“Yenilenen Kültürel Miras: Eser İade Süreçleri ve Kaçakçılığın Düşüşü”

Tarihi eser kaçakçılığında artık para yok

İstanbul Beyoğlu’nda 2021’de başlayan Kültür Yolu Festivali, geçen hafta sonu ‘şehzadeler şehri’ Manisa’ya uzandı. Manisa 16’ncı şehir olarak kültür sanat yoluna dahil oldu.Festivalin açılışını Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy yaptı. Bakan Ersoy, ayrıca yapımına 2019’da başlanan ve Manisa kültür-sanat hayatı için önemli bir mekânın, yeni Manisa Müzesi’nin açılışını da gerçekleştirdi.Bu vesileyle gazetecilerle bir araya gelen Mehmet Nuri Ersoy, geniş bir yelpazede soruları yanıtladı.Mâlum; Türkiye gibi cari açık veren bir ülkede turizm gelirleri hayati önemde… 2025 turizm geliri hedefi 64 milyar dolar. Gelecek yılın hedefi ise 69 milyar dolar.Türkiye pandemi sonrası turizm gelirlerini artıran ilk 10 ülke arasında… İktisatçı Prof. Dr. Hakan Kara’ya göre; dünya turizm gelirinde pandemi öncesi seviyeyi henüz yakalamışken, Türkiye gelirini değerli TL’ye rağmen yüzde 41 artırdı.‘Turizm sektörünü krizlere bağışık hale getirdik’Peki Türkiye bunu nasıl başardı? Dünyanın istikrarsızlıkla mücadele ettiği bir dönemde gelecek yılların turizm hedeflerini tutturmak mümkün mü?Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, 2018’de turizmde strateji değişikliğine gittiklerini anlattı. Burada kritik noktanın yabancı turist başına gelirin artırılması olduğunu ifade eden Bakan Ersoy, yabancı turist başına gelirin 83 dolardan geçen yıl 108 dolara ulaştığını, bu yıl ise hedefin 117 dolar olduğunu aktardı.Turizm hedeflerinin nasıl tutturulacağı bağlamında Bakan Ersoy sektörü krizlere bağışıklı hale getirdiklerini vurguladı. Turizm geliri yüksek olan ülkelerin tamamında faaliyet gösteren Turizm Geliştirme Ajansı’nı (TGA) 2019’da devreye aldıklarını anımsatan Ersoy, Türkiye’nin dünyada en etkili tanıtım yapan ülke haline geldiğini söyledi.Yabancı turiste e-Nabız geliyorTurizm denince akla deniz, güneş, kum ve kısmen kar turizmi gelse de Türkiye’nin küresel ölçekte sağlık turizminin önemli oyuncuları arasında yer alıyor.Bakan Ersoy Türkiye’nin geçen yıl sağlık turizminden 3 milyar doları aşkın gelir elde ettiğini anımsatarak, “Türkiye’nin çok iyi bir sağlık altyapısı var. Pandemi sürecinde gördük. Her şeyden önemlisi yetişmiş sağlık kadromuz var” dedi.Sağlık turizmi gelirinin sürdürülebilir olması için standardizasyon ve denetimin önemine dikkat çeken Ersoy, Türk vatandaşlarının sağlıkla ilgili işlemlerini takip edebildiği e-Nabız sistemine yabancı turistlerin de dahil edilmesi için çalışma yapıldığını anlattı:“Türkiye’ye gelen turiste bir kod verilecek. O kod üzerinden Sağlık Bakanlığı turisti de kendi vatandaşı gibi takip edecek. Hangi ücretler uygulandı, hangi tedaviler uygulandı.” Hakkari’ye Uludağ gibi kayak merkeziKar turizmi iklim değişikliği nedeniyle Avrupa’da tehdit altında… Türkiye de bu tehditten payına düşeni alıyor. Hava sıcaklıkların anormal seyretmesi nedeniyle bazı kayak merkezlerinde sezon çok kısalıyor.Bu noktada Hakkari’de bir yıldır kayak turizmi için çalışmaların yapıldığını açıkladı Bakan Ersoy. Hakkari’nin kar turizmi açısından çok avantajlı olduğunu düşünen Ersoy, “Hem çok nitelikli, kristal bir karı var. Hem süreç uzun. 6-7 ay kar var. O yüzden bir kayak merkezi oluşturmak istiyoruz. Çok kısa bir sürede çalışmalar tamamlanacak. Uludağ gibi, Erciyes gibi bir kayak merkezi hazırlayacağız” dedi.Yurtdışına kaçırılan eserler artık para etmiyor, çünkü…Yurtdışına kaçırılan tarihi eserlerin iadesi de son yıllarda hayli gündemde. Hemen her gün bir eserin Türkiye’ye iadesini duyuyoruz.Türkiye’nin 12 ülkeyle protokol imzaladığını ve iade süreçlerinin çok kısaldığını ve maliyetin azaldığını anlatan Bakan Ersoy, alınan tedbirler sayesinde yurtdışına kaçırılan eserlerin neredeyse 1000 katının Türkiye’de yakalandığını anlattı.Kaçırılan eserlerin peşine düşerek “Eninde sonunda o eseri alacağız” şeklinde kuvvetli bir mesaj verdiklerini ve bunun da definecilere yönelik ‘müşteri’ ilgisini azalttığını belirten Ersoy, Anadolu kökenli eserler için eskiden 100 lira fiyat biçiliyorsa bunun artık 10 liraya, 20 liraya düştüğünü ifade etti: “Çünkü biliyor ki kasada saklı kalacak. Birini ortaya çıkardığı an biz onu yakalacağız. Esas başarı orada oldu.”Bazı müzelerdeki eserlerin çalındığı ya da değiştirildiği yolundaki haberlere yönelik de konuşan Nuri Ersoy, “Çalışmaya beş yıldır devam ediyoruz. DNA kodlu özel mühürlerimiz var. Bütün müzelerimizdeki eserlere o mührü, DNA kodunu yerleştiriyoruz. Sergilediklerimiz bitti, depolara geçtik. Bu da eserlerin kopyalanmasının önüne geçiyor” dedi.Müze müdürleri değişirken devir-teslim sırasında sahteciliğin artık mümkün olmadığını anlatan Ersoy, “Orijinaliyle sahtenin değiştirilme şansı yok. Hemen alarm veriyor. O teknolojiyi biz getirdik. Dünyada da öncü kuruluşlardan biriyiz” ifadelerini kullandı.Manisa Kültür Yolu Festivali’nin açışı, yeni Manisa Müzesi’nin açılışına da sahne oldu. Bakan Ersoy, 8 bin 245 metrekare kapalı alana sahip ve yaklaşık 2 bin 400 metrekarelik bir sergileme bölümü içerdiği bilgisini paylaştı. Yeni müze interaktif sunum teknikleriyle tasarlandı. Bu sayede ziyaretçilere sadece izleme değil aynı zamanda deneyimleme imkânı da sunululuyor. Müzede 1700’ü aşkın eser sergileniyor.Dijital telif yasası çıkacak mı?Türkiye’de medya alanında faaliyet gösteren yayıncıların başı son dönemde dünyanın en büyük arama motoru Google ile dertte… Google dijital reklamcılıkta dünyada olduğu gibi Türkiye’de de tekel. Teknoloji devi, yayıncılara gösterilen reklamlar üzerinden bir ödeme yapıyor.2024 ortasından bu yana yaptığı algoritma değişiklikleriyle Google, pek çok dijital yayına büyük darbe vurdu. Trafik dalgalanmaları nedeniyle bazı kuruluşların reklam gelirleri neredeyse sıfıra indi. Süreçte bazı mecralar kapanmak zorunda kaldı. Bu noktada haber yayıncıları, haberin ‘telif eser’ statüsüne alınmasını; Almanya, Fransa, Avustralya gibi Google’la masaya oturabilmek için bir “telif hakları” yasası talep ediyor.Peki bu noktada Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Telif Hakları Genel Müdürlüğü bir çalışma yapıyor mı?Bakan Mehmet Nuri Ersoy, dijital yayınlar için hayati görülen bu yasayla ilgili sürece dahil olduklarını ve çalışmaya başladıklarını ifade etti. Bu konuda hassas bir denge olduğunu aktaran Ersoy, “Tek taraflı düşünmemek lazım. Ödemeyi yapacaklar var, bir de ödemeyi alacaklar var. İki tarafın da hakkını teslim ederek kazançlı çıkmasını sağlamamız lazım” dedi. Kültür Yolu’nun ekonomik katkısı muazzamKültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, bu yıl 20 şehre çıkacak Kültür Yolu Festivali’nde 6 bin 800’ü aşkın etkinlik düzenleneceğini ve 45 binden fazla sanatçının festivale katılım sağlayacağını ifade etti. Her yıl beş şehir eklenerek 2028’de bu festivali 35 şehre taşımayı hedeflediklerini söyleyen Bakan Ersoy, festivallerin şehirlere canlılık getirdiğini ve ekonomik katkısının da çok yüksek olduğunu şöyle anlattı: “Festivalin gittiği şehirlerde esnaftan ‘Dokuz gün boyunca bir aylık, iki aylık hatta üç aylık ciromuzu yaptık’ diyenler var. Ekonomiyi de hareketlendiren bir etkinlik silsilesinden bahsediyoruz.”17 Mayıs’ta başlayan Manisa Kültür Yolu Festivali dokuz gün sürecek. Festival sırasında 33 noktada 520 etkinlik gerçekleştirilecek. Konserler, opera ve tiyatro temsilleri, film gösterimleri, sergi ve söyleşiler, çocuk etkinlikleri, atölye ve çalıştaylar olacak. Kültür Yolu Festivali 2025’te Mardin, Malatya ve Kayseri ile birlikte kapsam 20 şehre çıkacak.

Source: Dünya Gazetesi