Avrupa savaş bitirecek güçte mi?
Ekonomisi y�llard�r durgunluk seviyesinden kurtulamam��, NATO deste�i olmadan anlams�zla�an zay�f ordulara sahip, sava�ma cesaretinden ama �ok daha �nemlisi politik alanda g��l� lider profilinden yoksun bir Avrupa”n�n Ukrayna”da ya da herhangi bir yerde bir sava�� bitirmesini beklemek beyhude bekleyi�tir.
Do�. Dr. Bekir G�ndo�mu�/ Siyaset Bilimci/USKAM Ba�kan Yard�mc�s�
Oval Ofis”ten d�nyaya servis edilen tart��ma g�r�nt�leri, yak�n d�nem siyasi tarih olaylar� aras�nda kendisine unutulmaz bir yer a�arak haf�zalara kaz�nmay� ba�ard�. Olay�n i�erik itibariyle bir ilki muhteva etmesi elbette �nemli. Bununla birlikte k�resel siyasetin sa�-sol pop�lizmin k�skac�na nas�l mahk�m edildi�inin esasl� bir �rne�i olmas� bak�m�ndan da olduk�a manidar bir enstantane olarak kay�tlara girdi. Bu foto�raf�n bir yan�nda as�l mesle�i tiyatroculu�u dahi ba�ar�s�zca siyasete uyarlayan Zelensky, di�er yan�nda ise �nc�lleri gibi Hak �l��s�n�n kuvvet, �o�unluk, menfaat ve imtiyaz oldu�unu rahats�z edici bir hoyratl�kla a�ikar eden Trump ve y�netimi yer ald�. �yle ki, bas�n mensuplar�n�n bile d�elloya (belki de kimilerinin iddia etti�i gibi iyi kurgulanm�� bir tiyatroya) dahil edildi�i diplomatik nezaketten yoksun, devlet adaml��� ciddiyetinden uzak olabildi�ince h�r��n ve kaba bir siyaset anlay��� t�m d�nyaya ayn� anda servis edildi.
Trump liderli�indeki ABD”nin, Ukrayna-Rusya gerilimi kar��s�nda taraflar� ikna edecek adil bir bar�� aray��� yerine Amerikan ��karlar� �zerinden hamle yapt���n�n g�r�lmesi olduk�a pragmatist bir yakla��m olarak de�erlendiriliyor. Esas�nda bug�ne kadarki ABD liderlerinin de benzeri ama�larla hareket etti�ini s�ylemek pekala m�mk�nd�r, ancak Trump”� bu denli �ne ��kartan husus; onun politikalar�n�, diplomatik nezaketten ya da a��rl�ktan uzak adeta g�ze sokarcas�na bir �slupla uygulamas�d�r.
Fakir ama gururlu duru�
Elbette bu olay, Trump-Zelensky aras�ndaki ki�isel s�z d�ellosundan �te, yak�n gelecekte de�i�mesi muhtemel dengelerin ve olas� ad�mlar�n do�um sanc�s� say�lmaktad�r. Zelensky”nin m�stekbir muhatab� kar��s�nda fakir ama gururlu bir gen� edas�yla �nce direni�, hatta ba�kald�r� g�r�nt�s� vermesi ama hemen arkas�ndan �ok h�zl� manevra yapmas� bu dengeler ile ilgili ipucu say�labilir.
G�ncel g�r�n�m �zerinden de�erlendirildi�inde ABD”nin Ukrayna”da istediklerini elde edece�i ama bunu yaparken Rusya”y� da rahats�z etmeyecek bir s�re� takip edece�i �ng�r�l�yor.
Zaten Zelensky”nin Trump kar��s�nda ortaya koydu�u tutumun alt zemininde ABD”ye ve Trump”a duydu�u g�vensizlik yat�yor. Zelensky kendisinin ve �lkesinin ABD taraf�ndan Putin”e sat�laca��na inan�yor.
�lgin�tir ki, benzer duygular� Trump”�n da ya�ad���n� s�ylemek m�mk�n. Trump da Zelensky”yi i� bilmez, birlikte yola ��k�lmaz bir ki�ilik olarak resmediyor. Oval Ofis tart��mas�nda Zelensky”nin do�rudan y�z�ne kar�� kendisine yap�lan yard�mlara kar��n yeteri �l��de m�te�ekkir olmad���n�n s�ylenmesi bundan kaynaklan�yor.
Ukraynal�lar�n sava� motivasyonu �rselendi
Bu y�zdendir ki, ABD y�netimi Ukrayna”n�n nadir element i�eren madenlerini ikna yoluyla de�il bask�, zor ve tehditle ele ge�irme y�ntemini tercih etti. �n�m�zdeki g�nlerde Riyad zirvesinde ortaya konulacak g�r�nt� de belki �nem arz edecek ancak Oval Ofis tart��mas� ve devam�ndaki yakla��mlar Ukrayna y�netimini ve Ukraynal�lar�n gururunu, sava� motivasyonunu b�y�k �l��de �rselemi� oldu.
Ama �ok daha �nemlisi Ukrayna ac� bir ger�ek ile sert ve belki de beklenmedik bir �ekilde y�zle�mi� oldu.
Ukrayna y�netimi ve halk�, ABD ve Avrupa Birli�i”nin yard�mlar� ve hatta te�vikleriyle Rusya”ya kar�� giri�tikleri sava�ta asl�nda yaln�z olduklar�n� fark ettiler.
Ukrayna”ya en fazla yard�m eden ABD”nin bug�n adeta Rusya ile sava� nedeniyle Ukrayna”y� sorgulamas�, “Ukrayna asl�nda Avrupa”n�n g�venli�i i�in sava��yor” diyen AB �lkelerinin Oval Ofis tart��mas�n�n ard�ndan ne yapaca��n� bilemez hale gelerek Zelenksy”yi yeniden Trump”�n elini �pmeye mecbur b�rakmas� Ukrayna”da derin bir sorgulamaya neden oldu.
Mevcut durumda ortaya ��kan manzara, Trump”�n Ukrayna krizi kar��s�nda Putin ile yak�nla�aca��na i�aret ediyor. Bunun olmas� demek, k�resel dengelerin ba�tan a�a�� de�i�mesi demek. Tahminlere g�re, �in tehdidine odaklanan Trump y�netimi Putin ile yak�nla�arak �in”i kontrol alt�na almaya �al��acak.
Ama bu durum uzunca bir s�redir s�kl�kla kendi vatanda�lar�na sava� haz�rl��� uyar�s� yapan Avrupa �lkelerine sirayet etmi� g�r�len Rus korkusunun anksiyete seviyesini daha da derinle�tiriyor.
ABD, Rusya ile yak�nla�t�k�a Avrupa da kendi ba��n�n �aresine bakma yollar�n� ar�yor. Bunun muhtemel bir AB-�in yak�nla�mas�na d�nmesi bug�n i�in uzak gibi g�r�nse de en az�ndan bu husus olas� ihtimaller aras�na dahil edilmi� olacak.
Tam da bu durumda d�nya kamuoyunda �nemli bir sorunun cevab� merak edilmeye ba�land�. Olu�acak bu muhtemel yeni denklemler g�z �n�ne al�nd���nda Avrupa Birli�i, Ukrayna krizinde Trump”a ra�men bir s�re� y�r�tebilecek mi? Avrupa, Ukrayna”da bar��� sa�layabilecek mi?
Oval Ofis krizi sonras�nda Londra ve Br�ksel”den verilen mesajlar AB”nin savunma konusunda ABD”ye ba��ml�l�ktan kurtulmas� y�n�nde bir i�erik kazanm�� g�r�n�yor. AB liderlerinin Ukrayna”ya 800 milyar dolarl�k deste�i onaylamas�n�n yan�nda ulusal savunma b�t�elerini art�rmalar� gerekti�i y�n�nde pe�i s�ra gelen a��klamalar Avrupa”n�n g�venlik odakl� savunmac� bir siyasete odakland���n� ispat ediyor. Bug�n net bir �ekilde ifade edilmektedir ki, Avrupa �ncelikli tehdit s�ralamas�nda Rus tehdidini ilk s�raya yerle�tirmi� durumdad�r.
B�t�n bu netli�e ra�men, Ukrayna krizinden co�rafi konum nedeniyle en fazla etkilenen �lke olarak Polonya”n�n sert a��klamalar� d���nda AB liderlerinin inisiyatif al�c� bir g�r�n�m vermemesi de dikkatlerden ka�mamaktad�r.
Bu zay�f siyasi irade g�r�nt�s�n�n ger�ek nedenleri do�ru bir �ekilde anla��ld���nda AB”nin Ukrayna”da ��z�m getirip getiremeyece�i sorusunun cevab� da daha kolay verilmi� olacakt�r. Bunun i�in Avrupa Birli�i”nin siyasi ve ekonomik g�r�n�m�ne k�saca odaklanmakta yarar vard�r.
Ekonomi alarm veriyor
�ubat ay� sonunda a��klanan 2024 y�l� verileri (Eurostat) Avrupa ekonomilerinin alarm verdi�ini ortaya koymaktad�r. D���k b�y�me ve enflasyon oranlar� ekonomideki durgunluk krizinin uzun s�redir g�ndemden d��memesine neden olmamaktad�r. Enerji ithalat� ba�ta olmak �zere d�� ticarette ABD, �in ve Rusya”ya ba��ml�l�k d�zeyi AB �yesi �lkelerin siyasi denklemlerini de do�rudan etkilemektedir. Son olarak Almanya”da se�im sonu�lar�nda a��r� sa�c� AfD”nin en y�ksek oy ald��� b�lgenin eski Do�u Almanya s�n�r�ndaki eyaletler olmas� ve bu b�lgenin Almanya”n�n ekonomik a��dan en zay�f kalan b�lgesi olmas� bunun g�ncel bir �rne�i olarak d���n�lebilir.
Politik sahada g��l�, karizmatik, kitlelere g�ven veren bir lider profilinin olmay��� da Avrupa”n�n kar�� kar��ya kald��� di�er �nemli ve esasl� sorundur. En son Angela Merkel”in belli �l��de kar��layabildi�i d���n�len bu profil eksikli�i yaln�zca �lkelerin ulusal liderli�i bak�m�ndan de�il AB”nin kolektif liderli�i a��s�ndan da ciddi bir ihtiya�t�r ve bug�n Avrupa b�yle bir liderlikten yoksun durumdad�r. Oval Ofis krizi sonras�nda Tusk”�n ya da Macron”un ��k��lar� Avrupa”da beklenen sinerjiyi ortaya ��karamaz durumdad�r. ��nk� AB �yesi �lkelerin liderleri bile bu ��k��lar� ciddiye almamaktad�r. Bulu�abildikleri tek ortak nokta, ulusal savunma b�t�elerinin art�r�lmas� olmaktad�r ki, bu da politik bir stratejiden ziyade korku psikolojisinden kaynaklan�yor g�r�lmektedir.
Sonu� olarak; ekonomisi y�llard�r durgunluk seviyesinden kurtulamam��, NATO deste�i olmadan anlams�zla�an zay�f ordulara sahip, sava�ma cesaretinden ama �ok daha �nemlisi politik alanda g��l� lider profilinden yoksun bir Avrupa”n�n Ukrayna”da ya da herhangi bir yerde bir sava�� bitirmesini beklemek beyhude bekleyi�tir. Sava� bitirebilmek, nihayetinde bir g�� g�sterisidir. Avrupa”n�n bug�n buna ne mecali ne de cesareti bulunuyor. O y�zdendir ki, Avrupa Birli�i”nden Ukrayna krizinde Trump”�n yol haritas�na entegre olman�n �tesinde bir hamle beklemek yan�lt�c� olacakt�r. Ancak bu durum, g��men korkusuyla Rus korkusu aras�nda s�k��arak psikolojisi bozulan Avrupa”n�n kendi i� ekonomi-politik dengelerinin izlenmesini gerekli k�lmaktad�r.
Source:
Türkiye ve dünya gündemi
DÜNYA DİPLOMASİ
1- Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, “Türkiye-Ürdün-Irak-Lübnan-Suriye Toplantısı”na katılacak.
(Amman) (Fotoğraflı-Görüntülü)
2- İsrail ile Hamas arasında Gazze”de yürürlüğe giren ateşkes ile esir takası süreci kapsamındaki gelişmeler izleniyor.
(Gazze/Kudüs) (Fotoğraflı-Görüntülü)
1- Trendyol Süper Lig”in 27. haftasına Net Global Sivasspor-Göztepe, Reeder Samsunspor-Adana Demirspor, ikas Eyüpspor-TÜMOSAN Konyaspor ve Corendon Alanyaspor-Galatasaray maçlarıyla devam edilecek.
(Sivas/13.30/Samsun/16.00/İstanbul/16.00/Antalya/20.30) (Fotoğraflı-Görüntülü)
2- Trendyol 1. Lig”in 29. haftası, Fitmens Gömlek Yeni Malatyaspor-Central Hospital Ümraniyespor, Adanaspor-Solwie Energy Fatih Karagümrük, Gençlerbirliği-Ahlatcı Çorum FK ve Sakaryaspor-Teksüt Bandırmaspor maçlarıyla sürecek.
(Malatya/13.30/Adana/16.00/Ankara/16.00/Sakarya/20.30) (Fotoğraflı)
3- Nesine 2. Lig gruplarında 26. hafta müsabakaları tamamlanacak.
4- Nesine 3. Lig gruplarında 23. hafta karşılaşmaları sona erecek.
5- Turkcell Kadın Futbol Süper Ligi”nde 19. hafta karşılaşmaları oynanacak. (Fotoğraflı)
6- Türkiye Sigorta Basketbol Süper Ligi”nin 20. haftasına Mersinspor-Beşiktaş Fibabanka, Aliağa Petkimspor-Fenerbahçe Beko ve Onvo Büyükçekmece Basketbol-Yukatel Merkezefendi Belediyesi Basket müsabakalarıyla devam edilecek.
(Mersin/13.00/İzmir/15.30/İstanbul/18.00) (Fotoğraflı)
7- ING Kadınlar Basketbol Süper Ligi”nin 25. haftası, Beşiktaş-Fenerbahçe Opet ve BOTAŞ-İlkem Yapı Tarsusspor müsabakalarıyla tamamlanacak.
(İstanbul/14.00/Ankara/16.00) (Fotoğraflı)
8- Vodafone Sultanlar Ligi”nin 24. haftası, Türk Hava Yolları-Zerenspor, Fenerbahçe Medicana-Bahçelievler Belediyespor, Eczacıbaşı Dynavit-Kuzeyboru, Keçiören Belediyesi Sigorta Shop-VakıfBank, Aydın Büyükşehir Belediyespor-Sarıyer Belediyespor ve Nilüfer Belediyespor-Aras Kargo maçlarıyla sona erecek.
(İstanbul/13.00/16.00/16.30/Ankara/14.00/Aydın/15.00/Bursa/15.00) (Fotoğraflı)
Anadolu Ajansı web sitesinde, AA Haber Akış Sistemi (HAS) üzerinden abonelere sunulan haberler, özetlenerek yayımlanmaktadır. Abonelik için lütfen iletişime geçiniz.
Source: