KKKA vaka sayısı artıyor: Keneye dikkat
Yaz aylarının gelmesiyle Türkiye’de kene vakalarında artış yaşandı. Cumhuriyet’e konuşan enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji uzmanı Prof. Dr. Bülent Ertuğrul, Kırım-Kongo kanamalı ateşi (KKKA) hastalığına karşı kritik uyarılarda bulundu. Ertuğrul, keneler yoluyla bulaşan hastalıklar arasında en tehlikelisinin KKKA olduğunu belirterek “Keneler bu virüsü ya hayvanlardan ya da başka konakçılardan alıp insanlara bulaştırıyor. Virüs, kan ya da vücut sıvısıyla temas yoluyla da bulaşabilir. Hastalık bazı durumlarda asemptomatik seyreder ancak ağır seyreden vakalarda organ yetmezliği ve ölüme kadar gidebilir” dedi. HANGİ BÖLGELER RİSKLİ KKKA’nın özellikle İç Anadolu ve Orta Karadeniz bölgelerinde sık görüldüğünü belirten Ertuğrul, “Sivas, Tokat, Çorum gibi iller başta olmak üzere hayvancılıkla uğraşılan yerlerde risk daha fazla” dedi. Ayrıca kuşların keneleri farklı bölgelere taşıyabileceğini, bu nedenle doğal alanlara çıkan herkesin dikkatli olması gerektiğini ekledi. Kene kaynaklı virüs vücuda girdikten sonra ilk belirtiler grip benzeri semptomlarla kendini gösteriyor: Halsizlik, baş ağrısı, ishal ve karın ağrısı. “Bu belirtiler fark edilmeden geçebiliyor ama ilerleyen evrede sarılık, kanamalar ve şok tablosu oluşabiliyor” uyarısında bulunan Ertuğrul, şüpheli durumda mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiğini söyledi. NE YAPILMALI Kene tutunması halinde yapılması gerekenlerle ilgili ise Ertuğrul şunları söyledi: “Kene vücuda tutunduğunda başını deri içine gömer ve kan emer. Onu çıplak elle çıkarmaya çalışmak veya halk arasında yaygın olan yöntemlerle çıkarmak (zeytinyağı sürmek, ısıtmak) çok tehlikeli. Kenenin tükürük bezlerinde yüksek oranda virüs bulunur. Uygun teknikle çıkarılmazsa virüs doğrudan kana karışabilir. Mutlaka sağlık kuruluşunda uzman kişilerce çıkarılmalı” KORUNMA YOLLARI Kene riskinden korunmak için yurttaşlara önerilerde bulunan Ertuğrul, doğa yürüyüşleri ya da kırsal alanlarda vakit geçirilecekse vücudu tamamen örten uzun giysilerin tercih edilmesi gerektiğini, pantolon paçalarının çorap içine sokulmasının kenelerin cilde temasını engelleyebileceğini ifade etti. SİVAS”TA YAŞAMINI YİTİRENLERİN SAYISI 8 OLDU Sivas’ın Gölova ilçesinde Kırım Kongo kanamalı ateşi (KKKA) hastalığı şüphesiyle tedavi altında olan Köpük Meral (67) yaşamını yitirdi. Gölova’ya bağlı Karayakup köyünde yaşayan 7 çocuk annesi Meral’e yaklaşık bir ay önce kene yapıştığı belirtildi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Uygulama ve Araştırma Hastanesi’nde tedavi gören Meral, doktorların tüm çabalarına karşın kurtulamadı. Meral ile birlikte kentte keneden yaşamını yitirenlerin sayısı 8’e yükseld
Source: Erdem Öktem / Muhabir
Statinlerin arkasındaki gerçekler
Statinler, karaciğerde kolesterol sentezinde rol alan HMG-CoA redüktaz enzimini baskılayarak LDL seviyelerini düşürür. Etkinliği uzun vadeli çalışmalarda doğrulanmıştır, ancak tüm bireylerde aynı faydayı sağlamaz. (Kaynak: Circulation Research, 2018; Mayo Clinic, 2022)
Herkese statin gerekli mi?
İkincil korunma (daha önce kalp krizi geçirenler) için statinlerin yararı tartışmasızdır. Ancak birincil korunmada (önlem amaçlı kullanım) mutlak risk azalması daha düşüktür. (Kaynak: American College of Cardiology, 2019; NICE Guidelines, 2021)
Yaygın yan etkiler ve riskler
– Kas ağrısı: Kullanıcıların % 5-10’unda görülür.(Kaynak: European Journal of Preventive Cardiology, 2020)
– Karaciğer enzimleri: AST/ALT yükselmesi çoğu zaman geçicidir.(Kaynak: Cleveland Clinic Journal of Medicine, 2017)
– Tip 2 diyabet riski: Statin kullanımı, özellikle kadın ve yaşlı bireylerde glikoz metabolizmasını bozabilir.(Kaynak: JAMA Internal Medicine, 2012)
– Hafıza şikâyetleri: FDA, bu konuda 2012’de uyarı yayımlamıştır.(Kaynak: U.S. Food & Drug Administration, 2012)
Ne zaman doktora gitmeli?
– LDL 160 mg/dL’nin üzerine çıktığı zaman- Ailede erken yaşta kalp krizi varsa- Bel çevresi yüksekliği aryıyorsa- Açlık glikozu 100 mg/dL üzerindeyse- Daha önce stent/anjiyo öyküsü varsa ama ilaç başlanmamışsa(Kaynak: Cleveland Clinic Heart Risk Calculator, 2022)
Statinsiz yollar nelerdir?
– Akdeniz diyeti: Çok sayıda meta-analiz, kalp krizi riskini azalttığını göstermiştir. (Kaynak: The New England Journal of Medicine, 2013)
– Egzersiz: Düzenli aerobik aktivite HDL’yi artırır. (Kaynak: American Heart Association, 2020)
– Omega-3: EPA formunun trigliserit düşürücü etkisi kanıtlıdır. (Kaynak: Journal of Clinical Lipidology, 2019)
– Berberin, çörek otu: LDL düzeyini düşürdüğüne dair randomize çalışmalar vardır. (Kaynak: Phytotherapy Research, 2020; Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2021)
İlaca başlamadan önce hangi testler gerekli?
Sadece LDL’ye bakmak yetersizdir. Risk analizi için şu testler birlikte yapılmalıdır: trigliserid, HDL, insülin direnci, hs-CRP, karaciğer fonksiyonları ve gerekirse kalsiyum skoru. (Kaynak: American Journal of Cardiology, 2020; ESC Guidelines, 2021)
Uzmanlar ne diyor? Kılavuzlar nasıl ayrışıyor?
– ESC: Risk skoru % 5’ten büyükse ise statin önerilir.
– AHA: 10 yıllık risk % 7.5’in üzerindeyse ilaç başlanabilir.
– NICE (İngiltere): Qrisk2 sistemine göre risk % 10’dan fazla ise önerilir, önce yaşam tarzı değişikliği denenmelidir. (Kaynaklar: ESC 2021 Guidelines; AHA Cholesterol Guidelines 2019; NICE Lipid Modification 2021)
LDL’yi düşürmek kalp krizini engeller mi?
Uzun yıllar boyunca “LDL kötü kolesterol ne kadar düşükse, o kadar iyidir” inancı hakimdi. Ancak son dönemde yapılan kapsamlı meta-analizler bu yaklaşımı yeniden sorgulatıyor. Özellikle kalp-damar hastalığı geçirmemiş düşük riskli bireylerde, LDL kolesterolü düşürmek her zaman kalp krizi riskinde anlamlı bir azalma yaratmıyor.
Mutlak risk azalması, bu konudaki anahtar kavram. Örneğin:
– LDL’si 160 mg/dL olan, ama başka risk faktörü bulunmayan bir bireyin 10 yıllık kalp krizi riski % 2 ise, bu kişiye statin verildiğinde risk belki % 1,6’ya düşüyor. Bu % 20’lik göreceli azalma etkileyici görünse de, mutlak azalma sadece % 0,4.
– Yani 1000 kişiye statin verildiğinde yalnızca 4 kişinin kalp krizi önlenmiş oluyor, 996 kişi ise gereksiz yere ilaç alıyor.Bu nedenle, sadece LDL’ye bakarak statin başlamak, özellikle düşük risk grubunda aşırı tedaviye neden olabiliyor. Amerikan Hastalık Önleme Görev Gücü (USPSTF) ve İngiliz NICE kılavuzları, bu yüzden karar öncesinde toplam kalp krizi riskinin hesaplanmasını öneriyor. (Kaynak: The BMJ, 2016; Cochrane Database of Systematic Reviews, 2022; NICE Lipid Guidance, 2021)
Ayrıca dikkat çeken bir başka gerçek de şu: LDL seviyesi ilaçla düşse bile, eğer kişi sigara içmeye devam ediyorsa, insülin direnci varsa veya bel çevresi genişse, kalp krizi riski yine yüksek olabilir. Bu nedenle LDL’yi düşürmek tek başına yeterli koruma sağlamaz. Asıl etki, LDL düşüşüyle birlikte genel metabolik sağlığın iyileştirilmesiyle mümkün olur. (Kaynak: European Heart Journal, 2020; JAMA Cardiology, 2021)
– İlaçsız kolesterolü düşürmek mümkün mü?
– “Doğal” etiketi her zaman güvenli değil!
– Akdeniz diyeti hâlâ en güçlü doğal ilaç olabilir.
– FDA uyardı: “Bitkisel” kolesterol ilaçlarına dikkat!
– Egzersiz, omega-3 ve çörek otu: Gerçekten işe yarayan 3 yöntem
Source: Haber Merkezi
Mehmet Murat Çalık”ın avukatlarından kritik uyarı: “Hızla kilo kaybediyor, hayati riski arttı”
18 Mart”ta üniversite diploması iptal edilen, 19 Mart”ta da gözaltına alınan Cumhurbaşkanı adayı, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu “nun yakın çalışma arkadaşlarından Beylikdüzü Belediye Başkanı Mehmet Murat Çalık 23 Mart”ta tutuklanmıştı. Bir süre Silivri”deki Marmara Cezaevi”nde tutuklu kalan Çalık, daha sonra tüm itirazlara rağmen İzmir Buca Cezaevi”ne götürülmüştü. Çalık”ın avukatları sağlık gerekçeli tahliye talebinde bulundu. Avukatları konuya ilişkin açıklamalarında, Geçmişte iki kez kanser tedavisi gören, bu hastalıkları sebebiyle vatani görevini dahi yapamayacağı yönünde terhis belgesi verilen ve son dönemde 15 kilo kaybeden müvekkilin cezaevi koşullarında hayati riski artmıştır. Cezaevi koşulları sağlık durumu açısından uygun değildir ve geri döndürülemez sonuçlar doğurmadan önce tedbir alınması gerekmektedir dedi. “TUTUKLULUĞUN DEVAMI HAYATİ RİSK OLUŞTURACAK BOYUTA ULAŞTI” Av. Dr. Fatih Selami Mahmutoğlu, Av. Melih Koçhan ve Av. Cihan Ünal imzalı ortak açıklama şöyle: Kamuoyunun da yakından takip ettiği üzere, Mehmet Murat Çalık, 23 Mart 2025 tarihinden bu yana tutuklu bulunmaktadır. Ancak müvekkilimizin geçmişte iki kez geçirmiş olduğu akut lösemi ve lenfoma hastalıkları ile halihazırda yaşadığı hızlı kilo kaybı ve tiroit rahatsızlığı gibi ciddi sağlık sorunları, tutukluluğun devamının hayati risk oluşturacak boyuta ulaştığını göstermektedir. Mehmet Murat Çalık, geçirdiği ağır hastalıklar nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından askerlikten muaf tutulmuş bir kişidir. Uzman hekimlerce yapılan değerlendirmelere göre, tutuklandığı tarihten itibaren yaşadığı yaklaşık 15 kiloluk kilo kaybı, özellikle cezaevi ortamındaki yetersiz koşullar nedeniyle hastalıklarının nüksetme riskini ciddi şekilde artırmıştır. Müvekkilin yaşı da dikkate alındığında, hastalığın yeniden ortaya çıkması durumunda hayati tehlikeyle karşı karşıya kalacağı açıktır. Bu nedenlerle, 17 Haziran 2025 tarihinde İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı”na başvurarak, Ceza Muhakemesi Kanunu”nun 103. maddesi uyarınca müvekkilimizin tahliyesini talep etmiş bulunmaktayız. Cezaevi koşulları sağlık durumu açısından uygun değildir ve geri döndürülemez sonuçlar doğurmadan önce tedbir alınması gerekmektedir. Hukukun temel ilkeleri ve insan haklarına saygı çerçevesinde, Mehmet Murat Çalık”ın sağlık durumu gözetilerek adli kontrol tedbiri uygulanmak suretiyle serbest bırakılması en adil çözüm olacaktır. “GERİ DÖNÜŞÜ OLMAYAN YANLIŞLARIN ALTINDA KALIRSINIZ” Konuya ilişkin bir açıklama paylaşan CHP Genel Başkan Yardımcısı Gökan Zeybek de Çalık”ın derhal serbest bırakılmasını istedi. Zeybek, Körelmiş vicdanınızın insafına bırakacak bir zerremiz dahi yok. Hastalık sürecinden yeni çıkan ve hala tedavi gören bir insan için cezaevinde olmak yaşamsal tehlike taşıyor. Mehmet Murat Çalık, hiçbir hukuki temele dayanmayan, tamamen uydurma iddialarla tutuklandı. Yetmedi, ailesinden yüzlerce kilometre uzağa, İzmir’e gönderildi. Bunu kabul etmiyoruz. Bu millet bu haksızlığı asla unutmaz. Geri dönüşü olmayan yanlışların altında kalırsınız. Toplumun adalet duygusunu zedeleyen bu uygulamaya derhal son verin dedi. BAŞKANIMIZ DERHAL SERBEST BIRAKILMALIDIR! CHP İstanbul İl Başkanı Özgür Çelik ise, Beylikdüzü Belediye Başkanımız Mehmet Murat Çalık önce hukuksuz ve mesnetsiz iddialarla tutuklandı, ardından hastalığına rağmen ailesinden, doktorlarından, avukatlarından kilometrelerce uzağa İzmir’e sevk edildi. Hukuksuzca tutuklanan herkese cezaevi zor ama ağır bir hastalık atlatan, tedavisi devam eden başkanımız için daha da zor. Mehmet Murat Çalık Başkanımızın hayatını tehlikeye atmak telafisi imkânsız sonuçlar doğuracağı gibi halkımızın vicdanında da kabul görmez. Başkanımız derhal serbest bırakılmalıdır! ifadelerine yer verdi.
Source: Anka