Doğum izni süresinde gerideyiz
Türkiye’nin demografik göstergeleri bir süredir alarm veriyor. Bir kadının doğurganlık çağında doğurabileceği ortalama çocuk sayısını ifade eden toplam doğurganlık hızı 2001 yılında 2,38 çocuk iken 2023 yılında 1,51’e geriledi. Doğurganlık oranının nüfus yenilenme hızı olan 2,10’un altına düşmesi, gelecekte nüfusun azalacağı anlamına geliyor. SORULARINIZ İÇİN: akivanc@haberturk.com Doğurganlık hızını yükseltmek amacıyla doğum yardımlarının artırılmasına ilişkin kanun teklifi TBMM Genel Kurulu gündeminde bulunuyor. Teklifin yasalaşmasıyla 1 Ocak 2025 tarihinden sonra doğan çocuklar için ilk çocukta tek seferlik 5.000 TL doğum yardımı yapılacak. İkinci çocukta 60 ay süreyle aylık 1.500 TL, üçüncü ve sonraki çocukların doğumunda ise 60 ay süreyle aylık 5.000 TL doğum yardımı yapılacak. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz başkanlığında Perşembe günü Nüfus Politikaları Kurulu ön hazırlık toplantısı yapılacak. Bu toplantıda iş yaşam dengesi korunarak kadın istihdamının artırılması ve doğum izinleri süresinin uzatılmasına yönelik çalışma yapılması bekleniyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, şubat ayında TBMM Kadına Karşı Şiddet ve Ayrımcılığın Önlenmesine Yönelik Meclis Araştırma Komisyonunda yaptığı açıklamada, doğum izninin artırılması ve işçi ile memur arasındaki farkları giderecek çalışmalara başladıklarını söyledi. DOĞUM İZNİNDE İŞÇİNİN GELİRİ DÜŞÜYOR Türkiye’de işçi ve memur kadınların doğumdan önce 8, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta doğum izni bulunuyor. Doğum izni sırasında kadın işçilere Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirilen günlük prime esas kazançlarının 3’te 2’si oranında iş göremezlik ödeneği veriliyor. Bu dönemde kadın işçilerin eline geçen net ücret önemli ölçüde azalıyor. Örneğin, asgari ücretle çalışan bir kadın işçiye aylık 16.181,20 TL olmak üzere 16 haftalık süre için toplam 64.724,80 TL ödeme yapılıyor. Net asgari ücretin 22.104,67 TL olduğu dikkate alınırsa, doğum izni sırasında asgari ücretli bir işçinin aylık geliri 5.923,47 TL azalıyor. Memur kadınlar ise fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç diğer mali haklarını ve sosyal yardımlarını analık izni süresinde almaya devam ediyorlar. DOĞUM İZNİNDE OECD VE AB ORTALAMASININ ALTINDAYIZ Türkiye doğum izni süresi bakımından OECD ve AB üyesi ülkelerin alt sıralarında yer alıyor. OECD’de annelerin ücretli doğum izni ortalama 18,4 hafta olarak uygulanıyor. Ayrıca çocuğun bakımı için anne veya baba tarafından kullanılmak üzere OECD’de ortalama 33,7 hafta ücretli ebeveyn izni kullandırılıyor. Doğum sonrası kullanılan ücretli izinlerin toplamı 52 haftaya ulaşıyor.Avrupa Birliği’nde ise annelerin doğum izni ortalama 21,5 hafta, ebeveyn izni de ortalama 45,2 hafta olmak üzere toplam 66,7 haftaya çıkıyor. Türkiye’de annelerin kullandığı doğum izni dışında ücretli ebeveyn izni bulunmuyor. Buna göre,Türkiye ve İspanya 16 haftalık süreyle ücretli doğum izni bakımından toplam 42 ülke arasında Meksika (12 hafta), İsviçre (14 hafta) ve İsrail’in (15 hafta) ardından sondan 39. sırada yer alıyor. Doğum izni ve ebeveyn izni süresi toplamı Slovakya’da 164 haftaya çıkarken Finlandiya’da 161, Macaristan’da 160, Bulgaristan’da110,4 haftaya ulaşıyor. Analık izninin hem işçi hem de memur kadınlar için uzatılması gündemde. Sürenin ne kadar uzatılacağı Nüfus Politikaları Kurulu’nun çalışması sonunda belli olacak. Ancak, tek başına sürenin uzatılması yeterli olmaz. Doğum izni sırasında ödenen ücretin de artırılması gerekir. YARIM ÇALIŞMA İZNİNE İLGİ AZALDI Ücretli doğum izninin bitiminden itibaren çocuğun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla işçi ve memur anneler ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçi ya da memurlara istekleri hâlinde birinci doğumda 2 ay, ikinci doğumda 4 ay, sonraki doğumlarda ise 6 ay süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin veriliyor. Çoğul doğum hâlinde bu sürelere otuzar gün ekleniyor. Çocuğun engelli doğması hâlinde izin süresi üç yüz altmış gün olarak uygulanıyor Bu dönemde işçiler ücretlerinin yarısını işverenden alıyorlar. İşsizlik Sigortası Fonu’ndan ise brüt ücretin yarısı kadar ödeme yapılıyor. Yarım çalışma döneminde asgari ücretle çalışan işçiler açısından gelir kaybı olmuyor ancak asgari ücretin üzerinde ücretle çalışan işçilerin ellerine geçen ücret düşüyor. Bu sebepten olsa gerek yarım çalışma izni benimsenmedi. 2017 yılında 2.352 kişi olan yarım çalışma izni kullanan işçi sayısı 2024 yılında 710 kişiye geriledi. İŞÇİ VE MEMUR ARASINDA EŞİTSİZLİK Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam 1,5 saat süt izni veriliyor. Süt izni, analık izni sonrası 2 aydan 6 aya kadar süren yarım çalışma döneminin bitiminden itibaren başlıyor. Kadın memurlar da analık izin süresinin bitiminden itibaren ilk altı ayda günde 3 saat, ikinci altı ayda ise günde 1,5 saat süt izni kullanabiliyor. Eşi doğum yapan memur on gün babalık izni kullanabiliyor. İşçilerin babalık izni süresi ise beş gün ile sınırlı. İşçi kadınlar doğumdan sonra 6 aya kadar, memur kadınlar ise 24 aya kadar ücretsiz izin kullanabiliyorlar.
Source: Habertürk
Bayramda çalışanlar ne kadar mesai alacak?
Resmi ve dini bayramlarda çalışanlara ödenen ek ücrete bayram mesaisi denir. Çalışanların günlük ücretlerinin iki katı olarak hesaplanır.
Bayramda çalışan bir işçinin brüt maaşı 30’a bölünerek günlük ücreti bulunur ve bu rakam iki ile çarpılarak bayram mesai ücreti ortaya çıkar.
2025 Bayram Mesai Ücreti Ne Kadar?
2025 yılı için brüt asgari ücret 26.005 TL olarak belirlendi. Buna göre:
Günlük brüt ücret: 866,85 TL
Bayramda çalışan bir işçi, normal maaşına ek olarak 866,85 TL mesai ücreti alır.
3,5 gün çalışan bir işçinin toplam bayram mesai ücreti: 3.033 TL
Bayram Mesaisi Hafta Sonuna Denk Gelirse Ne Olur?
Bayram günü hafta sonuna denk gelirse mesai ücreti 2,5 katına çıkar.
Günlük mesai ücreti: 1.300 TL
2025 Ramazan Bayramı’nda arife günü Cumartesi, bayramın 1. günü Pazar olduğundan, hafta sonu çalışan bir işçiye ek olarak 1.950 TL ödeme yapılacak.
Toplamda 3,5 günlük bayram mesaisinde çalışan bir işçi 3.683 TL ek mesai ücreti alacak.
Bayramda Fazla Mesai Yapılırsa Ücret Artar mı?
Evet. Bayram günü normal çalışma süresinden fazla mesai yapan işçiye yüzde 50 ek ödeme yapılır.
Bayramda Çalışmak Zorunlu mu?
Hayır. İş Kanunu”na göre işverenler çalışanlarını bayramda çalışmaya zorlayamaz. Ancak iş sözleşmesinde bayramda çalışmaya dair bir hüküm varsa, çalışanın işverenin talebine uyması gerekebilir.
Bayram Mesai Ücreti Yerine İzin Kullanılabilir mi?
Çalışan dilerse mesai ücretini alabilir, dilerse bunun yerine izin hakkı kullanabilir. Ancak bu, işveren ve çalışan arasındaki anlaşmaya bağlıdır.
