaki hindistancevizi, tatlının enerjik değerini artırırken, kremanın süt ve tereyağı içeriği de kaloriyi yükseltir. Üzerindeki ceviz veya fındık gibi kuruyemişler, hem besin değerini artırır hem de kalori miktarını yükseltir. Kıbrıs Tatlısı, tatlı severler için keyifli bir seçenek olsa da yüksek kalorisi nedeniyle ölçülü tüketilmesi önerilir. Kıbrıs Tatlısı malzemeleri: Kek kısmı: 4 adet yumurta 1 su bardağı toz şeker 1 paket vanilin 1 paket kabartma tozu 1 su bardağı rendelenmiş hindistancevizi 1 su bardağı un Yarım su bardağı süt Yarım çay bardağı sıvı yağ Kreması: 4 su bardağı süt 1 su bardağı toz şeker 1 paket vanilin 2 yemek kaşığı un 2 yemek kaşığı nişasta 1 yemek kaşığı tereyağı Yarım su bardağı krem şanti (isteğe bağlı, kremanın kıvamını arttırmak için) Üzeri: 1 su bardağı dövülmüş fındık veya ceviz 1 paket kakao (isteğe bağlı) Kıbrıs Tatlısı yapılışı: Yumurtaları bir kaba kırın ve toz şekerle birlikte mikserle çırpın. Karışım krema kıvamına gelene kadar çırpmaya devam edin. Üzerine süt ve sıvı yağı ekleyip karıştırın. Un, hindistancevizi, vanilin ve kabartma tozunu ekleyin. Tüm malzemeler iyice karışana kadar karıştırın. Hazırladığınız kek karışımını, yağlı kağıt serili bir borcama dökün. Önceden ısıtılmış 170°C fırında yaklaşık 25-30 dakika pişirin. Kekin üstü altın rengini alıp, ortasına batırdığınız kürdan temiz çıkana kadar pişirmeye devam edin. Süt, toz şeker, un, nişasta ve vanilini bir tencereye alın. Orta ateşte sürekli karıştırarak, karışım koyulaşana kadar pişirin. Kremanız koyulaştığında ocaktan alın ve tereyağını ekleyin. Tereyağı tamamen eriyene kadar karıştırın. Ardından, eğer kullanıyorsanız, krem şantiyi ekleyip karıştırın. Krema pürüzsüz olana kadar çırpın. Fırından çıkan keki, ılındıktan sonra enine dilimlere ayırın. 3-4 kat halinde dilimleyebilirsiniz. İlk kek katının üzerine kremayı bolca sürün. Üzerine bir kat daha kek koyun ve aynı işlemi her kat için tekrar edin. Son kat için kremayı bolca kullanabilirsiniz. Tatlınızın en üst katını düzleştirdikten sonra üzerine dövülmüş ceviz veya fındık serpin. İsteğe bağlı olarak biraz kakao da serpebilirsiniz. Tatlınızı oda sıcaklığına geldikten sonra buzdolabına koyarak en az 3-4 saat dinlendirin. Bu, tatlının hem lezzetinin oturmasına hem de kekin nemlenmesine yardımcı olacaktır. Kıbrıs Tatlısı soğuduktan sonra dilimleyerek servis yapabilirsiniz. Soğuk servis edilir ve üzerine şekerli pudra veya ekstra ceviz serpilebilir. Kıbrıs Tatlısı, zengin ve yoğun kremasıyla tatlı severler için mükemmel bir seçenek olsa da yanına ekleyeceğiniz bazı içecekler ve tatlar, lezzetini daha da pekiştirebilir. Tatlının hafif yoğunluğunu dengelemek için bir bardak soğuk süt harika bir eşlikçi olabilir. Hafif ve serinletici özellikleriyle bir fincan Türk kahvesi ya da sade çay, tatlının tatlılığına hoş bir kontrast yaratır ve lezzetini tamamlar. Kıbrıs Tatlısı nın kremalı yapısı ve hindistancevizi aromasıyla yanında bir dilim narenciye veya taze meyveler de iyi gider. Bu meyveler, tatlının ağır yapısını hafifletir ve ferahlatıcı bir tat katar. Üzerine bir top vanilyalı dondurma eklemek, tatlının dokusunu zenginleştirerek tatlıyı daha da cazip hale getirebilir. Kıbrıs Tatlısı, yoğun kreması ve hindistancevizi içeriğiyle oldukça besleyici bir tatlıdır, bu nedenle kalorisi de yüksek olabilir. KIBRIS TATLISI YAPIMINDA PÜF NOKTALARI Kekin dokusunun yumuşak ve nemli olması için yumurtaları şekerle iyice çırpın; bu, kekin kabarmasına ve daha pürüzsüz olmasına yardımcı olur. Hindistancevizi, kekin lezzetini belirleyen ana malzemelerden biridir, bu yüzden taze ve kaliteli hindistancevizi kullanmak tatlıya özel bir aroma katacaktır. Kekin pişme süresi, fırın türüne göre değişebilir, bu yüzden kekin piştiğini anlamak için kürdan testi yapmayı unutmayın. Kremanın kıvamını tutturmak da önemlidir; kremayı karıştırarak pişirmek, pürüzsüz ve yoğun bir kıvam elde etmenize yardımcı olur. Krem şanti eklemek, kremanın daha yoğun ve hafif olmasını sağlar, ancak isteğe bağlıdır. Tatlının üzerindeki fındık ya da ceviz miktarını, tatlıyı daha zengin ve görsel açıdan çekici kılmak için bol tutabilirsiniz. Tatlıyı buzdolabında yeterince soğutmak, hem lezzetlerin daha iyi harmanlanmasını sağlar hem de tatlının daha kolay kesilmesine olanak tanır. Tatlının fazla şekerli olmaması için krema ve kekin tat oranını doğru ayarlamak dengeli bir lezzet sunmasını sağlar.
Source: Habertürk