Şekerli misin… Vay vay
Bedenimiz için şekerli olmak daha sertleşmiş ve pıhtılarla dolmuş, tıkanmış damarlar, daha kalitesiz eklemler, tendonlar ve daha kötü yaşlanan hücreler anlamına da gelir. Dolayısıyla “yüksek şekerli biri olmak” türküler ve şarkılardaki kadar iyi bir şey değildir. İşte bu nedenle şekerin fazlasından da dikkatle korunmak mühim ve vazgeçilmez bir sağlıklı yaşam görevidir ve kanınızdaki “şeker/glikoz değerlerini” belirli hudutlar içerisinde tutmak yaşamsal bir biyolojik ve metabolik mecburiyet ve süreçtir. Zira makul miktarda şekeri sürekli ve etkili bir şekilde kullanmadan ne enerji üretebiliriz ne de yaşamımızı sürdürebiliriz. Diğer taraftan konu bedenimizdeki şeker düzeyi olduğunda daha da net ve açık deyimiyle “kan-şeker dengesi”nden bahsettiğimizde burada da “makul” sözcüğü yine biyolojik bir altın standarttır. Kan şekerinin azı da çoğu da problemli, tehlikeli ve zararlıdır. Peki, kan şeker dengemizin yerinde olduğunu nasıl anlayacağız? Sadece açlık-tokluk kan şekerimize bakarak hatta onun vazgeçilmez yol arkadaşı sayılan “açlık ve tokluk insülin seviyeleri”ni araştırarak kan şeker dengemiz hakkında fikir sahibi olabilmemiz yeterli ve güvenli midir? Maalesef hayır! Nedenine gelince…UNUTMAYINHEMOGLOBİN A1C (HBA1C) SEVİYENİZİ DİKKATLE İZLEYİN Tıbbi pratikte kısaca A1c olarak da bilinen HbA1c değerlerinin kan analizleriyle takibi “ŞEKERLENME” yani “GLİKASYON” süreçlerinin izlenmesi için vazgeçilmez bir standarttır. Glikasyon meselesinin önemli bir yaşlanma kalitesi belirleyicisi de olduğu dikkate alınırsa A1c seviyelerinin takibinin önemi daha iyi anlaşılacaktır. A1c testi vücudumuzda şekerlenme/glikasyon yoluyla “şeker yapışmış hemoglobin yüzdesi”ni ölçen kıymetli bir biyolojik takip kriteridir. Bu nedenle A1c testi sadece insülin direnci ve tip 2 diyabet için değil yaşlanma kalitesinin takibinde de kullandığımız önemli bir sağlık taraması parametresidir. Hatırlayalım, HEMOGLOBİN tüm kırmızı kan hücrelerinde (eritrositler) bulunan ve oksijeni hücrelerimize taşıyan önemli bir moleküldür. Kan dolaşımında fazla miktarda glikoz/şeker mevcutsa hemoglobinin şekerlenme olasılığı artacaktır. Kanımızda aşırı şeker bulunması durumunda o şeker beklenenden daha fazla hemoglobini “glikozile” edecek yani şekerleyerek(!) yapısal değişime uğratacaktır. Neticede de kanımızdaki “glikozlanmış hemoglobin yüzdesi” çoğalacaktır. Kırmızı kan hücrelerinin yaklaşık 90 ila 120 gün boyunca kan dolaşımımızda tur attıkları/yüzdükleri biliniyor. Dolayısıyla HbA1c değerlerinin ölçümü bize ortalama 2-4 ay boyunca kanımızdaki ortalama kan şekeri seviyelerinin tahminini mümkün kılacaktır. Bu bilgi de şeker dengemizin takibi için daha güvenli bir kriterdir.KESİP SAKLAYINHBA1C’MİZ KAÇ OLSUN Eğer sağlıklı bir kan şekeri aralığını ısrarla koruduğumuzu düşünmek istiyorsak, eğer yaşlanmanın en önemli hızlandırıcılarından biri olan glikasyon/şekerlenme probleminden uzak kalarak sağlıkla yaşlanmayı arzu ediyorsak HbA1c seviyelerimizi dikkatle izlemek zorunda ve mutlaka yüzde 5.7 rakamının altında tutmak zorundayız. Bu rakam 5.8’i hele bir de 6.0’ı aşmışsa hiç beklemeden en kısa zamanda detaylı bir sağlık taramasından geçmeliyiz. Ayrıca şeker hastalığı olan biriysek 5.7’nin üzerindeki rakamlara asla müsaade etmemeliyiz.Diğer