صادرات ۲۶ هزار تن مرکبات از ساری
سید اسماعیل علوی در گفت وگو با خبرنگار مهر با اشاره به اهمیت رونق بخشی صادرات بویژه مرکبات ساری، اظهار کرد: تلاش‌ها و اقدامات این مدیریت در مسیر رشد صادرات مرکبات این شهرستان در حال انجام است.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان ساری با یادآوری سهم فعلی ۲۵ درصدی شهرستان ساری در صادرات مرکبات استان مازندران، تصریح کرد: تاکنون بیش از ۲۶ هزارتن مرکبات از شهرستان ساری به بازارهای بین المللی صادر شد.
وی ادامه داد: این دستاورد نقطه عطفی در توسعه صادرات کشاورزی منطقه است و این حجم از صادرات مرکبات شهرستان ساری از کل ۲۰ هزار هکتار باغات کشاورزی این شهرستان به بازارهای بین‌المللی است.
این مسؤول افزود: با وجود پتانسیل فراوان، صادرات مرکبات هنوز نتوانسته است به میزان قابل انتظار برسد و بخش عمده‌ای از این مشکل به ضعف زیرساخت‌های صادراتی، مانند کمبود سردخانه‌های مدرن و بسته‌بندی مناسب برمی‌گردد.
وی اضافه کرد: ایجاد ارتباط پایدار بین تولیدکنندگان و صادرکنندگان و معرفی فناوری‌های نوین کشاورزی، به افزایش بهره‌وری و کاهش ضایعات محصولات کمک خواهد کرد.
علوی گفت: باغداران هر سال با زحمت زیاد درخت‌ها را از آفات حفظ می‌کنند، آبیاری و کوددهی درست انجام می‌دهند، اما وقتی محصول می‌رسد، باید برای فروش محصولات فارغ از نگرانی‌های خراب شدن محصول، فروش به بازارهای خارجی و درآمد مناسب است.
Source:
چرا سیب‌زمینی و صیفی‌جات صادر می‌شوند؟
به گزارش خبرنگار مهر، امسال قیمت محصولاتی مانند گوجه فرنگی، هویج و در ادامه خیار، کلم، سیب زمینی و بیشتر صیفی‌جات روند صعودی داشتند؛ به عنوان مثال، قیمت گوجه فرنگی در اردیبهشت حدود ۲۰ هزار تومان بود و در خرداد این عدد به ۲۸ هزار تومان رسید. مرداد قیمت هر کیلو گرم گوجه فرنگی ۳۴ هزار تومان شد. این رقم در نیمه دوم به بالای ۴۰ هزار تومان رسید. در حال حاضر هر کیلو گرم گوجه فرنگی بین ۳۹ تا ۴۵ هزار تومان خرید و فروش می‌شود.
همچنین نرخ هویج فرنگی در فروردین حدود ۱۴ هزار تومان بود و در ادامه در خرداد ۲۳ هزار تومان شد. این عدد در مرداد ۳۰ هزار تومان بود.
در شهریور ماه امسال قیمت خیار به هر کیلو گرم ۶۰ هزار تومان رسید و امروز قیمت خیار بین ۴۰ تا ۶۰ هزار تومان است در حالی که ابتدای سال بین ۲۷ تا ۳۰ هزار تومان بود.
صیفی‌جاتی مانند کلم و بادمجان نیز در بازار داخل بیش از ۵۰ هزار تومان در حال عرضه است. کلم بروکلی بالای ۱۰۰ هزار تومان و سیر نیز بسته به کیفیت آن بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان در نوسان است.
آخرین قیمت میوه و صیفی‌جات
بر اساس آخرین قیمت‌ها از رصد هفتگی بازار میوه و صیفی‌جات در میوه فروشی‌های مناطق مرکزی رو به پایین شهر، هر کیلو گرم سیب زرد و قرمز ۳۷ تا ۸۹، گلابی ۹۸ تا ۱۹۸، لیمو شیرین ۴۵ تا ۶۹، پرتقال ۱۸ تا ۸۰، نارنگی ۳۹.۸۰۰ تا ۵۹، خرمالو ۶۹.۸۰۰ تا ۹۴، گریپ‌فروت ۳۰ تا ۳۴.۸۰۰، به ۵۹.۸۰۰، انار ۴۴ تا ۷۰، ازگیل ۸۹ تا ۱۳۸، توت فرنگی ۲۹۵، کیوی ۹۸ تا ۱۲۰ و ازگیل هر بسته ۵۰ هزار تومان است.