Bayramda 1 Saat Çalışan Tam Günlük Ücret Alır mı?
Evet! İşveren, bir çalışanını bayram günü sadece 1 saat bile çalıştırırsa, tam günlük ücret ödemek zorundadır.
Source: Haber Merkezi
EMEKLİ BAYRAM İKRAMİYESİ ÖDEME TARİHLERİ: SSK, Bağkur (4A, 4B,4C) bayram ikramiyesi ne zaman ödenecek, hesaplara yattı mı?
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), Ramazan Bayramı”na yönelik emekli ikramiyesi ödeme takvimini duyurdu. 24-28 Mart tarihleri arasında emeklilerin hesaplarına yatırılacak olan bayram ikramiyesi, tahsis numarasına göre sıralı bir şekilde ödenecek. İlk aşamada 3.000 TL ödeme yapılacak, ardından çıkarılan yasaya göre kalan ödeme tutarı da emeklilere aktarılacak. Peki, SSK ve Bağkur emekli bayram ikramiyesi hesaba geçti mi, ne zaman yatacak? İşte, 4A, 4B ve 4C ödeme tarihleri EMEKLİLERE BAYRAM İKRAMİYELERİ YATIRILMAYA BAŞLADI! Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), emeklilerin Ramazan Bayramı ikramiyelerini hesaplarına yatırmaya başladı. Bu yıl, ikramiyelerin miktarı artırıldı. 3 bin TL olarak yatırılması planlanan ikramiye tutarına ilişkin düzenleme yasalaştığında, emeklilere ek olarak bin TL”lik bir ödeme yapılacak. EMEKLİ BAYRAM İKRAMİYELERİ NE ZAMAN HESAPLARA YATACAK? Ramazan Bayramı ikramiyesinin 24 Mart 2025 tarihinde ödemeye başlandı. SGK”dan son dakika açıklaması yapıldı. SSK (4A) kapsamında aylık alanlar için ödeme günü; 17,18,19 olanlara 24 Mart, 20,21,22 olanlara 25 Mart, 23,24,25,26 olanlara 26 Mart, Bağ-Kur (4b) kapsamında aylık alanlara 27 Mart, Emekli Sandığı (4c) kapsamında aylık alanlara Nisan dönemi aylıklarıyla birlikte 28 Mart tarihinde 3000 TL olan bayram ikramiyesi hesaplara yatacak. BAĞ-KUR VE EMEKLİ SANDIĞI ÖDEMELERİ Bağ-Kur kapsamında gelir alanların bayram ikramiyesi ödemeleri 27 Mart”ta yapılacak. Emekli Sandığı”na bağlı emeklilerin ise bayram ikramiyeleri, nisan dönemi aylıklarıyla birlikte 28 Mart”ta hesaplarına yatırılacak. DUL VE YETİMLERE İKRAMİYE ÖDEMESİ Dul ve yetim olan emekliler de bayram ikramiyesinden faydalanacak. Ödemeler, alacakları maaşın oranına göre değişecek: Eşinden maaş alan dul ve yetimlere yüzde 75, Emekli olup ya da çalışan olarak eşinden maaş alanlara yüzde 50, Yetimlere ise yüzde 25 oranında ödeme yapılacak. Bayram ikramiyesi ödemelerinden 15.5 milyon emekli faydalanacak. Eğer yasa değişikliği gerçekleşirse, bütçeye ek olarak 28.4 milyar TL maliyet yansıyacak. EMEKLİ BAYRAM İKRAMİYESİ FARK ÖDEMESİ (1000 TL) NE ZAMAN YATACAK? Emeklilere eksik yatan 1000 TL bayram ikramiye ödemesi farkının bu hafta hesaplara geçeceği tahmin ediliyor. İkramiyeleri düzenleyen yasa teklifi bu hafta Meclis”te görüşülecek. 27 Mart”a kadar yasalaşmasına kesin gözüyle bakılan teklif kapsamında, ödemeler 24 Mart”tan itibaren 3 bin TL olarak emeklilerin hesaplarına aktarılacak. Teklif, TBMM Genel Kurul”da kabul edildikten sonra aynı gün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından onaylanarak Resmi Gazete”de yayımlanacak.
Source: Sabah