taraftan araştırmalar optimal ve en düşük risk aralığının 5.0 ila 5.4 arasında olduğunu gösteriyor. Yine aynı araştırmalar bize HbA1c rakamlarını bu aralıkta tutanların “daha sağlıklı ve aynı zamanda daha uzun bir ömür sürme şanslarının” daha yüksek olduğunu söylüyor.TAVSİYEM ŞUDUR: Şeker hastası olmasanız bile HbA1c rakamlarınızı dikkatle izleyiniz ve mutlaka 5.0 ila 5.4 aralığında tutmaya gayret ediniz çünkü sağlıklı ve uzun bir yaşamın sırlarından biri de bu aralıkta saklıdır.İYİ BİLGİ 1EGZERSİZ NELERİ AZALTIR BİR: KilonuzuİKİ: TrigliserdiniziÜÇ: İnsülin seviyeniziDÖRT: Kan şekeriniziBEŞ: Stres ve depresyon düzeyiniziALTI: Kan basıncınızıYEDİ: Kalp krizi riskiniziSEKİZ: Felç geçirme ihtimaliniziDOKUZ: Kanser olasılığınızıON: Bunama tehlikenizi azaltır.İYİ BİLGİ 2Egzersiz neleri arttırırBİR: Mutluluk hissiniziİKİ: Bellek kapasiteniziÜÇ: Uyku kaliteniziDÖRT: Kemik gücünüzü BEŞ: Kas direnciniziALTI: İyi kolesterolünüzüYEDİ: Denge kabiliyetiniziSEKİZ: Bağışıklık direnciniziDOKUZ: Akciğer kapasiteniziON: Kalp gücünüzü arttırır.OKUR SORUSU KÜÇÜK TANSİYON MU, BÜYÜK TANSİYON MU DAHA TEHLİKELİDİR Doktorlar, yıllardır küçük tansiyonun yüksek olmasının daha önemli olduğunu, büyük tansiyondaki zaman zaman oluşan fırlamaların vücut tarafından tolere edilebildiğini düşündüler.Yani, sürekli yüksek olan küçük tansiyonun bazı doku hasarlarına yol açma riskinin daha büyük olduğu teorisi geçerliydi. Fakat bu teori son yıllarda tekrar gözden geçirildi.Artık büyük tansiyonun yüksek olmasının en az küçük tansiyon kadar önemli olduğu biliniyor. Hatta 50 yaşından büyük olanlarda büyük tansiyonun daha önemli bir risk faktörü olabileceği düşünülüyor. Küçük tansiyonunuzun 9’dan düşük, büyük tansiyonunuzun 14’ten yüksek olması, sizin izole sistolik hipertansiyon denen ve çok yaygın olan bir yüksek tansiyon probleminden mustarip olduğunuzu gösterir.
Source: Osman Müftüoğlu
Sigaranın ÖTV”si değişti! Peki fiyatları değişecek mi?
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren düzenleme sonrası, sigara fiyatlarının değişip değişmeyeceği firmaların kararına bağlı olacak.
SİGARAYA GELEN SON ZAMLAR
Son dönemde art arda gelen sigara zamlarının ardından yapılan vergi düzenlemesi, sektörün dikkatini çekti. 15 Mart 2025 itibarıyla bazı sigara gruplarındaki fiyatlar şöyle:
🔹 Imperial Tobacco: En ucuz sigara 74 TL, en pahalı sigara 88 TL🔹 Philip Morris: En ucuz sigara 80 TL, en pahalı sigara 110 TL🔹 BAT: En ucuz sigara 75 TL, en pahalı sigara 91 TL🔹 JTİ: En ucuz sigara 75 TL, en pahalı sigara 91 TL🔹 Esse: En ucuz sigara 70 TL, en pahalı sigara 90 TL
ÖTV oranındaki düşüş ve maktu vergi artışının fiyatlara nasıl yansıyacağı merakla bekleniyor.
Source: Derleyen: Büşra Kapan
Kayıp aranıyordu: Acı haber geldi
Kayseri”nin Yahyalı ilçesinde, Çubukharmanı Mahallesi”nde yaşayan besici 59 yaşındaki Dursun Şengül sabah saatlerinde küçükbaşlarını otlatmak amacıyla Bostançayırı Yaylası”na gitmişti. Ancak akşam saatlerinde küçükbaşlar mahalleye dönerken, Şengül”ün geri dönmediği fark edildi.
Yakınlarının kayıp ihbarı üzerine jandarma ve sağlık ekipleri olay yerine sevk edildi. Mahalle halkının da katıldığı arama çalışmaları sonucunda Şengül, mahalleye yaklaşık 6 kilometre uzaklıktaki Kefenli mevkisinde hareketsiz şekilde bulundu.
Yapılan sağlık kontrollerinde, Şengül”ün hayatını kaybettiği belirlendi. Besicinin cansız bedeni, otopsi için Yahyalı Devlet Hastanesi”nin morguna kaldırıldı. Olayla ilgili soruşturma başlatıldı.
Source:
Emekli işçinin primi aylığı artırır mı?
ÇALIŞAN EMEKLİ PRİM İADESİ ALABİLİR Mİ? İki sene önce mart ayında EYT den yararlanarak emekli oldum ve sonra aynı yerde çalışmaya devam ediyorum. Bir süre sonra kendi isteğimle ya da benim dışımda sebeple işten ayrılırsam Mart 2023 ten sonraki SGK primlerini geri alabilir miyim? Çalışmayan EYT liler GSS primi ödemeden hastanelerden SGK lı olarak faydalanabilirler mi? (Ç. Uzmen) SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com Aynı ayda birden fazla işverene bağlı çalışanların prime esas kazanç tavanını aşan ücretleri için Sosyal Güvenlik Kurumu’na fazladan ödenen primlerin nasıl geri alınabileceğini salı günü yazdıktan sonra başka okurlardan da sizinkine benzer sorular geldi. Söz konusu yazıda aynı ay içinde birden fazla işverene bağlı çalışırken SGK’ya ayrı ayrı işverenlerce bildirilen prime esas kazançların toplamı brüt asgari ücretin 7,5 katını (195.041,25 TL) aşarsa, aşan kısma karşılık gelen primlerin iade alınabildiğini yazdım. Emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden kişilerden sosyal güvenlik destek primi (SGDP) kesilir. Emekli işçiden prim kesilmesi bir anlamda sosyal güvenlik sistemiyle dayanışma amacı taşımaktadır. Emekli olduktan sonra çalışanların yatırdığı SGDP’nin emekli aylığına hiçbir katkısı yoktur. Kesinlikle iade edilmez. Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi kapsamında emekli olanların diğer emeklilerden hiçbir farkı yoktur. Her türlü haklardan aynı şekilde yararlanırlar. Tüm emekliler gibi EYT kapsamında emekli olanlar da ister çalışsın ister çalışmasın SGK üzerinden her türlü sağlık hizmetlerinden yararlanırlar. Emekli olduktan sonra sigortasız çalışmaya devam etmeyi düşünüyorsanız bu yasal değildir. Bu durumda işveren hakkında ağır para cezaları gündeme gelmektedir. EMEKLİ AYLIĞINI KESTİRİP ÇALIŞMAYA DEVAM EDİLEBİLİR Mİ? 2023 yılında EYT’den emekli oldum. Yeni bir işe başlayacağım. Fakat yeni iş yeri EYT’li çalıştırmadığını, EYT’yi durdurmam şartı ile işe alabileceğini beyan etti. Bu durumda emekliliğimi bozmadan emekli aylığımın ödemesini dondurabilir miyim? Bu şekilde yaparsam 2 – 3 yıl sonra işten ayrıldığımda tekrar emekliliğimi devam ettirebilir miyim? Ya da emekliliğim sonlanmış mı olur?Eğer emekliliğimi devam ettirebilirsem emekli maaşım hangi kıstasa göre tekrar ödenir? 2023 yılında emekli olduğum şartlara göre mi? Yoksa yeniden emekliliğimi başlattığım yıla göre mi ödenir? (Murat I.) Görüştüğünüz iş yeri “EYT’li çalıştırmamak” ifadesi ile emekli aylığı alırken çalıştırmamayı kastediyor. Bir önceki okurumuza da söylediğim gibi EYT düzenlemesinden yararlanan emeklilerin diğer emeklilerden hiçbir farkı yoktur. Emekli olduktan sonra çalışmak isteyenler için iki seçenek vardır. Ya emekli aylığı almaya devam eder ve sosyal güvenlik destek primi öder ya da emekli aylığını kestirerek normal sosyal sigorta primi öder. Emekli aylığını kestirerek çalışmaya devam ederseniz istediğiniz an tekrar emekli aylığını bağlatabilirsiniz. Yeniden emekli aylığı bağlanırken, emekli aylığını kestirdiğiniz tarihten sonraki çalışmalarınız dikkate alınarak emekli aylığınız yeniden hesaplanır. Yeni bağlanan emekli aylığınız daha yüksek olur. ENGELLİ ÇOCUK ANNESİ NASIL ERKEN EMEKLİ OLABİLİR? Eşim 1998 sigorta girişli. Oğlum 2012 yılında yüzde 100 engelli doğdu. 