همچنین هر کیلو گرم گوجه فرنگی ۴۲ تا ۴۵، هویج ۲۴.۸۰۰ تا ۲۹.۸۰۰، کاهو رسمی ۳۹.۸۰۰، کاهو سالادی ۴۵، کلم پیچ ۳۴.۸۰۰ تا ۵۵.۸۰۰، کلم بروکلی ۹۹ تا ۱۲۰، خیار ۳۹.۸۰۰ تا ۵۹.۸۰۰، بادمجان ۴۹.۸۰۰ تا ۵۴.۸۰۰، شلغم ۳۳، چغندر ۳۳، نارنج ۲۵.۸۰۰ تا ۲۸.۸۰۰، فلفل دلمه سبز ۶۹، فلفل دلمه رنگی ۷۹، سیر ۲۵۰ تا ۴۰۰، لیمو ترش ۵۹.۸۰۰ تا ۶۹ و هر بسته گوجه گیلاسی ۶۵ هزار تومان تعیین شده است.
سیب زمینی در این بازار هر کیلو گرم ۳۴.۸۰۰ تا ۳۹.۸۰۰، پیاز سفید و زرد ۳۲.۸۰۰ تا ۳۹.۸۰۰ تومان به فروش می‌رسد.
چرا سیب‌زمینی گران شد
مصطفی دارایی نژاد، رئیس پیشین اتحادیه بار فروشان در پاسخ به چرایی گرانی صیفی‌جات از جمله سیب زمینی در بازار داخل به خبرنگار مهر گفت: سال گذشته حدود ۵ میلیون تن سیب زمینی در کشور کشت و تولید شد. امسال یک میلیون تن از این عدد کمتر کشت شد. دلیلی این امر هم این بود که سال گذشته کشاورزان متضرر شدند؛ ضمن اینکه قیمت بذر سیب زمینی از تقریباً ۲۷ هزار تومان در سال گذشته به ۴۰ هزار تومان در سال جاری رسید.
وی افزود: سرمای هوا و تأخیر برداشت این محصول پرمصرف در بازار سبزیجات علت دیگر گرانی سیب زمینی در بازار داخل شد.
وی با بیان اینکه اما دلیل اصلی صادرات این محصول است، ادامه داد: با کاهش ارزش پایه پولی کشور، عرضه این محصول در بازار داخل برای کشاورز و البته دلال‌ها صرفه اقتصادی ندارد. دلال‌ها با انبار سیب زمینی و عرضه قطره چکانی در حال مدیریت قیمت در بازار هستند.
دارایی نژاد عنوان کرد: در یک ماه اخیر ورودی میدان بار تهران ۵۰ درصد کاهش داشته در حالی که پیش از این روزانه بین ۱۳۰۰ تا ۱۴۰۰ تن سیب زمینی وارد میدان بار می‌شد.
رئیس پیشین اتحادیه بار فروشان با بیان اینکه در حال حاضر نمی‌توان مانع صادرات شد، گفت: بر اساس قانون اگر قرار باشد مانع صادرات کالایی از کشور شویم باید از ۶ ماه قبل به کشاورز اعلام شود.
راه برون‌رفت از این شرایط چیست؟
دارایی نژاد با اشاره به برداشت سیب زمینی جیرفت در فروردین ماه عنوان کرد: ورود سیب زمینی‌های این منطقه منجر به کاهش قیمت این محصول مصرفی در بازار داخل می‌شود.
وی اظهار کرد: در حال حاضر با توجه به نزدیک شدن ماه مبارک رمضان و عید نوروز بهترین راهکار این است که به طور موقت سیب زمینی از پاکستان و ترکیه وارد کنیم. در این صورت سیب زمینی، هر کیلو گرم با نرخ ۲۰ هزار تومان به دست مصرف کننده می‌رسد.
وی یادآور شد: وزارت جهاد کشاورزی باید می‌دانست کشت امسال سیب زمینی کاهش یافته و نباید اجازه صادرات می‌داد؛ البته تاکید می‌شود کشاورز محصول خود را صادر نمی‌کند بلکه دلالان در این بازار سوداگری می‌کنند.
وی ادامه داد: راهکار دوم هم این است که دستگاه‌های نظارتی به موضوع انبارهای سیب زمینی ورود کنند. برخی افراد مبادرت به انبار چندین تن سیب زمینی در انبارها کرده‌اند به طوری که ممکن است یک سوداگر ۳ تا ۶ تن محصول انبارشده داشته باشد؛ بنابراین انبارها از همدان تا جیرفت پر از سیب زمینی بوده و آدرس آنها مشخص است.
افزایش قیمت ۳ محصول پرمصرف بازار سبزیجات
دارایی نژاد با بیان اینکه ۳ محصول پیاز، گوجه فرنگی و سیب زمینی از اقلام پرمصرف در بازار ایران محسوب می‌شوند، گفت: نهادهای نظارتی از جمله وزارت جهاد کشاورزی باید کنترل بیشتری روی بازار این اقلام داشته باشند.
این مسئول صنفی اظهار کرد: فرنگی‌جات در میدان بار بین ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش قیمت داشته و هنگام ورود به خرده فروشی‌های سطح شهر و افزایش ۳۵ درصدی در این بخش، قیمت بالاتر می‌رود و این می‌شود که سیب زمینی به حدود ۴۰ هزار تومان، کلم و بادمجان به بیش از ۵۰ هزار تومان می‌رسد.
مردم با فعالیت تعاونی روستایی ارزان تر خرید می‌کردند
دارایی نژاد با اشاره به نقش تعاونی‌ها در حذف دلالان بازار، گفت: در گذشته تعاونی روستایی‌ها مدیریت از تولید تا مصرف را داشتند و محصولات باغی و صیفی‌جات با قیمت مناسب در بازار توزیع می‌شد و به دست مصرف کننده می‌رسید.
رئیس پیشین اتحادیه بار فروشان اضافه کرد: ضمن اینکه با برآورد میزان مصرف باید تولید و صادرات را مدیریت کرد. ترکیه بذر، کود و سم را رایگان در اختیار کشاورزان خود قرار می‌دهد، از این رو این اقلام ارزان‌تر به دست مردم ترکیه می‌رسد.
دارایی نژاد در پایان عنوان کرد: در حال حاضر با وجود قیمت بالای صیفی‌جات در بازار داخل این محصولات در حال صادر شدن به سایر کشورها هستند.
Source: فاطمه امیر احمدی
چرا مصرف برق در بخش خانگی بالاست؟
به گزارش خبرگزاری مهر زهرا مهران فرد پژوهشگر اقتصاد و فاطمه مهران فرد – کارشناس فناوری و اطلاعات در یادداشتی مشترک که برای خبرگزاری مهر نوشته اند به مسئله علت بالا بودن مصرف برق در بخش خانگی پرداخته و راه کار کاهش آن را ارائه کرده اند.
مصرف برق در بخش خانگی یکی از چالش‌های مهم در مدیریت منابع انرژی به‌ویژه در کشورهایی با مصرف بالای انرژی است. افزایش تقاضای برق، محدودیت منابع و فشار بر شبکه‌های توزیع، لزوم کاهش مصرف برق خانگی را به‌عنوان یک اولویت ملی مطرح کرده است. در این میان، اقتصاد رفتاری با تمرکز بر شناسایی و اصلاح رفتارهای مصرفی مردم، رویکردی نوین و مؤثر برای مواجهه با این مسئله ارائه می‌دهد. اقتصاد رفتاری با ترکیب مفاهیم اقتصادی و روانشناسی، به دنبال تغییر عادات و تصمیمات روزمره مصرف‌کنندگان از طریق انگیزش‌های غیرمالی، استفاده از تشویق‌های رفتاری (Nudges)، اطلاع‌رسانی هدفمند و ارائه بازخوردهای رفتاری است. این رویکرد نه تنها هزینه‌های مداخله را کاهش می‌دهد، بلکه می‌تواند تأثیرات پایدارتری بر رفتار مصرف‌کنندگان داشته باشد. در ایران، مصرف بالای برق در بخش خانگی و وابستگی شدید به منابع انرژی فسیلی، از مسائل اصلی مدیریت انرژی محسوب می‌شود.
بررسی و اجرای سیاست‌های مبتنی بر اقتصاد رفتاری، مانند ارائه اطلاعات شفاف درباره مصرف انرژی، مقایسه اجتماعی میان خانوارها، یا مشوق‌های روانی، می‌تواند گامی مؤثر در کاهش مصرف برق باشد. این رویکرد، علاوه بر کاهش بار شبکه‌های توزیع، به پایداری زیست‌محیطی و صرفه‌جویی اقتصادی کمک خواهد کرد. بخش خانگی نیز به عنوان یکی از بخش‌های پرمصرف برق کشور در سال ۱۴۰۱، ۹۸ هزار و ۲۵۵ میلیون کیلووات ساعت برق مصرف کرد. این میزان در سال ۱۴۰۲ به ۱۰۴ هزار و ۵۸۶ میلیون کیلووات ساعت رسید که خبر از افزایش مصرف ۶.۴ درصدی دارد. البته روند صعودی در سال ۱۴۰۳ نیز تاکنون وجود داشته است.
از این رو، در این گزارش سعی شده است به این سوال پاسخ داده شود که چه رویکردی می‌توان برای کاهش مصرف برق خانگی از طریق اقتصاد رفتاری پیش‌برد؟! مطالعات متعددی در مورد مصرف برق خانگی در ایران انجام شده است که می‌توان نکات آن را به طور خلاصه به شرح ذیل مورد تحلیل قرار داد:
تأثیر متغیرهای جمعیتی-اجتماعی: عوامل اجتماعی- جمعیتی، به ویژه درآمد خانوار و تعداد اعضای خانوار، تأثیر مثبت و معناداری بر مصرف برق دارند. درآمد بالاتر خانوار با افزایش مصرف برق می‌تواند مرتبط باشد؛ به این دلیل که خانوارهای ثروتمندتر دارای وسایل برقی بیشتر و فضاهای زندگی بزرگ‌تر هستند که معمولاً به انرژی بیشتری نیاز دارند. در بحث اندازه خانوار نیز تعداد افرادی که در یک خانوار زندگی می‌کنند با مصرف برق همبستگی مثبت دارد. خانوارهای بزرگ‌تر به دلیل تعداد بیشتر وسایل در حال استفاده و تقاضای کلی بیشتر برای انرژی، تمایل دارند از برق بیشتری استفاده کنند. با این حال، جنسیت تأثیر قابل توجهی بر سطح مصرف نداشته است.
کنترل رفتاری ادراک شده: در بین متغیرهای روانشناختی، کنترل رفتاری ادراک شده می‌تواند تأثیر معناداری بر مصرف برق داشته باشد. این نشان می‌دهد در حالی که افراد ممکن است احساس کنند می‌توانند در مصرف برق صرفه جویی کنند، این ادراک به رفتارهای واقعی صرفه جویی در انرژی ترجمه نمی‌شود.
سوگیری‌های رفتاری: مطالعات چندین سوگیری رفتاری را شناسایی کرده اند که بر نگرش مصرف کننده نسبت به مصرف انرژی تأثیر می‌گذارد، مانند سوگیری در دسترس بودن، حفظ وضعیت موجود، ترجیحات زمانی و تأخیر در تصمیم گیری. این سوگیری‌ها حکایت از عدم وجود قصد رفتاری برای کاهش مصرف برق علی رغم آگاهی از روش‌های صرفه جویی در انرژی دارد چرا که ممکن است آسایش یا راحتی فوری را بر صرفه‌جویی طولانی‌مدت اولویت دهند.
نیاز به مداخلات سیاستی: مطالعات نشان می‌دهد سیاستگذاران باید رویکرد اقتصاد رفتاری را برای رسیدگی به این قبیل مسائل اتخاذ کنند و بر اصلاح نگرش‌های مصرف‌کننده و ترویج حفظ انرژی به عنوان یک هنجار اجتماعی تمرکز کنند. این موارد شامل آموزش مصرف کنندگان در مورد استفاده صحیح از وسایل برقی و اهمیت صرفه جویی در انرژی است.
به طور کلی، مطالعات تاکید می‌کنند در حالی که عوامل قیمتی در تقاضای برق قابل توجه هستند، عوامل روانی و رفتاری نقش مهمی در شکل دادن به الگوهای مصرف دارند.
نقش نگرش‌ها و باورها بر رفتارهای مصرف انرژی
نگرش‌های مثبت در مقابل رفتار واقعی: در حالی‌که به طورکلی نگرش مثبتی نسبت به صرفه‌جویی در مصرف برق وجود دارد، این نگرش به کاهش مصرف منجر نمی‌گردد. به‌عبارت دیگر حتی اگر افراد به اهمیت حفظ انرژی اعتقاد دارند، رفتارهای مصرف واقعی آنها منعکس‌کننده این باور نیست.
فقدان هنجارهای اجتماعی: پژوهش‌ها نشان می‌دهد که کمبود هنجارهای ذهنی و اجتماعی باعث عدم کاهش مصرف انرژی می‌شود. این فقدان هنجارهای اجتماعی حمایتی به این معنی است که حتی بانگرش‌های مثبت، افراد اجباری به تغییر رفتار مصرفی خود احساس نمی‌کنند.
سوگیری‌های مورد بررسی عبارتنداز:
حفظ وضعیت موجود: این سوگیری به تمایل افراد به ترجیح باقی ماندن شرایط فعلی به جای تغییر عادات یا روال خود اشاره دارد. در زمینه مصرف برق، خانوارها ممکن است از تغییر تنظیمات وسایل برقی خود اجتناب کنند، حتی اگر چنین تنظیماتی منجر به صرفه‌جویی در انرژی شود. این بی‌میلی به تغییر، می‌تواند منجر به ادامه مصرف انرژی بالا شود.
تأخیر در تصمیم‌گیری: این سوگیری شامل به تعویق انداختن تصمیماتی است که می‌تواند منجر به صرفه‌جویی در انرژی شود. خانواده‌ها ممکن است نیاز به تغییر عادات مصرف انرژی خود را تشخیص دهند، اما به دلیل کاهش رفاه، اقدام را به تأخیر می‌اندازند. این تأخیر می‌تواند از تنظیمات به موقع که مصرف برق را کاهش می‌دهد، جلوگیری کند.
سوگیری در دسترس‌بودن: این سوگیری زمانی اتفاق می‌افتد که افراد احتمال وقوع یک رویداد را براساس اینکه چقدر راحت می‌توانند نمونه‌های مشابه آن را از تجربیات خود به‌خاطر بیاورند، تخمین می‌زنند. از نظر مصرف انرژی، مردم ممکن است اهمیت رویدادهایی که به راحتی به یاد می‌آیند (مانند قبض‌های گران) را بیش از حد برآورد کنند، در حالی‌که مزایای اقدامات صرفه‌جویی در انرژی را که کمتر به یاد ماندنی هستند، کمتر از حد تخمین بزنند.
ترجیحات زمانی: این سوگیری به تمایل به اولویت دادن به پاداش‌های فوری نسبت به مزایای آتی اشاره دارد. در زمینه مصرف انرژی، خانوارها ممکن است به جای در نظر گرفتن کاهش درازمدت در پرداخت قبوض انرژی که از جایگزینی وسایل پرمصرف حاصل می‌شود، روی هزینه‌های فوری خریداری این قبیل لوازم خانگی تمرکز کنند. بنابراین می‌تواند منجر به عدم تمایل به سرمایه‌گذاری در فناوری‌های کارآمد انرژی شود.
این سوگیری‌های رفتاری در مجموع به عدم اقدام در جهت کاهش مصرف برق می‌انجامد، حتی زمانی‌که افراد دانش و توانایی انجام این کار را داشته باشند. مطالعات نشان می‌دهد که پرداختن به این سوگیری‌ها از طریق آموزش هدفمند می‌تواند به ترویج رفتارهای کارآمدتر انرژی در میان خانوارها کمک کند.
چندین توصیه برای سیاستگذاران باهدف تشویق صرفه‌جویی در انرژی در میان خانوارها
مداخلات رفتاری: سیاستگذاران باید مداخلات رفتاری را طراحی و اجرا کنند که به سوگیری‌های شناسایی شده مؤثر بر مصرف انرژی بپردازد. برای مثال، دستورالعمل‌هایی که فرآیند تنظیم دستگاه‌ها را ساده می‌کنند یا روش‌هایی که درمورد صرفه‌جویی درمصرف انرژی ارائه می‌دهند، می‌توانند به غلبه برسوگیری حفظ وضعیت موجود و تأخیرهای تصمیم‌گیری کمک کنند.
آموزش و برنامه‌های آگاهی: افزایش آگاهی درمورد مزایای حفظ انرژی و روش‌های دستیابی به‌آن بسیار مهم است. برنامه‌های آموزشی که خانواده‌ها را در مورد صرفه‌جویی‌های بلندمدت مرتبط باوسایل و شیوه‌های کارآمد انرژی آگاه می‌کنند، می‌توانند به تغییر درک و تشویق رفتارهای پیشگیرانه کمک کنند.
مشوق‌ها برای بهره‌وری انرژی: ارائه مشوق‌های مالی مانند تخفیف یارانه برای خرید لوازم برقی کارآمد می‌تواند خانواده‌ها را برای ایجاد تغییرات ترغیب کند. این مشوق‌ها می‌توانند به کاهش تأثیر ترجیحات زمانی کمک کنند، زیرا مزایای مالی فوری را ارائه می‌کنند که نسبت به هزینه‌های اولیه سرمایه‌گذاری بیشتر است.
مشارکت جامعه: سیاستگذاران می‌توانند برنامه‌های اجتماعی را تسهیل کنند که اقدام جمعی را به سمت بهره‌وری انرژی ترویج می‌کند.
نظارت و بازخورد: پیاده‌سازی سیستم‌هایی که بازخورد مصرف انرژی را برای خانوارها فراهم می‌کند، می‌تواند آگاهی را افزایش دهد و انگیزه ایجاد تغییر در رفتار نماید. کنتورهای هوشمند و ابزارهای نظارت بر انرژی می‌توانند به افراد کمک کنند تا الگوهای استفاده خود را درک کنند و زمینه‌های بهبود را شناسایی کنند. در چارچوب رویکرد تلنگر، طراحی قبوض بر اساس الگوهای رفتاری و ارسال گزارش‌های ماهانه و فصلی در جهت مقایسه میزان مصرف ساکنان با همسایگان می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر کاهش مصرف برق داشته‌باشد. این موضوع نه‌تنها به حفاظت از منابع و محیط‌زیست کمک می‌کند بلکه اثرات منفی توزیع درآمدی ناشی از افزایش قیمت برق را نیز کاهش می‌دهد.
پرداختن به عوامل اجتماعی – جمعیتی: سیاستگذاران باید متغیرهای اجتماعی – جمعیتی را که بر رفتارهای مصرف انرژی تأثیر می‌گذارند، در نظر بگیرند. تطبیق برنامه‌ها برای برآوردن نیازها و ویژگی‌های خاص گروه‌های جمعیتی مختلف می‌تواند اثربخشی طرح‌های حفاظت از انرژی را افزایش دهد.
پیشنهاد می‌گردد که تحقیقات آینده باید اثرات بلندمدت مداخلات رفتاری بر مصرف انرژی را بررسی کرده و نقش عوامل اجتماعی و جمعیت‌شناختی اضافی را بررسی کنند. مطالعات مذکور می‌توانند بینش عمیق‌تری در مورد چگونگی تکامل نگرش‌ها و رفتارهای مصرف‌کننده در طول زمان در پاسخ به سیاست‌ها و ابتکارات آموزشی در حال تغییر ارائه دهد. با پرداختن به این حوزه‌ها، توسعه استراتژی‌های مؤثرتری برای ارتقای بهره‌وری انرژی در زمینه‌های مختلف میسر خواهد شد. این تلاش‌ها می‌تواند به الگوهای مصرف انرژی پایدارتر و کاهش تقاضای رو به‌رشد برق کمک کند.
Source: محمدحسین سیف اللهی مقدم