Bu ameliyat dünyanın ilk üçüne girdi
Dünyada yalnızca iki kez görülmüş bir hastalık. İki şah damarı tıkalı, kalp hastası.Hastalığın adı da Moyamoya.Yani hastamız Murat Bey çaresiz kalp ameliyatı olacak. Ama o kadar riskli ki… Felç ihtimali var. Kayıp ihtimali var.Ben bekliyorum ki bu ameliyat İstanbul ya da Ankara’da ünlü bir hastanede, ünlü cerrahlar, hocalar tarafından yapılacak.Ama hayır.Zaten hastalık dünya çapında zorlu.Bir de nerede yapıldığını duyunca çok etkilendim. Çünkü ameliyat Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde yapıldı.Yani… Anadolu’dan dünya tıp literatürüne girecek bir başarı öyküsü.52 yaşındaki Murat Şanlıer’in her iki şah damarı da tıkalıydı.Murat Bey’e çalışan kalpte, pompa destekli 3 damar koroner bypas ameliyatı uygulandı.Samsun Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Emrah Ereren ve Op. Dr. Hüseyin Ağırbaş.Helal olsun size,Ve elbette ekibinize…İşte bu heyecanla Dr. Ereren’i aradım.Dr. Ereren tam bir tevazu örneği.2002’de Ankara Tıp Fakültesi’nden mezun olmuş. O günden bu yana kalp cerrahisinin içinde.Neler yaptığını, yazdığı makalelerini buraya yazsam sığmayacak.2- “YAPAY ZEKÂYA BİLE SORDUK” İşte o sohbetimiz:(Tıp, çok teknik bir konu olduğu için elimden geldiğince dikkatli yazıyorum.)-Sizi kutluyorum Emrah Bey, Anadolu’dan böyle başarılar duymak beni çok etkiliyor.-Teşekkür ederim. Tabii iki taraflı şah damarı tıkanıklığı çok çok nadir görülen bir durum. Aslında yaptığımız iş standart. Biz normalde ameliyat öncesi hastalarımızın şah damarı ultrasonlarına bakarız. Eğer çözülebilir bir problem ise aynı anda bir şah damarını açarız. Ama iki şah damarı olunca risk artıyor. Yani o damarlardaki bir plak (kireç) kırılınca beyne gider. Allah korusun felç ihtimalidir bu.-Peki hastanız Murat Bey nasıl kabul etti bu ameliyatı?-Aslında bizim de öğrencilikte bir ara okuduğumuz ama hiç karşılaşmadığımız bir hastalık bu. Moyamoya hastalığı zaten dünyada iki vaka olarak literatürde var. Sağlık Bakanlığı’ndan aradılar, bize önerdiler. Tabii çok araştırdık. Kendi aramızda tartıştık. Hatta yapay zekâya sorduk. O bile uzun uzun gerekçelerini anlatarak “çok riskli” cevabını verdi. Durumu hastamıza anlattık. Murat Bey, ailesiyle konuştu. Ankara’ya, İstanbul’a gidebilirdi. Ama bizim ameliyat etmemizi istedi.-Ameliyatı yaparken kalp çalışıyor muydu?-Biz, ilk şah damar operasyonunu kalbi hiç durdurmadan yaptık. Ama kalp akciğer makinesi hazırdı.3- İLK AÇIK KALP AMELİYATI YİNE SAMSUN’DA Sohbet sırasında çok ilginç bir şey öğreniyorum.Biz açık kalp ameliyatını ilk defa rahmetli Özal’ın ABD’deki ameliyatıyla öğrenmiştik. Yıl 1987 idi. Meşhur Dr. DeBakey’i yaşı tutanlar hatırlar. O zamanlar hep dilimizdeydi. Ama ben şimdi Emrah Bey’den öğreniyorum:-Biliyor musunuz 1987’de rahmetli Özal, ABD’de ameliyat olmuştu ama 1982’de Samsun’da ilk açık kalp ameliyatı yapılmış.-İnanmıyorum. Gerçekten mi?-Evet burada bu işi ilk başlatan rahmetli Kamuran Erk Hocamızdı. Kamuran Hocamız dünyada ilk kalp naklini yapan Dr. Bernard’ın asistanlığını yapmış. Sonra Samsun’a gelmiş. 1978’de kapalı kalp ameliyatı, 1982’de de açık kalp ameliyatı yapmış. Ben bunu 19 Mayıs bayramlarında anlatıyorum. Dr. Ereren bu bilgiyi verince kendi kendime sordum:“İlk uçağı yaptık. Durdurdular. İlk kalp ameliyatını yaptık. Yine kendimize güvenemedik. Muhtemelen bugün Aselsan’ın yaptığı kalp akciğer makinesini de çok önceden yapacaktık. Ama yine o malum engeller…”Sohbete dönersek;-Aslında ben bu ameliyatın Samsun’da yapıldığını duyunca şaşırdım. İnsan İstanbul, Ankara gibi büyük şehirlerden, gelişmiş hastanelerden, hocalardan bekliyor ama…-Elbette oralardaki hocalarımız kat kat iyilerini yapıyorlar. Ben de 10 yıl İstanbul’da çok değerli hocalarımla çalıştım. Memleketim Samsun olduğu için geldim.4- YILDA 428 AÇIK KALP AMELİYATI-Merak ediyorum. Böylesine zor bir ameliyata girerken; dünyada iki tane yapılmış, Türkiye’de ilk. Hiç korkmadınız mı? Bir endişe yok muydu?-Aslında bu endişeyi her ameliyatta yaşarsınız. Biz, Samsun’da yılda 428 açık kalp ameliyatı yapıyoruz.-Anlamadım… Yılda 400 ameliyat öyle mi?-Evet. İki yıldır bu böyle. Normalde yılda 100 açık kalp ameliyatı yaptığınız zaman Sağlık Bakanlığı size kalp merkezi ruhsatı verir. Kriter 100’dür. Bu sene daha mayıs bitmeden 200’üncü ameliyatı yaptık.5- BÖLGESEL KALP MERKEZLERİSohbetin bu noktasında çok önemli bir konuya geliyoruz. Bölgelerde kalp ameliyatı yapabilecek hastanelerin ve olanakların artırılması.Dr. Emrah Ereren aynen şöyle diyor: “Biliyorsunuz. Kalp ameliyatı pahalı bir operasyondur. Zordur. Olanaklar ister. Büyükşehirlerimiz bu yükü ne kadar taşır bilemeyiz. Sürekli sevkle olmaz. Bu nedenle bölgesel kalp merkezleri olmalı. Buna artık çok gerek var. Gerek var, çünkü hasta var. Eskiden biraz cebinde parası olan Ankara, İstanbul’a gidiyordu. Ama şimdi öyle değil.”Evet; Bu pazar, yani “Terörsüz Türkiye” başlangıcının ilk günlerinde kalplerimize dokunduk.Umarım bölgesel kalp merkezleri önerisi duyulur. Hatta turizm merkezlerimiz için duyulur. Elbette önemli olan önce sağlıklı yaşamın gereğini yapmak.Ben bu yazıyla birlikte bütün sağlık çalışanlarımıza, her türlü güçlüğe ve şiddete rağmen bizlere derman olan doktorlarımıza saygılarımı gönderiyorum. İyi pazarlar.“Bir kalp ameliyatı için işte böyle bir ekip çalışıyor.”
Source: Fatih Çeki̇rge