آفت سن گندم؛ تهدیدی مخرب برای غلات ایلام
خبرگزاری مهر -گروه استان‌ها: هر ساله با آغاز فصل بهار و افزایش دما، حشرات بالغ از مناطق سرد و کوهستانی به مزارع گندم در مناطق گرم و معتدل پرواز می‌کنند، این مهاجرت حشرات که به آفت سن معروف است، متأسفانه خسارات بالایی به همراه دارد.
در واقع این حشرات با حمله به مراحل مختلف رشد گندم، از پنجه‌زنی تا خوشه‌دهی و همچنین تغذیه از ساقه‌ها، خوشه‌ها و دانه‌های گندم نه‌تنها باعث کاهش عملکرد مزارع می‌شوند، بلکه کیفیت محصول نهایی را نیز به شدت کاهش می‌دهند، همین امر نیز موجب شده آفت سن گندم یکی از مهم‌ترین و مخرب‌ترین آفات غلات در ایران به شمار رود.
استان ایلام هم که از این قاعده مستثنا نیست همه ساله به دلیل موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی خاص خود در معرض حمله آفات سن قرار گرفته و با چالش‌های جدی در این زمینه دست و پنجه نرم می‌کند.
همانطور که گفته شد امسال نیز همچون سنوات گذشته مزارع گندم در استان ایلام به ویژه شهرستان دره شهر در معرض حمله آفات سن قرار گرفته، به گونه‌ای که خسارت‌های قابل‌توجهی به مزارع گندم استان وارد کرده و امنیت غذایی و اقتصادی کشاورزان را تحت تأثیر قرار داده است.
طبق تحقیقات انجام شده، آفت سن گندم به علت پدید آوردن خسارات اقتصادی و اجتماعی بسیار تهدیدی جدی برای کشاورزی ایلامی محسوب می‌شود؛ بنابراین با مدیریت مؤثر، اقدامات پیشگیرانه، استفاده از روش‌های تلفیقی کنترل آفت و حمایت از کشاورزان می‌توان به کاهش خسارت و افزایش تولید کمک شایانی کرد.
زیان‌های ناشی از حمله حشرات سن به مزارع گندم
کارشناس کشاورزی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: با شروع فصل بهار و گرم شدن هوا حشرات سن گندم از دامنه کوه‌ها و زیر بوته‌های علفی به سمت مزارع گندم پرواز می‌کنند و با فرو کردن خرطوم خود در ساقه‌ها و تغذیه از آن باعث خشک شدن خوشه‌ها می‌شوند؛ اصطلاحاً به این عملیات ریزش سن مادر می‌گویند که با خسارات و زیان‌های بالایی همراه است.
مجید فریدپور با بیان اینکه آفت سن به مزارع دره‌شهر در استان ایلام نیز رسیده و خسارات بالایی به دنبال داشته است، افزود: آفت سن گندم به عنوان یکی از جدی‌ترین تهدیدها برای کشاورزی به ویژه تولید گندم، زیان‌های گسترده‌ای را در جنبه‌های مختلف مانند کاهش عملکرد محصول، کاهش کیفیت گندم، خسارت اقتصادی سنگین، تأثیر بر امنیت غذایی، اثرات اجتماعی، مشکلات بهداشتی و تأثیرات زیست‌محیطی ایجاد می‌کند.
فرید پور تصریح کرد: ضررهای مالی سنگین ناشی از حمله آفات به مزارع گندم، کشاورزان استان ایلام را که درآمد اصلی آن‌ها وابسته به تولید گندم است، با مشکلات جدی مواجه می‌کند، از این رو می‌بایست با به کارگیری رویکردهای جامع و تلفیقی همچون کنترل زراعی، رعایت بهداشت مزارع، رهاسازی حشرات پارازیتوئید، استفاده از سموم مناسب در زمان‌های تعیین‌شده و تحت نظر کارشناسان، مدیریت اقلیمی، استفاده از تکنولوژی‌های نوین و اقدامات حمایتی، خسارت‌های این آفت را به حداقل رساند.
هجوم آفت سن به مزارع گندم دره شهر
مدیر جهاد کشاورزی دره شهر در گفتگو با مهر اظهار داشت: گندم از اولین گیاهان کشت شده توسط انسان‌ها می‌باشد که امروزه نیز به علت خواص بالای خود، کشت آسان، تطابق پذیری با آب و هوای مختلف و همچنین هزینه پایین‌تر، در سفره غذای مردم از اهمیت بالایی برخوردار بوده و کشت آن نیز بیش از سایر محصولات کشاورزی مورد توجه کشاورزان است.
زاهد زینی وند با بیان اینکه شهرستان دره شهر از توابع استان ایلام هم به واسطه شرایط اقلیمی و آب و هوای مناسب دارای پتانسیل بالایی برای تولید گندم است، افزود: امسال نیز همچون سنوات گذشته بیش از ۹ هزار هکتار از مزارع کشاورزی در شهرستان دره شهر به کاشت گندم اختصاص یافت، با این حال به علت هجوم آفات سن متأسفانه هم اکنون ۶ هزار هکتار از مزارع گندم در این شهرستان به آفت سن آلوده شده است.
مدیر جهاد کشاورزی دره شهر با اشاره به اینکه حمله آفات سن خسارات بالایی برای کشاورزان به همراه داشت، گفت: هم اکنون به منظور کاهش خسارات ناشی از هجوم آفات سن به مزارع گندم، در حال سمپاشی مزارع از طریق فروند هواپیمایی هستیم، امید داریم با همکاری کشاورزان و دستگاه‌های اجرایی بتوانیم تا حد امکان مزارع گندم این دره شهر را از این آفات پاکسازی کنیم.
لزوم سمپاشی در مزارع گندم
مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: آفت سن به صورت حشره در دامنه کوه‌ها و زیر علف‌های هرز و گاه زیر پوست درختان و شکاف زمین زمستان را می‌گذراند و از اواخر فصل زمستان و اوایل بهار به مزارع مستعد پرورش گیاهان مهاجرت می‌کند که این مهاجرت به طور معمول تا اوایل تیرماه هر سال انجام می‌شود و بیشترین تخم ریزی را در نیمه دوم اردیبهشت ماه تا دهه دوم خردادماه انجام می‌دهد.
رحیم الهیاری افزود: امسال به دلیل تغییرات آب و هوایی، آفت خطرناک سن غلات در مزارع گندم و جو شهرستان دره‌شهر و مناطق شمالی استان با جمعیت بسیار بالا و خسارت‌زایی فوق‌العاده مشاهده شده است.
الهیاری گفت: با توجه به اینکه آفت سن در مزارع گندم موجب بروز مشکلات بهداشتی اقتصادی و اجتماعی بسیاری می‌شود، جهاد کشاورزی و کشاورزان باید هرچه سریع‌تر برای مبارزه با این آفت اقدام کنند تا از کاهش شدید محصول جلوگیری شود.
آفت سن با تأثیرات مخرب خود بر تولید گندم، امنیت غذایی کشور و اقتصاد کشاورزان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بنابراین مبارزه با آفت سن گندم یک ضرورت حیاتی برای حفظ امنیت غذایی، حمایت از کشاورزان و جلوگیری از آسیب‌های زیست‌محیطی است که باید مورد توجه مسئولان مربوطه واقع شود.
Source: