“Sanatın İzinde: Samoa Bayrağı ve Mimar Sinan’ın Mirası”

Samoa bayrağı nedir?

Yıldızların her biri beş köşeli: bu form hem Polinezya yıldız motiflerine hem de evrensel denizcilik sembolizmine gönderme yapıyor. Bayrak, anayasada değiştirilemez ulusal kimlik öğeleri arasında. Tasarımın yalın görünmesine rağmen her unsurun ölçüsü, rengi ve yerleşimi yasayla milimetrik tanımlanmış durumda. Samoa bayrağı nedir, gök atlasındaki hangi işareti temel alır ve renk paleti hangi tarihî deneyimle örtüşür? Kırmızı zemin kolonyal bir miras değil; ada meclisinin İngiliz protektorasından kopup kendi kimliğini pekiştirme amacıyla seçtiği simgesel bir zemin. Mavi kanton, Commonwealth geleneğini çağrıştırsa da asıl esin kaynağı Pasifik’in sınırsız ufku. 1950’lerin ders kitapları bayrağı “kırmızı cesareti, mavi özgürlüğü, yıldızlar göç yolu rehberini gösterir” diye tanımladı ve bu tanım kabileler arası birlik söyleminin kültürel altyapısını oluşturdu. Günümüzde flama, Pasifik Oyunları’ndan Westminster Abbey’deki anma törenlerine kadar geniş bir uluslararası platformda ülkeyi temsil ediyor. SAMOA BAYRAĞI NEDİR? Bayrağın teknik yapısı 1:2 oranlı dikdörtgen. Sol üst köşenin dörtte birlik alanını kaplayan mavi kanton içinde Güney Haçı’na ait dört büyük, bir küçük beyaz yıldız bulunuyor. Yıldızlar gece göğündeki gerçek astronomik konumlarına sadık kalarak tasarlandı; bu, Polinezya navigasyon geleneğinin modern bir iz düşümü. 1948–49 tasarım komisyonu mavi kantonun orijinal önerisini doğrularına göre 1/3 yerine 1/4 alana çekerek kırmızı zemin oranını artırdı—sebep, “cesaret tonunun görsel baskınlığının kaybolmaması” olarak kaydedildi. Bayrak kumaşı için 110 g/m² denizcilik polyesteri zorunlu; bu malzeme, Apia kıyılarında yılda ortalama 3 000 saat güneş ışığına maruz kalmayı tolere ediyor. Resmî kurumlar, depo stoklarını altı ayda bir yenileyerek rüzgâr yırtılmasına karşı protokol ihlali oluşmasını engelliyor. SAMOA BAYRAĞI ANLAMI Kırmızı, ’ie toga takip törenlerinde kullanılan toprak bazlı boya ile ilişkilendirilir; Samoaca gelenekte kırmızı, sosyal statü ve savaştaki cesaretin işaretidir. Beyaz yıldızlar, göç rotalarını belirlerken kullanılan göksel işaretlerin soyutlamasıdır; Samoalı denizciler, Güney Yarımküre rotalarını bu takımyıldıza bakarak ayarlardı. Mavi kantonun özgürlük vurgusu, 1962’de yazılan Bağımsızlık Bildirgesi’nde “si’i ma le saolotoga” (yüksel ve özgür ol) ifadesiyle tekrarlanır. Yıldız sayısının beş olması, hem takımyıldızın formuna hem de ada toplumunun beş geleneksel bölgesine atıf: Tuamasaga, A’ana, Atua, Fa’asaleleaga ve Gaga’emauga. Böylece göğün haritası ile adanın sosyo‑politik haritası tek kompozisyonda kesişir. SAMOA BAYRAĞI RENGİ Pantone 186 C (kırmızı) ve 281 C (mavi) 1985 Devlet Grafikleri Kılavuzu’nda sabitlendi. Dijital yayınlarda RGB #C8102E ve #00205B kullanılıyor; ICC renk profilleri televizyon yayın araçlarındaki işleme zincirine dahil edildiği için dünyaya giden sinyalde ton kayması en fazla ∆E 1,5. Polyester iplikle parlak dokuma şartı, tropik UV indeksinin yüksek olduğu mart‑kasım döneminde renk solmasını beş yıl geciktiriyor. İç mekân törenlerinde pamuk/raşel karışımı kumaşlara izin veriliyor fakat yıpranma testi 30 yıkamada form ve renk stabilitesine bakıyor. SAMOA BAYRAĞINDA HANGİ SEMBOLLER VAR? Tek sembol—Güney Haçı takımyıldızı. Dört büyük yıldız kanton yüksekliğinin 1/6 çapında, orta yıldız %60 ölçekli. Yıldızların kontursuz beyaz dolgu olması, kumaş katmanını hafifletiyor; bu sayede şiddetli rüzgârda bile dalgalanma dengesi korunuyor. 2015’te Savunma Bakanlığı ile Astronomi Birliği arasında imzalanan protokol, yıldız merkezleri arasındaki açıları astronomik doğrulama tablosuna bağlayarak sahte ürün tespitini kolaylaştırdı. Takımyıldız, Yeni Zelanda ve Avustralya bayraklarında da mevcut; Samoa tasarımı, yıldız sayısı ve kanton alanı farklılığıyla ayırt ediliyor. SAMOA BAYRAĞI NERELERDE KULLANILIYOR? Bayrak, 6 Mart Bağımsızlık Bayramı, 1 Haziran Devlet Vakfı Günü ve tüm Pazar günleri kamu binalarında göndere çekiliyor. Apia Savai’i Köprüsü açılışından bu yana özel etkinliklerde “Güney Haçı Selamı” adı verilen bir ritüelde, bayrak tamamen göndere çekildikten sonra on saniye boyunca sabit tutuluyor. Samoa Savunma Kuvvetleri uçaklarında kokpit sol tarafında, gemilerde kıç sancağa dikilmiş durumda. Olimpik heyet formaları, kırmızı zeminli gövde ve mavi omuz bandı kombinasyonunda; mavi bandın ön rozetinde beyaz Güney Haçı işleniyor. Reklam hukuku düzenlemesi, alkollü içecek tanıtım afişlerinde bayrak renklerinin arka plan degrade olarak kullanılmasını yasakladı; ihlal eden markalara Kültürel Miras Fonu’na 10 000 tala para cezası veriliyor. Diaspora toplulukları Avustralya, Yeni Zelanda ve ABD’de yıllık “Samoa Language Week” etkinliğinde bayrağı ders materyali kapağına taşırken renk kodunu koruma taahhüdü imzalıyor. Düğünlerde bayrağın masa örtüsü motifine dönüştürülmesi yaygın; geleneksel yasalara göre yıldız figürünün masanın ortasını aşmaması gerekiyor—yoksa misafirin başına yıldız gelmiş sayılır, uğursuz kabul ediliyor. Rugby takımı Manu Samoa, maç seremonilerinde bayrağı Ulu o Tokelau dansı öncesi sahaya getirerek mavi kantonu rakip tribününe çeviriyor; bu jest, “savaşmadan barış” mesajı.

Source: Habertürk


Asırlara mühür vuran mimar: Koca Sinan

AA muhabirinin kaynaklardan derlediği bilgiye göre, Kayseri”nin Ağırnas köyünde 1490″da dünyaya gelen Sinan, Yavuz Sultan Selim döneminde devşirme olarak İstanbul”a getirildi.

Yavuz Sultan Selim”in 1516″da başlayan Mısır seferine katılarak bölgedeki mimari eserleri tanıma imkanı bulan Sinan, Selçuklu ve Safevi dönemi yapılarının yanı sıra bölgedeki antik yapıları da inceledi. Böylece mimari-şehir ilişkileri ile kent planlaması konularında önemli birikim elde etti.

Kanuni Sultan Süleyman döneminde ise yeniçeri olan Sinan, 1521 Belgrad ve 1522 Rodos seferlerine katıldıktan sonra başarılarıyla yükseldi.

Irakeyn seferi sırasında 1534″te Lütfi Paşa”nın emriyle Tatvan”da Van Gölü kıyısında 3 kadırga inşa eden Sinan, idaresini de üstlendiği bu gemileri top, tüfek gibi silahlarla donatarak Safevi birliklerinin durumu hakkında bilgi topladı.

Bir nehir üzerine 13 günde kurduğu köprü baş mimarlık getirdi

Kanuni Sultan Süleyman”ın birçok seferinde yakınında bulunup, hizmet eden Sinan”ın asıl amacı ise mimarlık yapmaktı.

Yine Sadrazam Lütfi Paşa”nın görevlendirmesiyle 1538″de Kara Boğdan (Moldova) seferinde Prut Nehri üzerine 13 günde yaptığı köprüyle Kanuni”nin takdirini kazanarak baş mimarlık makamına getirildi.

Mimar Sinan, baş mimarlık görevini Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim ve III. Murat dönemlerinde 49 yıl yerine getirdi.

Süleymaniye”nin yanı başında mütevazı türbe

Mimar Sinan, yaklaşık bir asırlık ömrünün son dönemine kadar çalışmalarını şevkle sürdürüp, 1588″de İstanbul”da vefat etti. Yukarıdan bakıldığında bir pergel görünümlü türbesi, en önemli eserlerinden Süleymaniye Külliyesi”nin hemen yanında yer alıyor.

Vakfiyesine göre, eşi Mihri Hatun olan Mimar Sinan”ın 3 çocuğu oldu. Kızlarının isimleri Neslihan ve Ümmühan olan Mimar Sinan”ın oğlu Mehmed ise kendisi hayattayken şehit oldu.

Mimar Sinan, yaklaşık 50 yıllık baş mimarlık serüveninde irili ufaklı yüzlerce yapıyı tasarlayıp inşa ederken bazı binaları da tamir etti. Sinan, hayatı boyunca 82 cami, 52 mescit, 55 medrese, 7 darülkurra, 20 türbe, 17 imaret, 3 darüşşifa, 6 su yolu, 10 köprü, 20 kervansaray, 36 saray, 8 mahzen ve 48 hamam olmak üzere 350″den fazla esere imza attı.

Eserleri arasında en fazla cami, mescit ve külliyeler dikkati çekse de Mimar Sinan, köprü ve su kemeri gibi farklı alanlarda da önemli yapılar inşa etti.

İstanbul”un su sorununu çözdü

Mimar Sinan”ın mühendislik harikası olarak nitelendirilen Kırk Çeşme Su Tesisi ile İstanbul”a 55 kilometre mesafeden su ulaştırıldı. Baş havuz ile küçük havuzlar, çökeltme havuzları, su kemerleri, bentler, katmalar ve maksemler inşa eden Sinan, 16. yüzyılda İstanbul”da yaşanan su sorununu çözdü.

Bu tesisin önemli parçaları olan Uzun Kemer, Kırık (Eğri) Kemer ve özellikle Mağlova Kemeri dünyada benzeri olmayan mimarlık ve mühendislik abidesi olarak halen ayakta duruyor.

Yaşadığı dönemin sanat dallarıyla da yakından ilgilenen Mimar Sinan, eserlerinde 16. yüzyıl Osmanlı çini, hat, oymacılık ve tezyinat sanatlarını da bünyesinde barındırdı.

Sinan, baş mimar olduğu sürece inşa ettiği cami, külliye, köprü gibi eserlerin yanı sıra bazı eski yapıların restorasyon ve tamirini de gerçekleştirdi.

Ayasofya Camisi”nin ayakta kalması için önemli çalışmalar yapan Sinan, 1573″te caminin kubbesini onararak çevresine payandalar yaptı. Yaptığı dokunuşlar Ayasofya”nın bugünlere sağlam olarak gelmesini sağladı.

Eski ve önemli eserlerin yakınına inşa edilen, onların görünümlerini bozan yapıların yıkılmasıyla ilgili de çalışan Sinan, Zeyrek Camii ile Rumeli Hisarı civarına yapılan bazı ev ve dükkanların yıkımını sağladı. Sinan ayrıca, su yolları, İstanbul caddelerinin genişliği, evlerin yapımı ve lağımların bağlanmasıyla da uğraştı.

Çıraklık, kalfalık ve ustalık eseri olan külliyeler

İmparatorluğun birçok şehrinde eserlere imza atan Mimar Sinan, mimarlıkta kat ettiği aşamaları 3 büyük külliye ile tanımladı.

Sinan, 1548″de tamamladığı Şehzade Camisi”ni “çıraklık eseri”, 1557″de tamamladığı Süleymaniye”yi “kalfalık eseri”, 1575″te ibadete açılan Selimiye”yi ise “ustalık eseri” olarak nitelendirdi.

Ortaya koyduğu camiler, külliyeler, köprüler ve diğer eserleriyle imparatorluğun başkenti İstanbul”u da zenginleştirerek şehrin siluetini belirleyen Mimar Sinan, İstanbul”da 36 cami, 22 mescit, 18 mektep ve medrese, 4 darülkurra ve kitaplık ile 12 hamam inşa etti.

Mimar Sinan”ın İstanbul”da yer alan eserleri şöyle:

Ahi Çelebi Camii, Cihangir Camii, Çavuşbaşı Camii, Defterdar Ebul Fazl Camii, Draman Camii, Emir Buhari Camii, Atik Valide Camii, Ferruh Kethuda Camii, Gazi Ahmet Paşa Camii, Kazasker Abdurrahman Çelebi Camii, Hacı Evhad Camii, Hadım İbrahim Paşa Camii, Haseki Sultan Camii, Hoca Hüsrev Ramazan Efendi Camii, Hürrem Çavuş Camii, Kapıağası Mahmud Ağa Camii, Kasım Paşa Camii, Kılıç Ali Paşa Camii, Merkez Efendi Camii, Mihrimah Sultan Camii (Edirnekapı), Mihrimah Sultan Camii (Üsküdar), Molla Çelebi Camii, Muhiddin Çelebi Camii, Nişancı Camii, Odabaşı Camii, Piyale Paşa Camii, Rüstem Paşa Camii, Sinan Paşa Camii, Sokullu Mehmet Paşa Camii, Süleymaniye Camii, Şah Sultan Camii, Şehzade Camii, Şemsi Paşa Camii, Turşucuzade Hüseyin Çelebi Camii, Zal Mahmud Paşa Camii.

Abdi Subaşı Mescidi, Arpacıbaşı (Hayrettin Çelebi) Mescidi, Beyceğiz Mescidi, Çilingirler (Ruznameci Abdi Çelebi) Mescidi, Defterdar Mahmud Efendi Mescidi, Duhanizade Mescidi, Hacegizade Mescidi, Hacı Hamza Mescidi, Hacı Hasan Mescidi, Hacı Paşa Mescidi, İbrahim Paşa Zevcesi Mescidi, İlyaszade Mescidi, Kasap Hacı İvaz Mescidi, Meşeli Mescid, Münzevir Karcı Süleyman Subaşı Mescidi, Pazarbaşı Mescidi, Saray Ağası (Davut Ağa) Mescidi, Sarraf (Savak) Mescidi, Sırmakeş Mescidi, Süleyman Subaşı (Kirazlı) Mescidi, Şeyh Ferhat Mescidi, Üçbaş Mescidi.

Mektep ve medreseler

Abdüsselam Medresesi, Atik Valide Medresesi, Hacegizade Medresesi, Hacı Evhad Mektebi, Hafız Mustafa Çelebi Mektebi (Taş Mektep), Haseki Hürrem Sultan Medresesi, İbrahim Paşa Medresesi, Kapıağası Cafer Ağa (Soğuk Kuyu) Medresesi, Kapıağası Mahmud Ağa Mektebi, Kılıç Ali Paşa Medresesi, Mihrimah Medresesi (Üsküdar), Mihrimah Mektebi (Üsküdar), Mihrimah Medresesi (Edirnekapı), Nişancı Mehmed Bey Medresesi, Sokullu Mehmed Paşa Medresesi, Süleymaniye Medresesi, Şehzade Medresesi, Şehzade Mektebi.

Ayas Paşa Türbesi, Barbaros Hayreddin Paşa Türbesi, Büyük Piyale Kasım Paşa Türbesi, Gazi Ahmed Paşa Türbesi, Hacı Paşa Türbesi, Haseki Hürrem Sultan Türbesi, Kanuni Sultan Süleyman Türbesi, Kılıç Ali Paşa Türbesi, Merkez Efendi Türbesi, Rüstem Paşa Türbesi, Siyavuş Paşa Türbesi, Sokullu Mehmet Paşa Türbesi, Sultan Selim Türbesi, Şehzadeler Türbesi, Zal Mahmut Paşa Türbesi.

Darülkurra, kitaplıklar ve hamamlar

Hüsrev Kethüda Darülkurrası, Merkez Efendi Kitaplığı, Müfdi Sadi Çelebi Darülkurrası, Sokullu Mehmed Paşa Kitaplığı.

Ağa Hamamı, Ayakapı Hamamı, Fındıklı Hamamları, Hacı Evhad Hamamı, Haseki Hürrem Sultan Hamamı, Hüsrev Kethüda Hamamı, Kılıç Ali Paşa Hamamı, Lütfü Paşa Hamamı, Merkez Efendi Hamamı, Mihrimah Hamamı, Valide Sultan Hamamı, Yakup Ağa Hamamı, Yeşil Direk Hamamı.

Anadolu Ajansı web sitesinde, AA Haber Akış Sistemi (HAS) üzerinden abonelere sunulan haberler, özetlenerek yayımlanmaktadır. Abonelik için lütfen iletişime geçiniz.

Source: