Soğuk hava cildimize neler yapar?
Cildimiz, dış ortamla doğrudan temas halinde olduğu için iklim değişikliklerinden en fazla etkilenen organlarımızdan biridir.Soğuk hava, düşük nem ve sert rüzgârın birleşimi, epidermisin en üst tabakasında (stratum korneum) su kaybını artırır. Bu da cildin kurumasına, pul pul dökülmesine ve kaşıntıya yol açar.◊ Cilt kuruluğu (Kserozis): Kış aylarında havadaki nem oranı azalırken, kapalı alanlarda kullanılan ısıtıcılar da ciltteki su kaybını hızlandırır. Lipid bariyerinin zayıflamasıyla birlikte cilt gerginleşir, çatlaklar oluşur ve kaşıntı hissi artar.◊ Egzama (Atopik dermatit) alevlenmeleri: Kronik egzaması olan bireylerde kışın şikâyetler artar. Soğuk hava ve kuru ortam, ciltte enflamasyonu artırarak egzama plaklarının büyümesine ve kaşıntının şiddetlenmesine neden olur.◊ Rozasea (Gül hastalığı) tetiklenmesi: Kış aylarında ani ısı değişimleri, sıcak-soğuk geçişleri ve sert rüzgâr, rozasea hastalarında kızarıklık ve damar genişlemelerini artırır.◊ Kılcal damarların belirginleşmesi: Soğuk hava, ciltte vazokonstriksiyon (damarların büzülmesi) yaparken, sıcak ortama geçildiğinde damarlarda genişleme olur. Bu tekrarlayan süreç, yüz bölgesinde kılcal damarların belirginleşmesine yol açar.En sık yapılan hatalarKışın cilt sağlığını korumak için yalnızca doğru ürünler kullanmak yeterli değildir. Aynı zamanda bazı yanlış alışkanlıklardan da kaçınmak gerekir:◊ Çok sıcak suyla banyo yapmak: Soğuk havalarda sıcak suyla uzun bir duş almak rahatlatıcı olabilir, ancak bu alışkanlık cildin doğal yağlarını hızla yok eder, kuruluk, pullanma ve kaşıntıya yol açar. Sıcak su, ciltteki doğal yağları hızla uzaklaştırarak kuruluğu artırır. Kış aylarında ılık suyla kısa süreli duş almak cilt bariyerini korumaya yardımcı olur.◊ Yazlık nemlendiricileri kullanmaya devam etmek: Kışın cildin nem ihtiyacı yaz aylarına göre daha fazladır. Ancak pek çok kişi yazın kullandığı hafif nemlendiricileri kullanmaya devam eder ve cildin ihtiyacı olan yoğun nem desteğini sağlayamaz. Kış aylarında daha yoğun formüllü, lipid destekleyici kremler tercih edilmelidir.◊ Güneş koruyucu kullanmayı ihmal etmek: Pek çok kişi kışın güneş koruyucu kullanmanın gereksiz olduğunu düşünür. Oysa bulutlu havalarda bile UV ışınları cilt üzerinde yaşlanma belirtilerine ve lekelenmelere neden olabilir. Kışın kar yağdığında ise UV ışınları kar yüzeyinden yansıyarak etkisini artırır ve güneş yanıklarına bile sebep olabilir. Güneş ışınları kışın da cilt yaşlanmasına neden olabilir. Özellikle kar yağışı sonrası UV ışınları daha güçlü bir yansıma yaparak cilde zarar verebilir. Bu nedenle kış aylarında da en az SPF 30 içeren güneş koruyucular kullanılmalıdır.◊ Aşırı peeling ve agresif temizleyiciler kullanmak: Cilt bariyeri kışın zaten hassaslaşırken, sert tanecikli peeling’ler veya alkol bazlı agresif temizleyiciler kullanmak ciltte tahrişe, kızarıklığa ve kuruluğa neden olabilir. Kimyasal ve fiziksel peeling’ler cildin üst tabakasını soyarak hassasiyetini artırabilir. Kış aylarında cildi tahriş etmeyen, nemlendirici içerikli temizleyiciler tercih edilmelidir.Bilimsel önerilerKışın cildi korumanın temel prensibi, cilt bariyerini destekleyerek su kaybını en aza indirmek ve dış etkenlere karşı koruyucu bir kalkan oluşturmaktır. Bunun için şu adımlara dikkat edilmelidir:◊ Doğru temizleyiciyi seçin: Sert sülfatlar (SLS, SLES) içeren temizleyiciler cildin doğal nem bariyerine zarar verebilir. Bunun yerine seramid, gliserin veya hyaluronik asit içeren nazik temizleyiciler tercih edilmelidir.◊ Yoğun nemlendiriciler kullanın: Kış aylarında su bazlı nemlendiriciler yerine shea yağı, seramid, skualan ve vazelin gibi lipid açısından zengin kremler kullanılmalıdır. Bu bileşenler cildin koruyucu bariyerini güçlendirerek su kaybını azaltır.◊ Nemlendiriciyi nemli cilde uygulayın: Nemlendirici kremleri banyodan hemen sonra, cilt hafif nemliyken uygulamak, ürünlerin etkinliğini artırır.◊ Omega-3 ve antioksidan açısından zengin beslenin: Omega-3 yağ asitleri cilt bariyerini güçlendirirken, C ve E vitamini gibi antioksidanlar cildi serbest radikallere karşı korur. Somon, avokado, ceviz ve zeytinyağı gibi besinler cilt sağlığı için destekleyicidir.◊ Güneş koruyucuyu ihmal etmeyin: Kışın açık havada geçirilen sürede güneş koruyucu kullanılmalıdır. Özellikle kayak gibi kar üzerindeki aktivitelerde, UV yansımaları cilt üzerinde daha güçlü etki yapabilir.
Source: Dermatolog Dr. Neslihan Dolar