2013 yılında işten ayrıldı. 2023 yılında doğum borçlanması da ödedik. 5010 prim günü ile emekli olabilir mi? (İsmail K.) Sigorta başlama tarihine göre eşiniz 5975 prim gününü tamamlayarak normal emekli olur. Kanuna göre, başkasının bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuk annelerinin Ekim 2008 sonrasındaki çalışma sürelerine dörtte bir oranında ilave edilir. Emeklilik yaşı, ilave edilen süre kadar öne çekilir. Oğlunuz 2012 yılında doğduğuna göre, yapılan doğum borçlanması ile elde ettiği ve doğumdan sonra çalıştığı prim günlerine dörtte bir oranında ilave edilir. Bu haktan yararlanabilmek için SGK’ya oğlunuzun engelli olduğunu bildirmeniz ve SGK’nun istediği belgeleri sunmanız gerekir. EYT kapsamında olduğu için yaş şartına bağlı olmadığından ilave edilen prim günleri dahil toplam prim günü 5975’e tamamlandığında normal emeklilik hakkından yararlanır. İsteğe bağlı sigorta primi ödemeniz halinde de engelli çocuk annesi olarak bu şekilde ödenen prim günlerine dörtte bir oranında ilave edilir. Bundan sonra hiç çalışmaması halinde ise 3600 prim gününü tamamlamış olduğu için 58 yaşında emekli olabilir. Ancak, SGK’ya engelli annesi olduğunu bildirmesi halinde doğum borçlanması ve doğum sonrasındaki çalışma günlerinden kaynaklı olarak 58 yaşından 6 ay daha erken emekli olabilir. EŞİ ENGELLİ KADINLARA ERKEN EMEKLİLİK HAKKI VAR MI? Ben yüzde 95 oranında engelliyim. Bu durum sonradan gelişti. Evde eşimin bakımına muhtacım. Bir erkek çocuğum var ve bizden uzakta yaşıyor. Eşimin prim günü doldu, yaşı bekliyor. Çocuğu engelli anneler erken emekli olabiliyor. Eşi engelli olanlar için de erken emeklilik hakkı var mı? (Uğur A.) Engelli çocuk annesine tanınan erken emeklilik hakkından eşi engelli olan kişiler yararlanamıyor. Ancak, bu konuda bir ihtiyaç olduğu da açık. Hem evde ağır engelli eşine bakan hem de evini geçindirmek için çalışmak zorunda kalan kişiler için de aynı hak tanınmalıdır. MİRAS KALAN EVDE HİSSESİ OLAN EMEKLİ ŞAHSINA AİT EV İÇİN EMLAK VERGİSİ MUAFİYETİNDEN YARARLANABİLİR Mİ? Şahsıma ait 200 m2 altında bir evim var. Bir de babamdan miras olarak intikal eden annem ve kardeşlerimle ortak arsa tapulu fakat belediyede konut görünen yer var. Emekliyim. Emlak vergisi muafiyetinden yararlanabilir miyim? (Atakan A.) Kanuna göre, emekliler brüt 200 metrekareden küçük tek konutları için emlak vergisi muafiyetinden yararlanabiliyorlar. Birden fazla evi olanlar veya birden fazla evde hissesi bulunanlar yararlanamazlar. Sahip olduğunuz tek konut dışında miras yoluyla da olsa başka bir evde hissedar olduğunuz için muafiyetten yararlanamazsınız. Ancak, babanızdan kalan ve hissedar olduğunuz ev yaşanılmayacak metruk durumda ise muafiyetten yararlanabilirsiniz.
Source: Habertürk
Okul tuvaletinde baygın bulunan Nuriye”den acı haber
Şanlıurfa”nın Viranşehir ilçesinde, Azadi Mahallesi”ndeki Şair Nabi Ortaokulu”nda Nuriye Şeyhun”u okul tuvaletinde baygın halde bulan öğrenciler durumu okul idaresine bildirdi.
Okul yönetimi hemen polis ve sağlık ekiplerine haber verdi. Olay yerine gelen sağlık ekipleri, Nuriye Şeyhun”u yapılan ilk müdahalenin ardından Viranşehir Devlet Hastanesi”ne kaldırdı.
EPİLEPSİ NÖBETİ GEÇİRMİŞ OLABİLİR
Ancak genç kız, hastanede yapılan tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı. Şeyhun”un ölümünün, epilepsi nöbeti geçirmesi nedeniyle olabileceği belirtilirken, kesin ölüm nedeni yapılacak otopsi sonrası belli olacak. Olayla ilgili soruşturma başlatıldı.
Source: