“چراغ برات: یادبودها یا چالش‌های اجتماعی؟”

چراغ برات؛ فرصت یاد معاد یا ترویج تکدی گری

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: از قدیم‌الایام در خراسان رسم بر این بوده است که در روز قبل از نیمه شعبان مردم به یاد درگذشتگان خود بر سر مزار آنان حاضر می‌شدند و خیرات و نذوراتی را بین دیگر افراد توزیع می‌کردند.

این رسم ویژه در بین خانواده‌هایی که به تازگی عزیزی را از دست داده بودند از اهمیت فوق‌العاده ای برخوردار بوده و علاوه بر آنکه موجب آرامش خانواده‌های داغدار می شده است به نوعی مرگ و معاد را در بین افراد زنده یادآوری می‌کرد.

اما به مرور زمان در این برگزاری سنت دیرین تغییراتی به وجود آماده است و از آن حالت سادگی و اخلاص خارج شده و افراد را به سمت تجمل گرایی در توزیع نذورات و خیرات کشانده است.

رضا بیدختی از شهروندان خراسان جنوبی که بیش از ۷۵ سال از عمر او می‌گذرد و گرد پیری بر موهای او نشسته است در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: از همان زمان که کودک بودم و در روستای «موسویه» از توابع شهرستان قاین زندگی می‌کردم تا به امروز مراسم برات یا همان چراغ برات در جنوب خراسان و خراسان جنوبی امروز برگزار می‌شود.

اشاره‌ای به نوع نذورات در روز برات

وی بیان کرد: البته در دوران کودکی ما در روز برات عناب، سنجد، خرما و یک نوع نان روغنی خاص بر سر مزار درگذشتگان می‌بردند و خیرات می‌کردند ولی امروزه این مراسم در مواردی شکل چشم و هم چشمی به خود گرفته است و مردم سعی می‌کنند شکلات و یا کیک گران‌تر و شکیل تری تهیه کنند.

این شهروند خراسان جنوبی یادآور شد: در برخی از روستاهای خراسان جنوبی بعد از ظهر روز ۱۴ شعبان بر سر مزار درگذشتگان حاضر می‌شوند و این رسم تا به امروز هم باقی مانده است ولی باید تلاش کنیم این روز آرامش و طلب مغفرت برای عزیز از دست رفته ما باشد نه اینکه شکل مادی به خود بگیرد.

بیدختی گفت: به اعتقاد من همان مبالغی را که به صورت افراطی برای توزیع خیرات در قبرستان‌ها هزینه می‌کنیم به دست نیازمندی برسانیم بیشتر باعث شادی روح عزیز از دست رفته ما می‌شود.

فرشته خدادادی از دیگر شهروندان خراسان جنوبی نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: حضور بر مزار درگذشتگان و توزیع خیرات در حد معقول مطلوب است و هم دلتنگی ما را برای عزیز از دست رفته کمتر می‌کند و هم یاد معاد را در دل ما زنده نگه می‌دارد.

مراسم چراغ برات زمینه برای تکدی گری را به وجود آورده است

وی بیان کرد: اما افراط در این موضوع در روز برات که در خراسان جنوبی در ۱۴ شعبان برگزار می‌شود موجب به وجود آمدن پدید تکدی گری شده است که این موضوع به ویژه تکدی گری کودکان من را به شدت آزار می‌دهد.

این شهروند خراسان جنوبی گفت: در گذشته خرما و نهایت یک نوع نان روغنی در روز برات به عنوان خیرات توزیع می‌شد ولی هر سال که می‌گذرد این مراسم بیشتر از اینکه ما را یاد معاد و دنیای دیگر بیندازد چشم و هم چشمی‌های مادی را افزایش داده است.

خدادادی ادامه داد: کاش مبالغ خیراتی که در قبرستان‌ها توزیع می‌کنیم از طریق مراکز خیریه مطمئن و نهادهای مورد اعتماد به دست نیازمندان برسانیم.

حامد عرب زاده، مدیرعامل توانبخشی حضرت علی اکبر (ع) خراسان جنوبی که بزرگترین مؤسسه نگهداری معلولین در استان است با اشاره به مراسم روز برات در خراسان جنوبی اظهار کرد: این مؤسسه در روز برات آماده دریافت نذورات و هدایای نقدی و غیر نقدی شهروندان عزیز خراسان جنوبی است.

مدیر عامل توانبخشی حضرت علی اکبر (ع) با اشاره به اینکه پایگاه‌های جمع آوری نذورات در محل آرامستان بیرجند نیز خواهیم داشت، گفت: افراد می‌توانند با مراجعه در هر ساعت از شبانه روز به مرکز توانبخشی واقع در بلوار صنعت و معدن، خیابان شهید شهاب نذورات خود را تقدیم کنند.

عبدالرحیم لطفی معاون توسعه مشارکت‌های مردمی کمیته امداد خراسان جنوبی نیز با اشاره به مراسم سنتی روز برات اظهار کرد: همزمان با این روز طرح جمع آوری صدقه سلامتی امام زمان برگزار می‌شود.

وی افزود: ترویج فرهنگ خیر و احسان، جمع آوری نذورات مردم و هدایت به سمت مددجویان و نیازمندان و ذبح گوسفند از محل کمک‌های جمع آوری شده از اهداف طرح جمع‌آوری صدقه برای سلامتی امام زمان (عج) است.

برپایی ۲۰۰ پایگاه ثابت و سیار در آرامستان خراسان جنوبی

معاون توسعه مشارکت‌های مردمی کمیته امداد خراسان جنوبی ادامه داد: هم چنین ۲۰۰ پایگاه ثابت و سیار توسط امداد و مراکز نیکوکاری همزمان با روز برات در چهاردهم شعبان در محل آرامستان‌های سطح استان و همچنین در محل مساجد، میادین، معابر اصلی و محافل برگزاری جشن‌های نیمه شعبان برپا می‌شود.

لطفی افزود: از عموم هم استانی‌های محترم درخواست می‌شود به جهت جلوگیری از اسراف و تبذیر، خیرات اموات را در اختیار پایگاه‌هایی که به منظور کمک به نیازمندان در چهاردهم شعبان (روز برات) برپا می‌شود اختصاص دهند.

وی یادآور شد: عوائد و درآمدهای جمع آوری شده در طرح صدقه برای سلامتی امام زمان (عج) در سطح مساجد استان را جهت خرید گوسفند و ذبح آن و توزیع گوشت قربانی بین مددجویان و نیازمندان منطقه اختصاص خواهد یافت.

معاون توسعه مشارکت‌های مردمی کمیته امداد استان به روش‌های نوین پرداخت کمک به نیازمندان اشاره کرد و گفت: شماره گیری با کد دستوری #۰۲*۰۵۶*۸۸۷۷*، پرداخت از طریق لینک سما https://sama.emdad.ir/Sama/Puyesh/۴۸/۳۹۰۰۰و سامانه نیکوکاری وسایر روش‌ها می‌توانند در این طرح مشارکت کنند.

روز برات فرصتی برای یادآوری معاد و بازگشت به سوی معبود حقیقی و طلب مغفرت برای درگذشتگان است چه زیباست به جای چشم و هم چشمی‌های مادی و رونق دادن تکدی گری به یاد عزیزان از دست رفتن گره‌ی از یک انسان باز کنیم.

Source: