Malulen Emeklilik Şartları Nelerdir?
Malulen Emeklilik Nedir? Malulen emeklilik, sigortalı bir çalışanın iş kazası, meslek hastalığı veya sağlık sorunları nedeniyle çalışma gücünü büyük ölçüde kaybetmesi durumunda Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından sağlanan erken emeklilik hakkıdır. Bu uygulama, çalışmaya devam etmesi sağlık açısından mümkün olmayan bireylerin sosyal güvenliğini korumayı amaçlar. Malulen Emeklilik Şartları Nelerdir? En Az 10 Yıl Sigortalılık Süresi Malulen emeklilik hakkı kazanmak için sigortalının en az 10 yıl sigortalı olarak çalışmış olması gerekir. En Az 1800 Gün Prim Ödemesi Sigortalının, malullük başvurusu öncesinde en az 1800 gün (5 yıl) prim ödemesi yapmış olması gereklidir. Eğer sigortalı başkasının bakımına muhtaç durumdaysa, 10 yıl sigortalılık şartı aranmaz; sadece 1800 prim günü yeterli olur. Çalışma Gücünün En Az %60’ını Kaybetmiş Olmak SGK tarafından yetkilendirilen hastanelerden alınan sağlık raporu doğrultusunda, sigortalının çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiği tespit edilmelidir. Bu oran SGK Sağlık Kurulu tarafından onaylandığında malullük hakkı doğar. Çalışmaya Devam Edemeyecek Durumda Olmak Sigortalı, malul duruma neden olan hastalık ya da engel ortaya çıktıktan sonra bir işte çalışmaya devam edemez durumda olmalıdır. Başvuru sırasında aktif olarak SGK’lı (çalışan) olunmamalıdır. Malullüğe Neden Olan Hastalığın Sigortalılık Başlangıcından Sonra Ortaya Çıkmış Olması Maluliyetin oluştuğu hastalık, kişinin ilk kez sigortalı olduğu tarihten sonra başlamış olmalıdır. Doğuştan veya sigorta başlangıcından önce var olan hastalıklar nedeniyle malulen emeklilik hakkı verilmez. Malulen Emeklilik Hangi Hastalıkları Kapsıyor? SGK mevzuatına göre malulen emekliliğe konu olabilecek hastalıklar belirli başlıklar altında toplanmıştır. Ancak her vaka bireysel olarak değerlendirilir ve karar SGK Sağlık Kurulu tarafından verilir. Malullük kapsamına alınabilecek başlıca hastalık grupları şunlardır: Kanser türleri (tedaviye rağmen yaşamı ve çalışma gücünü ciddi şekilde etkileyenler) Kas ve sinir sistemi hastalıkları (MS, ALS, distrofiler, Parkinson gibi ilerleyici nörolojik rahatsızlıklar) Zihinsel ve ruhsal bozukluklar (şizofreni, bipolar bozukluk, ağır depresyon, otizm gibi sürekli tedavi gerektiren durumlar) Kalp hastalıkları (ileri evre kalp yetmezliği, kalp nakli gibi ciddi durumlar) Organ yetmezlikleri (böbrek yetmezliği, karaciğer yetmezliği, akciğer nakli gerektiren durumlar) Epilepsi (kontrol altına alınamayan, sürekli nöbet geçiren durumlar) Görme veya işitme kayıpları (ileri derecede kayıplar) Ortopedik engeller (omurilik felci, ampute durumlar) HIV/AIDS ve bazı nadir bulaşıcı hastalıklar Hastalığın türü tek başına yeterli değildir; önemli olan hastalığın kişinin çalışma gücünü %60 ve üzeri oranda etkilemesidir. Malulen Emeklilik Başvurusu Nasıl Yapılır? SGK’ya Yazılı Başvuru Yapılır Sigortalı kişi ya da yakını, bağlı bulunduğu SGK müdürlüğüne malulen emeklilik başvurusu yapar. Yetkili Hastaneye Sevk Verilir SGK, kişiyi sağlık kurulu raporu alınması için yetkili bir hastaneye sevk eder. Sağlık Kurulu Raporu Alınır Hastanede yapılan detaylı muayene ve tetkikler sonrası çalışma gücündeki kayıp oranı belirlenir. SGK Sağlık Kurulu İncelemesi Rapor, SGK Sağlık Kurulu tarafından değerlendirilir. Kurulun onayı ile malullük tespiti yapılır. Aylık Bağlama İşlemleri Malullük uygun görülürse emekli aylığı bağlanır. Aksi durumda itiraz yolu açıktır. Malulen Emeklilikte Aylık Nasıl Hesaplanır? Aylık miktarı, prim gün sayısı, sigorta başlangıç tarihi, kazanç düzeyi ve sigortalının bağlı olduğu statüye göre hesaplanır. Malulen emeklilikte aylıklar, yaşlılık emekliliğine göre genellikle daha düşük olur. Ancak emekli aylığına ek olarak bazı sosyal yardımlar ve sağlık güvenceleri de devam eder. Malulen Emeklilik ile Engelli Emekliliği Arasındaki Fark Nedir? Malulen emeklilikte çalışma gücü sonradan kaybedilir ve %60 oran aranır. Engelli emekliliğinde ise doğuştan ya da sigortalılıktan önceki engel durumu baz alınır ve farklı oranlar geçerlidir. Ayrıca engelli emekliliğinde sigortalı kişi çalışmaya devam edebilirken, malulen emekli olan kişi SGK’lı olarak çalışamaz. Malulen emeklilik, sağlık sorunları nedeniyle çalışamayacak duruma gelen sigortalıların sosyal güvenliğini sağlayan önemli bir haktır. Bu haktan yararlanmak için en az 10 yıl sigortalılık süresi, 1800 prim günü ve %60 oranında iş gücü kaybı şartları sağlanmalıdır. Hangi hastalıkların bu kapsamda değerlendirileceği, bireysel sağlık durumuna göre SGK tarafından belirlenir. Başvuru sürecinde doğru yönlendirme ve sağlık raporlarının eksiksiz hazırlanması büyük önem taşır.
Source: Habertürk