Geç olmadan! – Av. Abdurrahman Bayramoğlu
Batı’da, dinde reformla başlayıp Berlin Duvarı’nın yıkılmasıyla sona eren Modern Ça ğ, pek çok bak ımdan tarihin en üretken dönemidir. Zincirlerinden kurtulan insan akl ının bilimsel üretim alan ındaki şahlanışına koşut olarak hem d ü ş ünce hem de meta üretiminde ola ğan üstü ba şarılar elde edildi. Ancak yery üzünün ke şfi, Sanayi Devrimi ve teknolojik buluşlarla giderek daha da hızlanan olağan üstü verimli bu üretim ça ğı diğerleri gibi i çinde ta şıdığı üretim-tüketim paradoksuyla yeni bir sürece evrildi. Soylu-toprak-serf olarak formüle edilen feodal üretim tarz ının yerine gelen ve sermaye-makine-emek olarak form üle edebilece ğimiz kapitalist üretim tarz ının egemen olduğu ge çmi ş 500 yıllık s üreçte, feodal düzenin tutkal ı olan dinin temsilcisi ruhban sınıfı yerine, kapitalist d üzende ulusal egemenli ği temsilen politikacılar oturdu. B üyük dü ş ünsel ve siyasi devrimlerin ya şandığı modern ça ğda g ökten yere indirilen erk, dinin bask ısından kurtularak özgürle şen bireyin aklına bulaştırılan ve “ulusal egemenlik” diye tanımlanan yeni bir aşkın kabule teslim edildi. Bu soyut varlık uğruna topraklar ülkeler şeklinde b ölünerek etraflar ı duvarlarla çevrildi. Feodal düzende kilisenin Tanr ı adına yaptığını, bu kez politikacılar devlet adına yaparak çe şitli renklere boyanmış bayraklar altına toplanan “yurttaş”ları, sermayenin ç ıkarları doğrultusunda bitmek bilmez savaşlara s ürükledi. Oysa s ıradan insanlar i çin hiçbir yarar ı olmayan savaş, g ücü elinde tutanlar ın ç ıkarlarına hizmet eden yaşam karşıtı bir eylemdir. Dahası yery üzünün tüm kaynaklar ını hoyrat ça tüketen, tüketemediklerini de kirletip b ırakan kapitalist sistem, her t ürlü canl ıyı yok etmekte g österdi ği doyumsuzlukla, kitlesel olarak insan katletmeyi bile savaş adı altında meşru g österebildi. İŞ Ç İ SINIFI VE TEKNO FEODALLER Kapitalizmin ruhban sınıfı olan politikacılar aracılığıyla halkları manip üle eden küresel güçler, kirli payla şım savaşlarını kazanmak adına, dinden ödünç ald ıkları şehitlik aldatmacasıyla ölüme gönderdikleri çocuklar ın kanını akıtmaktan rahatsız olmak bir yana, savaş meydanına s ürdükleri çocuklar ın kızıl kanlarıyla doldurdukları kadehlerini ş ölen sofralar ında tokuştururken, kanlı savaşlarını rahat koltuklarımızdan izleterek su ç ortakl ığına g önüllü olmam ızı da sağlıyorlar. Kapitalizmin geleneksel üretim tarz ı i çin yolun sonu gelmi şken, bu d üzenin ba şrol oyuncularından biri olan iş çi s ınıfının da ka ç ınılmaz son gelip çatt ı. Çünkü yeni yüzy ılın dijital üretim tarz ında iş çi s ınıfı bir fig üran bile de ğil. Çünkü tekno feodaller hükmediyor art ık yerk üreye. Öküzün boynuzundan i ş çinin omzuna aktar ılan d ünya, art ık dijital bulutlara ve iş çi s ınıfının halefi robotların yazılımlarına ge çti. Geleneksel donan ımlar giderek çöp y ığınına d önü ş ürken, tekno feodaller mutlak otoriteye sad ık, yapay askerleriyle siber savaşlara çoktan ba şladılar. Çok de ğil ge çen yüzy ılın son çeyre ğinde sinemada izlediğimiz kurgu filmler, epeydir taş devri mağara resimleri d üzeyine gerilemi ş durumda. Cebimizde taşıdığımız avu ç içi büyüklü ğ ündeki bilgisayarlar ı kullanarak, her yerde ve dilediğimiz anda, yeni ger çe ğin paralel evrenine ge çerek diledi ğimizde g ökyüzüne ç ıkıp alemi seyre dalar, dilediğimizde yery üzüne inip alem görsün diye volta atabiliriz. Bir zamanlar, zincirlerinden ba şka şeyleri olmayan iş çi s ınıfının ise artık h ükmü kalmad ı, boynu b ükük kitlelere, “Soka ğa ç ıkmayın, ayak altından çekilin, biz size bakar ız.” denerek kaybedecek şeyleri olduğunu hatırlatıyor tekno feodaller. 21. Y ÜZYILIN İLK ÇEYRE ĞİNİN Z RAPORU D ünya nüfusu h ızla artarken kaynaklar daha y üksek bir h ızla t ükenmektedir. Her bak ımdan kirletilen d ünya, giderek neslimiz için ya şanabilir olmaktan ç ıkmaktadır. Eski ça ğın b üyülü siyasal formülleri yeni sorunlar ı çözmekte yetersiz kalmakta, Ayd ınlanma ve end üstri ça ğının altın anahtarları, yeni kapılara uymayan antikalardır artık. Yeni üretim tarz ının metası da m ü şterisi de insanın kendisidir. D ünyan ın en b üyük 10 şirketi arasında, enerji tekelleri dahil konvansiyonel üretim yapan hiçbir şirket bulunmuyor. Tekno feodallerden oluşan en b üyük 10 şirket, en yoksul ülke s ıralamasına g öre 60 ülkenin ve 4 milyar insan ın yıllık geliri b üyüklü ğ ünde bir servetin sahibidir. O halde yeni gerçeklere uygun, do ğayı ve doğalı önceleyen, bar ış i çinde birlikte ya şamı ama çlayan yenilikçi çözümler üretmenin zaman ı çoktan geldi. Yeni zamanlar ın olmazsa olmazı, insan aklının ger çekten özgürle şmesidir. Her biri birer oligarşi aparatı olan klasik örgütler yerine, e şit ve özgür bireylerin do ğayla uyumlu ve g önüllü ya şamdaşlığının zamanıdır şimdi. 21. y üzy ılda, zincirlerinden başka kaybedecek bir şeyi olmayan varlık, artık “birey”dir. Bu koşullarda; “D ün dünde kald ı cancağızım, bug ün yeni şeyler s öylemek laz ım.” Ge ç olmadan! Av. Abdurrahman Bayramo ğlu
Source: Olaylar Ve Görüşler
Küresel piyasalar ABD”nin enflasyon verileri sonrası karışık seyrediyor
Küresel piyasalar, ABD”de açıklanan enflasyon verilerinin tarife etkilerini göstermeye başlaması ve bu durumun ABD Merkez Bankası”nın (Fed) gelecek dönemdeki para politikası adımlarına ilişkin belirsizliği artırmasıyla karışık bir seyir izliyor.Dünya ekonomilerinin çoğu enflasyon ve resesyon riskleri arasında denge arayışını sürdürürken, ABD”nin tarifeleri ekonomik göstergelerde etkisini göstermeye başladı. ABD”de açıklanan enflasyon verileri, tarifelerin etkisinin sınırlı ölçüde hissedildiğini gösterirken, Fed”in para politikası adımlarında temkinli kalabileceği öngörülerini güçlendirdi.ABD”de haziran enflasyonu açıklandıÜlkede Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), haziranda aylık bazda yüzde 0,3 ile beklentiler dahilinde, yıllık bazda yüzde 2,7 ile beklentilerin üzerinde artış gösterdi. Aylık enflasyon ocaktan, yıllık enflasyon da şubat ayından bu yana en yüksek seviyesini kaydetti.Değişken enerji ve gıda fiyatlarını içermeyen çekirdek TÜFE de haziranda aylık yüzde 0,2 ve yıllık yüzde 2,9 artış kaydetti. Piyasa beklentisi, çekirdek enflasyonun aylık bazda yüzde 0,3 ve yıllık bazda yüzde 3 olması yönündeydi. Çekirdek TÜFE, mayısta aylık yüzde 0,1 ve yıllık yüzde 2,8 artmıştı.Analistler, tarife kaynaklı risklerin mevcudiyetini koruduğuna dikkati çekerek, Fed”in enflasyon ve iş gücü piyasası görünümüne ilişkin daha fazla netlik elde edene kadar faiz indirimlerinde beklemede kalabileceğini kaydetti.Enflasyon verilerinin ardından para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed”in eylül ayında faiz indirimine gidebileceğine yönelik beklentiler zayıflarken, Banka”nın yıl içinde toplam iki kez faiz indirimi yapacağı öngörüleri korunuyor.Tarifelerin ABD”deki enflasyonist etkisinin net olarak yılın son çeyreğinde ortaya çıkması beklenirken, gelecek dönemde açıklanacak verilere göre para piyasalarındaki beklentilerin yeniden şekillenmesi olası görünüyor. Bu doğrultuda bugün ABD”de açıklanacak Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) verisinde enflasyonun seyrine ilişkin ipuçları aranacak.Öte yandan enflasyonla mücadelesine devam eden Fed”in üzerindeki siyasi baskılar artıyor. ABD Başkanı Donald Trump, enflasyon verilerinin yayımlanması sonrasında sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Tüketici fiyatları düşük. Fed faiz oranını düşürün, şimdi.” ifadesini kullandı. Fed”in faizleri 3 puan düşürmesi gerektiğini belirten Trump, böylelikle yılda 1 trilyon dolar tasarruf edebileceklerini savundu.ABD Başkanı Trump dün gazetecilere yaptığı açıklamada, Hazine Bakanı Scott Bessent”in Fed Başkanı Jerome Powell”ın yerine aday olup olamayacağı sorusuna “O bir seçenek ve çok iyi. Ama değil, çünkü yaptığı işi seviyorum, değil mi?” şeklinde cevap verdi.Fed yetkililerinden açıklamalarFed yetkililerinin açıklamaları da takip edilirken, Boston Fed Başkanı Susan Collins, belirsizlik ortamında para politikasına karar vermenin zor olduğunu belirterek, tarifelerin yılın ikinci yarısında enflasyonu artıracağını, çekirdek enflasyonun da yıl sonuna kadar yüzde 3 civarında olacağını ifade etti.Dallas Fed Başkanı Lorie Logan da enflasyonu tamamen soğutmak için Fed”in faiz oranını bir süre daha sabit tutması gerekebileceğini, ancak enflasyon ve iş gücü piyasası zayıflarsa faiz indirimine dönmelerini mümkün olduğunu söyledi.Tahvil faizi ve dolar endeksinde yukarı hareket görüldüBu gelişmelerin ışığında ABD”nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,49 ile enflasyon endişelerinin devam ettiğini yansıtırken, Fed”in temkinli duruşunu sürdüreceği ihtimallerinin artmasıyla dolar endeksi 98,6 seviyesine yükseldi.Dolar endeksinin 99″a yaklaşması altının fiyatını baskılarken, altının ons fiyatı dün yüzde 0,6 düşüşle 3 bin 325 dolara inmesinin ardından şu sıralarda kayıplarının bir kısmını telafi ederek 3 bin 337 dolarda bulunuyor.Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 0,1 yükselişle 68,4 dolardan işlem görüyor.ABD”li bankalar bilançolarını açıkladıKurumsal tarafta, ABD”nin büyük bankaları, ikinci çeyrek bilançolarını açıklamaya başladı. Bu yılın ikinci çeyreğinde JPMorgan Chase”in net karı yüzde 17 azalırken, Wells Fargo”nun karı yüzde 0,6 ve Citigroup”un karı yüzde 25 yükseldi.JPMorgan Chase”in hisseleri yaklaşık yüzde 1 ve Wells Fargo”nun hisseleri yüzde 5,5 düştü. Citigroup”un hisseleri ise yüzde 4″e yakın artış gösterdi.Öte yandan ABD hükümetinden ihracat lisansı için güvence aldığını ve H20 çiplerinin Çin”e satışına devam etmeyi planladığını açıklayan Nvidia”nın hisseleri yüzde 4 değer kazandı. Nvidia”nın hisselerindeki artış, Nasdaq endeksindeki yükselişe katkı yaptı.New York Borsası”nda dün S&P 500 endeksi yüzde 0,4 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,98 gerilerken, Nasdaq endeksi yüzde 0,18 yükseldi. ABD”de endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif bir seyirle başladı.Euro Bölgesi”nde dış ticaret dengesi takip edilecekAvrupa borsaları, ABD”de açıklanan enflasyon verilerinden hareketle tarifelerin ekonomik görünümdeki etkilerinin hissedilmeye başlamasıyla dün satış ağırlıklı bir seyir izlerken, Euro Bölgesi”nde bugün açıklanacak dış ticaret dengesi verileri yatırımcıların odağına yerleşti.Öte yandan ABD ile Avrupa Birliği (AB) arasında tarifeler konusunda anlaşma olup olmayacağına ilişkin soru işaretleri varlığını korurken, İngiltere Merkez Bankası (BoE) Başkanı Andrew Bailey dün yaptığı açıklamada Uluslararası Para Fonu”nun (IMF) küresel ekonomide biriken riskli dengesizliklerle mücadelede kilit bir rol üstlenmesi gerektiğini belirtti. Bailey, bu dengesizliklerin büyük kısmının ABD ve Çin kaynaklı olduğunu vurguladı.Bölgede jeopolitik risklere yönelik haber akışları da takip edilirken, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Trump”ın, AB ve NATO yönetiminin baskısı altına kaldığını belirterek, “ABD Başkanının neye göre hareket ettiğini anlamak istiyoruz.” dedi.Bu gelişmelerin yanı sıra Avrupa Ekonomik Araştırmalar Merkezi”nin (ZEW), kurumsal yatırımcı ve analistlerin gelecek 6 aya ilişkin beklentilerini ölçen ZEW Ekonomik Güven Endeksi ekonomide olumlu sinyaller ve düşen faiz oranlarıyla geçen aya kıyasla 5,2 puan artarak temmuzda 52,7″ye yükseldi.Dün İngiltere”de FTSE 100 endeksi yüzde 0,66, Almanya”da DAX 40 yüzde 0,42, İtalya”da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,66 ve Fransa”da CAC 40 endeksi yüzde 0,54 değer kaybetti. Avrupa”da endeks vadeli kontratlar güne negatif başladı.Asya borsaları karışık seyrediyorAsya tarafında karışık bir seyir öne çıkarken, bazı özel çip sevkiyatının Çin”e yeniden başlayabileceği yönündeki iyimserlikler teknoloji hisselerini destekledi.Dünyanın piyasa değeri en yüksek şirketi Nvidia, H20 yapay zeka (AI) çiplerinin Çin”e satışına yeniden başlanacağı bildirildi.Şirketten yapılan açıklamaya göre Nvidia Üst Yöneticisi Jensen Huang, ABD”li politika yapıcılar ve Başkan Trump ile bir araya gelerek, yönetimin yerel üretimi ve yerli yapay zeka altyapısını güçlendirme, istihdam yaratma ve Amerika”nın yapay zeka alanında dünyada lider olmasını sağlama girişimlerine verdiği desteği yineledi.Öte yandan Çin Başbakan Yardımcısı He Lifeng, Çin”in sanayi modernizasyonunu hızlandırdığını ve bunun küresel sanayi ile tedarik zincirlerini destekleyeceğini söyleyerek, tüketimi artırmak için çabalarını yoğunlaştırdıklarını belirtti.Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya”da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,5 ve Hong Kong”da Hang Seng endeksi yüzde 0,4 değer kazandı. Güney Kore”de Kospi endeksi yüzde 0,8 ve Çin”de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,1 geriledi. Dolar/TL 40,20 seviyesindeDolar/TL, dün günü yüzde 0,1 yükselişle 40,2110″dan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yüzde 0,1 artışla 40,2050″den işlem görüyor.Analistler, bugün yurt içinde bütçe dengesi ile özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu, yurt dışında ise ABD”de ÜFE, sanayi üretimi, Fed”in Bej Kitap raporu ve Euro Bölgesi”nde dış ticaret dengesinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.100 ve 10.000 puanın destek, 10.300 ve 10.400 seviyelerinin direnç, konumunda olduğunu kaydetti.
Source: Dünya Gazetesi