۳ رفتار نکوهش شده در حکمت دوم نهج‌البلاغه
حجت‌الاسلام والمسلمین روح‌الله جمشیدی در گفتگو با خبرنگار مهر، با پرداختن به مضامین نورانی حکمت دوم نهج‌البلاغه امیرالمؤمنین (ع) «أَزْرَی بِنَفْسِهِ مَنِ اسْتَشْعَرَ الطَّمَعَ، وَ رَضِیَ بِالذُّلِّ مَنْ کَشَفَ عَنْ ضُرِّهِ، وَ هَانَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ مَنْ أَمَّرَ عَلَیْهَا لِسَانَه»، اظهار کرد: حضرت در این حکمت به سه رفتار ناپسند اشاره دارند که نتیجه این رفتارها برای انسان چیزی جز خاری و سرافکندگی نیست.
معاون تهذیب مدرسه علمیه امامیه شهرکرد با ذکر اینکه «طمع‌ورزی» یکی از این سه رفتار ناپسند است، ادامه داد: انسان طمع‌کار و حریص از آنجا که به هر دری می‌زند تا دارایی و داشته خود را اضافه کند لذا به هر کسی رو می‌زند و به هر حقارت و ذلتی تن می‌دهد.
جمشیدی با یادآوری اینکه مدیون شدن به دیگران گاه سبب تحقیر انسان است، بیان کرد: حضرت در این حکمت تأکید دارند کسی که جان خود را با طمع‌ورزی بپوشاند، خود را پست کرده است و پوشاندن جان با طمع یعنی آنکه حرص و طمع تبدیل به یک عادت در انسان می‌شود.
این مدرس حوزه علمیه چهارمحال و بختیاری اظهار کرد: دومین رفتار ناپسند ذکر شده در این حکمت، «باز کردن سفره دل در نزد دیگران» است و حضرت قائلند کسی که راز سختی‌های زندگی خود را برای دیگران آشکار کند، خودش را خوار کرده است.
جمشیدی ادامه داد: روشن است که انسان وقتی درباره پریشان‌حالی خود با دیگران سخن می‌گوید، دشمنان خوشحال می‌شوند و دوستان نیز با حس ترحم و دلسوزی به او نگاه می‌کنند که در هر دو مورد، خواری و حقارت انسان را باعث می‌شود.
وی با ذکر اینکه بیان مشکلات زندگی برای افراد راز نگهدار و در عین حال مشاور زبده و کارشناس و مشکل‌گشا مانعی ندارد، افزود: کمک گرفتن از مشاوره و راهنمایی مشکلی ایجاد نمی‌کند اما انسان نباید در میهمانی‌ها یا دورهمی یا در هر جا با دوستان و آشنایان سفره دل خود را باز کند.
جمشیدی بیان کرد: سومین رفتار ناپسندی که امیرالمؤمنین (ع) به آن اشاره دارند، «فرمان گرفتن از زبان» و اختیار زبان را نداشتن است با این توضیح که انسان نباید هر آنچه را به ذهنش آمد بازگو کند. انسانی که مدام بدون تفکر سخن می‌گوید یا هر حرفی را بر زبان می‌آورد، نزد دیگران خوار و خفیف خواهد شد.
وی تصریح کرد: کسی که هر حرفی را بر زبان می‌آورد و مراعات نمی‌کند شاید دیگران هم به سخنان او بخندند یا او را خوش‌مشرب بدانند اما در دل خودشان برایش احترام قائل نیستند لذا انسان باید مراقب زبانش باشد و حرفی نزند که شخصیت او را زیر سوال ببرد و حیثیت او را نزد دیگران خدشه‌دار کند.
جمشیدی گفت: انسانی که زبانش بر او مسلط است ممکن است سخنی بر زبان بیاورد که حاوی توهین یا بی‌احترامی به دیگری باشد و باعث رنجش شود که نتیجه همه اینها جز حقارت و خواری نزد دیگران نیست.
Source: