ABD”de parasal genişleme: Trump ve Fort Knox altınları
İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sadık Ünay, ABD ekonomisindeki kaynak arayışı çerçevesinde, Fort Knox altın rezervi tartışmalarının ne anlama geldiğini AA Analiz için kaleme aldı.
Donald Trump”ın Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı seçilmesi sonrasında başlayan değişim dalgaları, küresel sistemin hem politik hem de ekonomik boyutlarında yeni dinamikler oluşturma yolunda ilerlemeye devam ediyor. Gazze Krizi ve Rusya-Ukrayna Savaşı gibi uluslararası çatışma alanlarında inisiyatif alarak liderler diplomasisiyle hızlı çözüm üretme yolları arayan Trump, Biden yönetimiyle farkını ortaya koyacak başarı hikayeleri arayışında. Bu bağlamda Trump”ın, Rusya ile jeopolitik gerilimleri kendine has kurumsal olmayan iletişim yöntemleriyle azaltırken Çin, Meksika ve Kanada başta olmak üzere ticaret ve teknoloji savaşları gündemine yeniden odaklanması dikkat çekici.
ABD ekonomisinde Trump dönemi dinamikleri
Trump, ABD hazinesinin kamu harcamalarını arttırmasını sağlayıp kendi siyasi meşruiyet temelini güçlendirecek genişlemeci programların mali altyapısını hazırlamaya çalışıyor. Küresel finansal sistemin merkez aktörünün, hızlı faiz indirimleri ve kamu harcama artışlarıyla parasal ve mali açılardan genişlemeci bir patikaya girmek istemesi elbette sistemin diğer katılımcıları ve özellikle gelişmekte olan ülkeler için ciddi sonuçlar doğurabilecek bir gelişme.
ABD Hazine Bakanlığı kamu harcama artışlarını finanse edebilmek için borçlanma maliyetlerini düşürerek sürdürülebilir dengeler oluşturmak istese de, enflasyon dinamiklerinin halen görece güçlü seyretmesi, bu bağlamda ABD Merkez Bankası (Fed) yönetiminden halen istenen hızda faiz indirimleriyle destek alınmasına imkan vermiyor. Dolayısıyla kamu finansman kanallarını genişletmek adına konvansiyonel sermaye piyasası araçları dışında, başta altın olmak üzere değerli emtialar ve kripto varlıklar gibi parasallaştırmaya (monetizasyon) müsait diğer kaynakların kullanımı konjonktürel olarak büyük önem kazanmış görünüyor.
2 Ocak 2025″te yine Anadolu Ajansı Analiz sayfasında yayımlanan “Trump 2.0: Stratejik Bitcoin Rezervi Planı” yazımızda Trump”ın Başkan seçildiği taktirde Elon Musk”a Verimlilik Bakanlığı görevini vereceğini ve Stratejik Bitcoin Rezervi oluşturacağını açıklamasından sonra kripto varlıkların küresel çapta ne kadar hızlı değer kazandıklarına değinmiştik. Dünya piyasalarında bulunan toplam Bitcoin rezervinin yüzde 5’ine tekabül eden 1 milyon Bitcoin civarında bir ulusal rezerv kurarak küresel fiyat seviyelerini etkileme ve Çin”e karşı finansal koruma kalkanı edinme planlarından bahsetmiştik. Bitcoin ve kripto varlıklar bağlamında Trump”ın Başkan olacağının anlaşılmasıyla birlikte oluşan hızlı yükseliş senaryosunun bir benzeri, değerli emtialar ve özellikle altın bağlamında son aylarda işlemeye başlamış gibi görünüyor.
Küresel piyasalarda jeopolitik risklerin arttığı dönemlerde her zaman için güvenli liman olarak görülen altın, ons fiyatı itibarıyla 2 bin ve 2 bin 500 dolar psikolojik seviyelerini aştıktan sonra geçtiğimiz günlerde 3 bin dolar seviyesini de gördü. Verili şartlar devam ettiği taktirde bundan sonraki muhtemel psikolojik hedefin 3 bin 500 dolar düzeyi olabileceğini öngören pek çok piyasa analizine rastlamak şaşırtıcı değil. Uluslararası piyasa gözlemcileri içinde farklı bölgelerde devam eden askeri çatışma ve krizlerin, Fed ile Avrupa Merkez Bankası arasındaki para politikası senkronizasyon farklılıklarının, Rusya-Ukrayna Savaşı”nda beklenen çözüm senaryosunun gerçekleşmemesinin bunda etkili olduğunu iddia eden figürler çoğunlukta. Ayrıca küresel altın piyasalarında “çok büyük bir oyuncunun” hızlı ve agresif alımlar yaparak talebin sürekli sıcak kalmasına neden olduğunu iddia eden sıra dışı analistlere rastlamak da mümkün. Yaklaşık 22 trilyon dolarlık devasa bir hacme sahip olan uluslararası altın piyasalarında fiyat düzeylerinin tek bir aktör tarafından manipüle edilebileceğini iddia etmek, elbette bir miktar komplo teorilerinin sahasına girebilir. Ancak eğer böyle bir senaryo ciddiye alınacaksa, olağan şüpheli olarak değerlendirilebilecek büyüklükteki tek aktörün ABD hazinesi olduğu da aşikar.
“Fort Knox” ulusal altın rezervi
İşte bu arka planla birlikte düşünüldüğünde Trump ve Musk”ın Kentucky eyaletinde bulunan ve kamuoyunda “Fort Knox” olarak bilinen ulusal altın rezervi deposunu (Birleşik Devletler Külçe Deposu) inceleme yönündeki söylemleri daha tutarlı bir çerçeveye oturtulmuş oluyor. Askeri bir üs içerisinde yer alan ve dünyanın en sıkı korunan tesislerinden biri olan Fort Knox”taki güncel altın rezervleri, resmi ABD Darphane verilerine göre 147 milyon ons (yaklaşık 450 milyar dolar) düzeyinde bulunuyor.
Musk”ın sosyal medya hesaplarından yaptığı çeşitli paylaşımlarla başlayan ve bu depodaki altınların “eksilmiş” olabilecekleri yönünde kamuoyunda şüphe oluşturmayı amaçlayan çıkışlar, Trump”ın destekleyici beyanları sonucu biraz daha ciddiye alınmaya başladılar. Ancak ABD yönetiminin son dönemdeki radikal sosyal medya manevraları, ulusal-uluslararası algı üretimi ve kurumsal yönetişimden uzaklaşma eğilimleri dikkate alındığında Fort Knox meselesi üzerinden ciddi ve uzun vadeli bir politika formülasyonu oluşturulacağını öngörmek pek mümkün değil.
Zira Büyük Buhran sonrasında ABD hazinesinin ve vatandaşlarının altın birikimlerini muhafaza etmek üzere kurulan Fort Knox, yaklaşık yüz yıldır ülkede finansal istikrar ve güvenliğin sembol kurumlarından biri olarak biliniyor. Daha önce 1943″te eski ABD Başkanı Franklin Delano Roosevelt, 1974″te ABD Kongre üyeleri ve Trump’ın ilk Başkanlık döneminde 2017″de Hazine Bakanı Steven Mnuchin bu tesisi ziyaret etmişlerdi. Dolayısıyla Musk”ın bir müfettiş edasıyla tesise ziyaret yapacağına dair medya haberleri, tarihte örneği görülmemiş olağanüstü bir durumu yansıtmıyor. Ancak en son 1953″te gerçekleştirilen geniş kapsamlı denetimden bu yana yalnızca rutin kontrollerin yapıldığı bu stratejik rezerv alanının yetersiz şeffaflık iddiaları içeren eleştirilerden korunması bağlamında yararlı da olabilirler.
Sonuç olarak, Trump yönetiminin yüksek enflasyon baskıları oluşturmadan kamu harcamalarını arttırabilmek amacıyla giriştikleri kaynak arayışları, hızlı faiz indirme döngüsünde yaşanan sıkıntılar nedeniyle alternatif mecralara yönelmiş görünüyor. Stratejik Bitcoin Rezervi oluşturma planı ve Fort Knox”taki altın stoklarını denetleyip gerçek rezerv miktarını ortaya çıkarma söylemleri, temelde aynı genişlemeci politika zihniyetini açığa çıkarıyor. Bu doğrultuda önümüzdeki günlerde değerli emtialar ve kripto varlıklarla ilgili alternatif arayışların ve farklı politika önerilerinin gündeme taşınmaları şaşırtıcı olmayacaktır.
[Prof. Dr. Sadık Ünay, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesidir.]
*Makalelerdeki fikirler yazarına aittir ve Anadolu Ajansının editoryal politikasını yansıtmayabilir.
Anadolu Ajansı web sitesinde, AA Haber Akış Sistemi (HAS) üzerinden abonelere sunulan haberler, özetlenerek yayımlanmaktadır. Abonelik için lütfen iletişime geçiniz.
Source: