Gezegen için sıfır atık yaşam
Hakemli değerlendirmedengeçirilmiş, uluslararası sıfır atıktanımı şu şekilde: “Ürünlerin,ambalajların ve malzemelerinyanmadan ve toprağa, suya veyahavaya tehdit oluşturacak şekildedeşarj edilmeden sorumlu birşekilde üretilmesi, tüketilmesi,yeniden kullanılması ve gerikazanılması yoluyla çevre veyainsan sağlığının tüm kaynaklarınkorunması.”Evler, küçük işletmeler vekamu hizmeti sağlayıcıları heryıl ambalaj ve elektroniktenplastiklere ve gıdaya kadar 2.1milyar ila 2.3 milyar ton arasındabelediye katı atığı üretiyor. Ancakküresel atık yönetim hizmetleri bumiktarla başa çıkmak için yetersizdonanıma sahip, 2.7 milyar insankatı atık toplama hizmetineerişemiyor ve belediye katıatıklarının yalnızca yüzde 61-62’sikontrollü tesislerde yapılıyor.SIFIR ATIK GÜNÜİnsan ve gezegen sağlığınıtehdit eden atık konusu ile ilgiligüzel haber ise her yıl 30 Mart’taUluslararası Sıfır Atık Günükutlanıyor. Bu yılın teması ise“moda ve tekstilde sıfır atık”.Moda ve tekstil sektöründekiatık etkisini azaltmak vesürdürülebilirlik ile döngüselliğiteşvik etmek için acilen hareketegeçme ihtiyacına odaklanmakonularında farkındalıkyaratılması amaçlanmaktadır.Birleşmiş Milletler GenelKurulu, 14 Aralık 2022’de77. oturumunda 30 Mart’ıher yıl kutlanacakUluslararası Sıfır AtıkGünü olarak ilanetme kararı aldı.Birleşmiş Milletler Çevre Programı(UNEP) ve Birleşmiş Milletlerİnsan Yerleşimleri Programı (UNHabitat) birlikte UluslararasıSıfır Atık Günü’nün kutlanmasınıkolaylaştırıyor. Bu kampanyakapsamında üye devletler,Birleşmiş Milletler sistemindekiörgütler, sivil toplum, özelsektör, akademi, kadınlar,gençler ve diğer paydaşlar,ulusal, alt ulusal, bölgesel veyerel sıfır atık girişimleri vesürdürülebilir kalkınmayakatkıları konusunda farkındalığıartırmayı amaçlayan faaliyetlerekatılmaya davet edilmektedir. Sıfıratık girişimlerini teşvik etmek,Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi11 ve Sürdürülebilir KalkınmaHedefi 12 dahil olmak üzereSürdürülebilir Kalkınma için2030 Gündemindeki tüm hedef veamaçların ilerlemesine yardımcıolabilir. Bu hedefler, gıda kaybı veisrafı, doğal kaynak çıkarımı veelektronik atık dahil olmak üzereher türlü israfı ele almaktadır.5R İLE SIFIR ATIK OLMAKSıfır atığın 5R’si (refuse, reduce,reuse, recycle, rot) olarak bilinenadımlar sırasıyla:- İhtiyacın olmayanıreddet: Bu, istenmeyen öğelerinevinize girmesini engeller veönemsiz postave plastik pipetler gibi şeylerinyanı sıra size sunulan tümpromosyon ürünleri için geçerlidir.- Kullandıklarını azalt:Bu, genel olarak daha az atıkdemektir. – Yapabildiğin her şeyiyeniden kullan: Bir şeyinömrünü onararak,devrederek veyatamir ederekuzatabilirmisiniz? İkinciel alabilirveya satabilirmisiniz?Yenidenkullanımaynızamanda tekkullanımlıkürünlerin,atılmakyerine kolaycayıkanabilen yenidenkullanılabilir ürünlerledeğiştirilmesi anlamına da gelir. – Reddedemediğin veyaazaltamadığın şeylerigeri dönüştür: Geri dönüşümyoluyla kaynakları atık akışındankurtarmak bir seçenektir. Ancakbazı öğelerin süresiz olarakgeri dönüştürülmeyeceğini ve(genellikle kısa) ömürlerininsonunda çöplükte sona ereceğiniunutmayın. Bunlar, sıfır israfçınınkaçınmaya çalıştığı öğelerdir. – Geriye kalanlarıçürüt: Yiyecekartıklarını, kâğıtparçalarını ve tahtaveya bambu dişfırçalarınıkompostlamak,besinlerive lifleritoprağageridöndürür.GİYSİLER ATIK OLMASINTekstil üretimi ve tüketimindekihızlı büyüme Küresel Güney’de ciddiçevresel, ekonomik ve sosyal etkilereneden oluyor. Giysi üretimi 2000yılından 2015 yılına iki katınaçıktı, toplam 92 milyon tontekstil atığı üretildi. Bumiktar her saniye bir çöpkamyonu dolusu giysininyakılması veya çöpsahalarına gönderilmesianlamına geliyor.Tüketiciler ikinci el,onarım ve geri dönüşümgibi uygulamalarıbenimseyerek giysiatığının çevreselzararını önemli ölçüdeazaltabilirler. Hızlımodadan uzaklaşıp dayanıklı,yüksek kaliteli giysilere yanisürdürülebilir, yerel ve etik markalarayatırım yapmak yalnızca kaynaklarıkorumakla kalmaz, insan ve gezegensağlığına da fayda sağlar.
Source: Ayça Ceylan