“تحولات هویت پرستاری: از انسان‌دوستی تا چالش‌های صنفی”

هویت حرفه پرستاری در حال تغییر است

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط‌عمومی سازمان نظام پرستاری، احمد نجاتیان، در مراسم تقدیر از استاد برتر پرستاری در سال ۱۴۰۴ در دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تهران، افزود: باید در جایی تعادلی در هویت پرستاری ایجاد شود.

وی گفت: هدف بنیاد مداح این است که الگوها را به جامعه معرفی کند و نقش مراقبتی و انسان‌دوستانه پرستاری را برجسته کند. شاهد آن هم زمانی است که با بحران مواجه می‌شویم و می‌بینیم پرستاران حضور دارند و هنوز این نقش در پرستاری سرکوب نشده است.

نجاتیان ادامه داد: شاید بتوان گفت ما امروز در هفته وحدت پرستاری هم هستیم، پنج می روز جهانی ماما است و ۱۲ می روز جهانی پرستاری است و به‌نوعی هفته وحدت است، ریشه هر دو حرفه مشترک است و نقش‌های مشترکی دارند و امروز را به همکاران مامایی تبریک می‌گویم.

وی افزود: دلیل اینکه بنیاد مداح وارد این حوزه شده که استادان برتر پرستاری را معرفی کند این است که هر حرفه‌ای هویتی در منظومه و تاریخ و فرهنگ هر کشور برای خود تعریف کرده است. این هویت سیر تاریخی را ایجاد کرده و باعث می‌شود مردم کشور با این نگاه آن هویت را ببینند.

نجاتیان اضافه کرد: این هویت زود ساخته نیست، زود تغییر نمی‌کند و یک هسته دارد که همواره هست، اما ممکن است در سیر تاریخی نگاه جامعه یا خود حرفه‌مندان نگاهشان به آن حرفه تغییر کند. برای مثال آتش‌نشانی شغل و حرفه‌ای بود که مردم چندان با آن آشنا نبودند، اما در حادثه‌ای مانند پلاسکو، جامعه و مردم متوجه شدند که آتش‌نشان و هویت کاری او چیست و جانفشانی و هویت حرفه آتش نشان به چه معناست.

وی افزود: پیش از انقلاب برخی حرفه‌ها بسیار برجسته بودند و مردم به آنها احترام می‌گذاشتند. این حرفه‌ها در سیر تاریخی ممکن است دچار تطور شده و عوض شوند. پرستاری هم اینچنین است.

نجاتیان گفت: اگر به یک‌صد سال قبل برگردیم که پرستاری وارد کشور شد، شاید چندان رشته مورد پسند مردم نبود. با این حال حرفه پرستاری خودش را نشان داد و رشد علمی و حرفه‌ای پرستاری در این یک قرن نگاه جامعه را عوض کرد و هویتی با عنوان پرستار شکل گرفت.

بعد از انقلاب هویت معنوی پرستاری در ایران تقویت شد

وی اظهار کرد: پیش از انقلاب هویت پرستار، هویت مهمی بود، افرادی بودند که تحصیلات داشتند، شاید خارج رفته بودند، زبان انگلیسی بلد بودند و در بیمارستان پرستیژی داشتند و رفتار متفاوتی از ارائه‌کنندگان مراقبت که پیش از آن در بیمارستان‌ها بودند، داشتند.

رئیس‌کل سازمان نظام پرستاری بیان کرد: به‌نظر می‌رسد با انقلاب اسلامی دچار یک حرکت و تغییر بزرگ در هویت حرفه‌ای پرستاری شدیم. غالب شدن ارزش‌های اسلامی در جامعه و نگاه معنوی به حوزه پرستاری باعث شد نامگذاری روز پرستار به یکی از روزهای مهم معنوی و مقدس انجام شود و بعد مقدس پرستاری بسیار ارزشمند شد.

نجاتیان گفت: جامعه به‌عنوان یک شغل مقدس و کسانی که خدمتگزار هستند به پرستار نگاه کرد. شاید جنگ هم این نگاه را تقویت کرد. همچنین ارزش‌هایی که بر جامعه اسلامی حاکم شد باعث شد نگاه جامعه به هویت پرستاری تغییر کند و هسته هویتی پرستاری که مراقبت است و یک امر انسانی و خداپسندانه است بسیار تقویت شود.

وی ادامه داد: البته به نظر می‌رسد در این سیر تاریخی بخش حرفه‌ای و صنفی پرستاری در حال برجسته‌تر شدن است. نسل جوان بارها گفته‌اند کلمه مقدس و فرشته را کمتر به‌کار ببرید و به قول خودشان این فرشته هم نان و آب و زندگی می‌خواهد و باید زندگی کند و ما هم زندگی می‌خواهیم.

نجاتیان افزود: به سمتی رفتیم که نقش صنفی و شغلی پرستاری در حال غالب شدن بر هویت اصلی پرستاری که مراقبت و انسان‌دوستی و دیگر دوستی است. این موضوع در گفتمان ما و در جامعه به‌شدت خودش را نشان می‌دهد و با بخش معیشت پرستاران که باید به آن رسید و اصلاً قابل انکار نیست مواجه می‌شویم که به‌دلیل دریافت نکردن حقوق یک‌ساله دست به اعتراض می‌زند یا به بیمارش کمتر توجه می‌کند و می‌گوید من زندگی می‌خواهم.

هویت حرفه‌ای پرستاری در ایران در حال تغییر است

وی اضافه کرد: گویی در حال تغییر در تعریف هویت حرفه‌ای پرستاری هستیم و نگاه جامعه هم به پرستاری در حال تغییر است. زمانی کسانی که می‌خواستند انسان‌دوستی و مهربانی کنند به حوزه پرستاری وارد می‌شدند، امروز شاید کسانی می‌آیند که نگاه شغلی، حقوق و شاید مهاجرتی به این حرفه دارند.

نجاتیان اظهار کرد: باید در جایی تعادلی در هویت پرستاری ایجاد شود. هدف بنیاد مداح این است که الگوها را به جامعه معرفی کند و نقش مراقبتی و انسان‌دوستانه پرستاری را برجسته کند. شاهد آن هم زمانی است که با بحران مواجه می‌شویم و می‌بینیم پرستاران حضور دارند و هنوز این نقش در پرستاری سرکوب نشده است.

رئیس کل سازمان نظام پرستاری گفت: در کرونا دیدیم، به‌رغم همه مشکلات پرستاران آمدند و از جان مایه گذاشتند و شهید دادند. در بندرعباس هم شاهد بودیم که به‌رغم کمبود پرستار و نارضایتی به حقی هم که داشتند، اما با حادثه‌ای که اتفاق افتاد نه تنها پرستاران شاغل بلکه بازنشستگان، اعضای هیئت‌علمی هم آمدند.

نجاتیان ادامه داد: سعی ما این است که این موارد را به جامعه نشان دهیم، اما هسته اصلی را نمی‌توانیم نشان دهیم که چه اتفاقی در دل پرستاری می‌افتد. به‌عنوان مدیرعامل بنیاد علمی و فرهنگی پرستاری مداح افتخار داریم که سعی کنیم در حد بضاعت این الگوهایی که در جامعه هستند و مورد اعتماد جامعه هم هستند معرفی کنیم که دیگران الگو بگیرند و افتخار کنیم که در جامعه هنوز چنین افرادی هستند و می‌درخشند.

Source: حبیب احسنی پور