Trump çok yakında Ortadoğu’da
Ancak Trump’ın ilk yurtdışı seyahati Papa Françesko’nun cumartesi günkü cenaze töreni için Vatikan’a olacak. Trump’ın Ortadoğu gezisinin ise Mayıs ayında gerçekleşeceği bildirildi. Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, Başkan’ın 13-16 Mayıs tarihlerinde Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) olacağını açıkladı. Leavitt daha önceki bir brifingde Başkan Trump’ın Türkiye’ye gelme olasılığıyla ilgili soruya geziye başka ülkelerin de eklenebileceğini söylemişti, ancak son açıklamada bu yönde bir ifade yer almadı.TRUMP NİYE GELİYORABD Başkanı Trump, ilk dönemin başlangıcı olan 2017’de de ilk yurtdışı gezisini Suudi Arabistan’a yapmıştı. Oradan İsrail’e geçmiş, Batı Şeria’da Filistin lideri Mahmud Abbas ile görüşmüş, İtalya ve Vatikan’a gitmiş, Belçika’da ABD-Avrupa Birliği zirvesi ve İtalya’da G-7 zirvesi sonrasında ABD’ye geri dönmüştü.Yeni dönemde geziyi kısa kesen Trump’ın önceliği zengin Körfez ülkelerine verdiği görülüyor.KATAR DA LİSTEDETRUMP, bu defa programa İsrail-Hamas pazarlığında önemli bir arabulucu olarak gördüğü Katar’ı da ekliyor. Katar aynı zamanda ABD’nin Körfez’deki en büyük askeri üssüne ev sahipliği yapıyor.Hafta içi Katar Başbakanı Abdulrahman el Sani Washington’da aralarında ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun da bulunduğu ABD’li yetkililerle görüştü. İki ülke birbirini ‘stratejik ortak’ kabul ediyor. Görüşmede ise Gazze, Lübnan, Suriye meseleleri ve ortak güvenlik ekonomik işbirliğinin ele alındığı açıklandı.BAE’DEN DEVASA TAAHHÜTKATAR Başbakanından önce BAE Ulusal Güvenlik Danışmanı Şeyh Tahnun bin Zayed mart ayı sonunda Washington’daydı. BAE’li yetkili Trump tarafından da kabul edildi. Toplantılar sonrası BAE, ABD’ye 10 yıllık bir sürede tam 1.4 trilyon dolarlık bir yatırım çerçevesi taahhüt etti. BAE, ABD ekonomisinde yapay zekâ, yarı iletkenler, enerji ve imalat sanayisinde yatırımları arttırma vaadinde bulundu. Bunlar ABD ekonomisini canlandırmak için dünyayı ek gümrük vergileriyle hizaya getirmeye çalışan ABD yönetiminin memnuniyetle karşıladığı adımlar oldu.BAE ayrıca, Trump’ın ilk döneminde İsrail ile İbrahim Anlaşmaları’nı imzalayan bir ülke olması açısından da takdir görmüş bir ortak. Dolayısıyla BAE’nin listede yer alması şaşırtıcı olmasa gerek.İSRAİL LİSTEDE YOKOCAK ayında iktidara geldiğinden bu yana İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu iki kez Trump’ı ziyarete gitmişti. Ancak resmi programda Trump’ın bir iadeiziyareti gözükmüyor. Tabi bu geziye eklenmeyecek anlamına gelmiyor.Göreve geldiğinde Filistinlilerin Gazze’den çıkarılıp bölgenin rivieraya çevrilmesini gündeme getiren, Netanyahu’ya Hamas ile mücadelede her türlü desteği verdiğini söyleyen Trump, bir yandan da İran ile askeri nükleer programın sonlandırılması için pazarlıklar yürütüyor. Üçüncü görüşmenin yarın yine Umman’ın başkenti Maskat’ta yapılması bekleniyor.ABD İRAN’A NE ÖNERİYORİSRAİL, İran’ın nükleer altyapısına saldırı düzenlenmesi için kampanya yürütürken zengin Arap ülkeleri İran’a yönelik bir saldırının diğer bölge ülkelerine de zarar vereceği görüşünde. Bu bağlamda ABD Dışişleri Bakanı Rubio’nun İran’ın sivil amaçlı nükleer tesisleri için zenginleştirilmiş uranyumu ithal edebileceğini, ama nükleer zenginleştirme programından vazgeçmesi gerektiğini söylemesi dikkat çekiciydi.‘BAŞKAN SAVAŞ İSTEMİYOR’Honestly isimli podcast’te konuşan Rubio, “Ortadoğu’da şu aşamada herhangi bir askeri eylem İran’a ya da başka birine karşı gerçekte daha geniş bir sorunu tetikler” diyerek İran’ın artan askeri kabiliyetini Ukrayna’da kullanılan dronlarda gördüklerini belirtti. Rubio’nun da söylediği gibi Trump yönetimi belli ki şu aşamada Ortadoğu’da yeni bir savaş istemiyor. Başından bu yana Trump, Ortadoğu’daki bitmeyen savaşların ABD kaynaklarını tükettiği ve asıl hasım olan Çin’den rol çaldığı görüşünde.Çin ile Rusya yakınlaşmasını Ukrayna’da barış sağlayarak kırmak isteyen Trump yönetimi dikkatini Pekin ile nüfuz savaşına vermek istiyor. Bu nedenle de ABD yönetimi, Ortadoğu’da İsrail’in de dahil olacağı, ekonomik ve ticari ilişkilerle desteklenen bir siyasi yapı oluşturmadan yana.Suriye’de Kürtlerin Şam ile çözüm arayışına teşvik edilmesi, asker sayısını azaltma kararı, İran ile anlaşma çabaları bu çerçevede okunabilecek gelişmeler. Trump’ın hesabı tutar mı zaman gösterecek.
Source: Nilgün Tekfidan Gümüş